Những thay đổi tích cực trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Cấp sổ lần đầu không quá 3 ngày làm việc

Quy định đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất đã có hướng dẫn trong Nghị định số 101/2024/NĐ-CP. Tại Hội nghị phổ biến các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai năm 2024 mới đây, Phó Cục trưởng Cục Đăng ký dữ liệu và Thông tin đất đai Phạm Ngô Hiếu thông tin về những điểm đáng chú ý của Nghị định 101. Trong đó có quy trình, thủ tục cấp sổ đỏ cho người dân.

Đáng chú ý, thời gian giải quyết thủ tục đã rút ngắn hơn và có quy định trách nhiệm cụ thể cho các đơn vị liên quan. Theo đó, khoản 1 Điều 22 Nghị định 101/2024/NĐ-CP quy định đăng ký đất đai, tài sản gắn liền với đất lần đầu là không quá 20 ngày làm việc. Đáng chú ý, việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất lần đầu không quá 3 ngày làm việc.

Trường hợp hộ gia đình, cá nhân thành lập doanh nghiệp tư nhân và sử dụng đất vào hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là không quá 10 ngày làm việc, không tính thời gian xác định giá đất, ký hợp đồng thuê đất.

Trường hợp bán hoặc góp vốn bằng tài sản gắn liền với đất được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hằng năm là không quá 10 ngày làm việc, không tính thời gian xác định giá đất, ký hợp đồng thuê đất;

Trường hợp cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất trong dự án xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng là không quá 5 ngày làm việc;

Trường hợp xóa đăng ký cho thuê, cho thuê lại quyền sử dụng đất trong dự án xây dựng kinh doanh kết cấu hạ tầng là không quá 3 ngày làm việc…

Để đảm bảo thời gian giải quyết thủ tục đăng ký đất đai, Nghị định 101 cũng quy định cơ quan giải quyết thủ tục hành chính quy định tại Nghị định này chịu trách nhiệm giải quyết không quá thời gian quy định do cơ quan mình thực hiện, không chịu trách nhiệm về thời gian giải quyết thủ tục hành chính tại các cơ quan khác.

Theo đó, sẽ không tính thời gian cơ quan thuế xác định nghĩa vụ tài chính, thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất, thời gian xem xét xử lý đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật, thời gian trưng cầu giám định…

Nghị định 101 cũng quy định, trường hợp chủ đầu tư dự án kinh doanh bất động sản có nhu cầu thực hiện nộp cùng lúc nhiều hồ sơ đăng ký, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất thì UBND cấp tỉnh xem xét, quyết định thời gian giải quyết thủ tục hành chính nhưng bảo đảm không lớn hơn thời gian giải quyết đối với từng thủ tục cho từng hồ sơ đã quy định tại Nghị định.

Vẫn chờ đợi các hướng dẫn cụ thể

Thông tin từ một số văn phòng đăng ký đất đai cho hay, trong tháng 8/2024, người dân chủ yếu tới làm thủ tục đối với các hồ sơ cũ đã nộp trước ngày 1/8. Còn các hồ sơ mới, đặc biệt liên quan tới thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lần đầu đang tạm dừng. Nguyên nhân là do thay đổi về cơ quan thực hiện cấp sổ đỏ cho người dân.

Cụ thể, trước đây cơ quan tiếp nhận hồ sơ là văn phòng đăng ký đất đai. Sau khi chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai tiếp nhận và thẩm định xong sẽ chuyển về phòng tài nguyên và môi trường thẩm định, trình UBND tỉnh, thành phố để ký quyết định công nhận.

Tuy nhiên, theo Luật Đất đai 2024 và Nghị định 101/2024/NĐ-CP, cơ quan tiếp nhận và giải quyết là phòng tài nguyên và môi trường cấp huyện, trong khi, cơ sở dữ liệu chưa được bàn giao, nên việc thẩm tra hồ sơ còn đang phải chờ đợi.

Bên cạnh đó, việc mở rộng đối tượng người Việt Nam định cư ở nước ngoài được quyền sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất tại Việt Nam; bổ sung quy định người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được mua nhà ở tại Việt Nam là thay đổi lớn quan trọng của Luật Đất đai 2024.

Cụ thể, Điều 28 Luật Đất đai năm 2024 quy định thêm quyền nhận quyền sử dụng đất của người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài "được phép nhập cảnh vào Việt Nam được mua, thuê mua nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở, nhận quyền sử dụng đất ở trong dự án phát triển nhà ở; nhận thừa kế quyền sử dụng đất ở và các loại đất khác trong cùng thửa đất có nhà ở theo quy định của pháp luật về dân sự; nhận tặng cho nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất ở từ những người thuộc hàng thừa kế theo quy định của pháp luật về dân sự...". Như vậy, theo quy định trên Luật Đất đai năm 2024 đã khuyến khích người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài được mua nhà ở tại Việt Nam, góp phần thúc đẩy đầu tư và thu hút người dân quay về Việt Nam sinh sống và làm việc.

Việc cấp cấp sổ đỏ lần đầu cho người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài từ 1/8/2024 được quy định tại Quyết định 2124/QĐ - BTNMT năm 2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường. Dù không còn quá xa lạ, nhưng vẫn có những trường hợp bối rối khi tiến hành thủ tục xin cấp sổ lần đầu tại Việt Nam. Hiện việc cấp sổ đỏ lần đầu đối với người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài cũng đang chờ đợi các hướng dẫn cụ thể trong quy trình thực hiện.