Chấp nhận rủi ro để có chốn ở hợp túi tiền
Theo Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS), chung cư mini là loại hình chủ yếu được xây dựng trên đất xen kẹt, nằm trong các ngõ hẻm khu vực đông dân cư. Do đó, loại hình này tồn tại nhiều bất cập như gây áp lực lên hạ tầng kỹ thuật xã hội, làm tăng mật độ dân cư, không đảm bảo các quy chuẩn về an toàn phòng chống cháy nổ, thiếu tiện ích cần thiết cho cư dân…
Chưa kể, để tăng lợi nhuận, các chủ đầu tư chung cư mini đa phần còn xây dựng vượt tầng cho phép. Nhiều chung cư không được đầu tư cơ sở hạ tầng, hoặc cơ sở hạ tầng xuống cấp nhưng thiếu quan tâm bảo trì để sửa chữa, gia cố, gây mất an toàn cho cư dân.
“Riêng vấn đề an toàn phòng cháy chữa cháy, trong khoảng những năm 2007 - 2010 gần như không được người bán và người mua quan tâm đến. Sau này, dù chính sách sáng tỏ hơn, nhận thức tốt hơn, nhưng tình trạng này vẫn không mấy được cải thiện hoặc chỉ cải thiện trên giấy”, VARS đánh giá.
Rõ ràng những bất cập về loại hình chung cư mini rất dễ nhận thấy nhưng vì sao người dân vẫn chấp nhận “nhắm mắt, đưa chân”? Trong hơn 10 năm qua, đây còn là loại hình bất động sản đắt khách, từng xảy ra nhiều đợt “sốt”, có những công trình chỉ mới làm móng đã được khách hàng tới tấp hỏi, đặt mua.
Theo VARS, những người tìm đến chung cư mini để mua, đa phần là những cá nhân, hộ gia đình trẻ mới đi làm; người từ các tỉnh lên thành phố học tập, làm việc. Và điểm chung dễ thấy ở các đối tượng này là đều chưa đủ điều kiện kinh tế để mua căn hộ chung cư thông thường. Bởi thị trường ngày càng thiếu trầm trọng các sản phẩm nhà ở bình dân, giá chung cư bị đẩy lên quá cao, không phù hợp với túi tiền của phần đông người dân. Chưa kể, nhiều dự án nhà ở hình thành trong tương lai, không những giá cao mà pháp lý cũng có nhiều sai phạm.
“Bần cùng bất đắc dĩ, đứng trước mong muốn ổn định chỗ ở, trong khi tài chính có hạn, nhiều người không dám “mơ” mua được những căn hộ chung cư đảm bảo chất lượng, khi đó chung cư mini là lựa chọn phù hợp nhằm thỏa mãn đồng thời nhu cầu về nơi ở có vị trí trung tâm mà giá cả lại phải chăng”, VARS nhìn nhận.
Đừng để “mất bò mới lo làm chuồng”
Nhu cầu về nhà ở của người dân là không thể phủ nhận nhưng cũng chính việc đánh đổi sự an toàn, chấp nhận rủi ro để có chốn ở đã khiến không ít trường hợp nhận lại những cái kết thương tâm. Mới đây nhất là vụ hỏa hoạn tại một chung cư mini thuộc phường Khương Hạ, quận Thanh Xuân, Hà Nội.
VARS cho biết, vụ cháy chung cư mini ở Khương Hạ ghi nhận số người thương vong lớn nhất trong vòng 21 năm qua với 56 người tử vong và 37 người bị thương, chỉ sau vụ cháy Trung tâm Thương mại quốc tế ITC ở TP.HCM năm 2002 khiến 60 người tử vong, 70 người bị thương.
Nếu như ngay từ đầu, chủ chung cư mini tuân thủ đúng quy định, xây dựng chung cư mini đúng theo phê duyệt với số tầng phù hợp, có thang thoát hiểm, sau khi đưa vào vận hành thực hiện bảo trì bảo dưỡng thường xuyên, trang bị đúng và đầy đủ các biện pháp phòng cháy chữa cháy thì có lẽ sự cố sẽ khó có thể xảy ra. Cho dù có xảy ra đi chăng nữa, hậu quả cũng sẽ được hạn chế.
Nếu như cơ quan chức năng làm việc đúng chức trách, sau khi phát hiện ra sai phạm, xử lý một cách triệt để; nếu như công tác quản lý chung cư mini được tiến hành một cách thường xuyên và chặt chẽ, thì có lẽ sẽ không có tòa chung cư mini không đạt chuẩn nào được vận hành.
Nếu như thị trường có đủ các dự án nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá bình dân, phù hợp với khả năng tài chính của đông đảo người dân, thì có lẽ những tòa chung cư mini không đảm bảo tiêu chuẩn cũng sẽ không có cơ hội được tiêu thụ.
“Nói như vậy để thấy được, có rất nhiều cá nhân, tổ chức liên quan gây ảnh hưởng và tác động đến các vụ cháy nổ chung cư mini”, VARS nhấn mạnh.
Theo quan điểm của Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, để đảm bảo việc vận hành, khai thác các chung cư mini an toàn, cần có thêm các quy định yêu cầu cao hơn, chặt chẽ hơn về việc đầu tư, xây dựng chung cư mini. Tuyệt đối tránh phê duyệt các chung cư mini có vị trí sâu trong ngõ, khó tiếp cận. Tương tự các dự án nhà ở khác, chung cư mini cũng cần có những quy định tối thiểu về hạ tầng xung quanh.
Ngoài ra, năng lực, trách nhiệm của chủ đầu tư chung cư mini cũng phải được quy định rõ. Không phải cứ có đất, có tiền là có thể xây chung cư mini để bán hay cho thuê.
Cùng với đó, việc kiểm soát xây dựng, vận hành chung cư mini cũng cần thực hiện chặt chẽ, thường xuyên, đảm bảo chung cư mini hoàn thành đúng với tiêu chuẩn như phê duyệt. Trong quá trình vận hành, thường xuyên được bảo trì, đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về an toàn phòng cháy chữa cháy…
Ngoài ra, VARS lưu ý người dân trước khi quyết định mua chung cư mini cần xem xét kỹ hồ sơ pháp lý như: Có giấy phép xây dựng do quận/huyện cấp, xây dựng đúng theo bản vẽ thiết kế, đúng số tầng và mật độ xây dựng như trên bản vẽ đã cấp, có phê duyệt an toàn phòng cháy chữa cháy do cơ quan Công an thẩm định và cấp phép. Đây là những vấn đề pháp lý cốt lõi mà người mua chung cư mini phải nằm lòng để đảm bảo quyền lợi của mình.
Đặc biệt, theo VARS, chung cư mini chỉ là một “phát súng”. Ngoài chung cư mini ra, rất có thể còn có nhiều “phát súng” khác sẵn sàng phát nổ khi gặp điều kiện thích hợp. Nên thay vì đi vào xử lý khi việc đã rồi, ở một góc độ rộng hơn, sâu xa hơn, thì việc giải quyết vấn đề về chốn ở cho phần đông người dân là điều quan trọng.
Theo quan niệm của người dân Việt Nam, có an cư mới lạc nghiệp. Chính vì thế, tìm được một căn nhà phù hợp với khả năng tài chính để ổn định cuộc sống là điều mà bất cứ người dân nào cũng mong muốn. Khơi thông nguồn cung nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá bình dân chính là chìa khóa, là mấu chốt để có thể giải quyết được triệt để các vấn đề.
Theo đó, để có thể cải thiện nguồn cung các loại sản phẩm này, rất cần có thêm các cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm tạo điều kiện tối đa cho các chủ đầu tư phát triển. Các ngân hàng cũng nên nghiên cứu các chính sách riêng cho vay mua, phát triển nhà ở thương mại giá phù hợp. Bởi với đặc thù pháp lý và rủi ro khác nhau, lãi suất cho vay mua các loại hình nhà ở không nên cào bằng như hiện nay.
Trên thế giới, Mỹ và Úc đều đã có các ngân hàng đặc thù chuyên cho vay bất động sản, huy động vốn từ thị trường chứng khoán trong nước và quốc tế với lãi suất thấp hơn ngân hàng thương mại với thời hạn cho vay dài hơn lên đến 30-40 năm.
“Ngoài ra, cũng nên có thêm các cơ chế hỗ trợ tốt hơn với các khách hàng mua nhà lần đầu tại các thành phố nơi họ sinh sống và làm việc, để tạo thêm cơ hội cho người dân tiếp cận gần hơn với ước mơ về chốn ở an toàn”, VARS đề xuất./.
