Ninh Bình: Tăng tốc đầu tư hạ tầng, mở rộng không gian phát triển

Xác định hạ tầng là "mạch máu" của nền kinh tế, Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 đã nêu rõ: "Huy động, tập trung nguồn lực, hoàn thiện hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại, ưu tiên các công trình giao thông trọng điểm, các dự án kết nối liên vùng, nhất là hệ thống giao thông kết nối các đô thị Phủ Lý - Hoa Lư - Nam Định, các vùng động lực kinh tế của tỉnh với các tuyến đường quốc gia; quy hoạch, phát triển các đô thị gắn với định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD) và các khu vực giáp với ga đường sắt tốc độ cao, khu kinh tế - khu công nghiệp, khu du lịch...".

Bên cạnh đó, tập trung thực hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch; nghiên cứu, quy hoạch các khu vực phát triển đô thị, mở rộng không gian, dư địa tạo bứt phá trong phát triển kinh tế - xã hội.

Theo nhận định của các chuyên gia, trước đây, mỗi địa phương đều có quy hoạch riêng, nhưng khi đặt trong tổng thể liên kết vùng mới, hệ thống bộc lộ nhiều bất cập. Đơn cử, các hệ thống kết cấu hạ tầng hiện tại tập trung chủ yếu theo hướng Bắc - Nam, trong khi trục Đông - Tây đang thiếu rõ rệt. Cùng với đó, trục kết nối chính giữa các khu đô thị còn rời rạc, chưa phát huy được tính liên thông vận tải. Do vậy, nhiệm vụ quan trọng nhất lúc này là phải hình thành hệ thống giao thông đa trung tâm, tăng tính tích hợp giữa giao thông - đô thị - du lịch và logictics.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Nguyễn Văn Lượng, Giám đốc Sở Xây dựng Ninh Bình cho biết, các dòng sông hay địa giới hành chính cũ trước đây đã tạo ra những ranh giới địa lý tự nhiên. Vì vậy, hành động cấp bách của ngành xây dựng hiện nay là rà soát, "khớp nối" lại toàn bộ không gian phát triển. Chúng tôi tập trung tham mưu đầu tư các trục giao thông huyết mạch để xóa nhòa khoảng cách địa lý, đảm bảo sự lưu thông thông suốt từ vùng đô thị Phủ Lý, qua Nam Định, Hoa Lư xuống tới vùng kinh tế biển.

"Mục tiêu là đưa hạ tầng giao thông đi trước một bước, tạo đòn bẩy dẫn dắt đô thị và kinh tế phát triển theo đúng định hướng quy hoạch chung của tỉnh mới", ông Lượng nhấn mạnh.

Thời gian qua, để giải quyết bài toán liên kết vùng, trên địa bàn tỉnh Ninh Bình đã triển khai xây dựng nhiều dự án giao thông nội vùng và liên vùng, tăng cường kết nối giữa các khu đô thị, tạo động lực lớn cho sự phát triển chung của địa phương.

Điển hình phải kể đến Dự án xây dựng tuyến đường Thanh Liêm - Cao Bồ (trục T4) kết nối đô thị Phủ Lý với Hoa Lư. Dự án có tổng mức đầu tư gần 4.000 tỷ đồng, tuyến đường dài 16km được thiết kế quy mô 6 làn xe cơ giới, điểm đầu nối tiếp đoạn tuyến T4 đang được đầu tư thuộc địa phận xã Thanh Liêm, điểm cuối giao với QL10 tại xã Ý Yên. Khi hoàn thành, trục T4 không chỉ giảm tải áp lực cho tuyến cao tốc Bắc - Nam và QL1, mà còn trở thành trục xương sống mở ra không gian phát triển đô thị, dịch vụ thương mại dọc hai bên tuyến cho khu vực phía Bắc của tỉnh mới.

Một dự án trọng điểm khác của Ninh Bình là Tuyến đường trục cảnh quan kết nối Nam Định - Hoa Lư với tổng mức đầu tư lên tới 13.850 tỷ đồng. Đây là dự án quy mô lớn bao gồm 4 tuyến đường với tổng chiều dài 39km (tuyến chính, tuyến vành đai 2 và các tuyến nhánh kết nối). Đặc biệt, dự án sẽ xây dựng cầu vượt sông Châu Giang và các tuyến nhánh kết nối trực tiếp với 2 Khu di tích Quốc gia đặc biệt là đền Trần Thương và đền Trần. Tuyến đường này được kỳ vọng sẽ tạo động lực phát triển du lịch tâm linh, văn hóa lịch sử, kết nối liên hoàn các danh thắng của vùng đồng bằng sông Hồng.

Bên cạnh những trục chính, nhiều dự án đóng vai trò khơi thông tiềm năng cho các địa phương cũng được tỉnh Ninh Bình đẩy mạnh triển khai. Điển hình là Dự án Xây dựng tuyến đường nối Hoa Lư với trục dọc 07 (TD07), tổng vốn gần 4.400 tỷ đồng. Dự án này bao gồm việc xây dựng cầu vượt sông Đáy và hoàn chỉnh nút giao liên thông cao tốc Bắc - Nam. Đây được xem là "cửa ngõ giao thông mới" cho đô thị Hoa Lư, giúp kết nối nhanh chóng trung tâm hành chính tỉnh với các khu công nghiệp, khu đô thị hiện đại tại các xã Vũ Dương, Văn Thắng, Ý Yên.

Song song, tỉnh Ninh Bình cũng đang xúc tiến nghiên cứu Dự án cầu vượt sông Đáy và đường trên tuyến QL37C (tổng mức đầu tư khoảng 3.000 tỷ đồng). Công trình này có ý nghĩa chiến lược trong việc kết nối Khu đô thị công nghiệp Gián Khẩu với khu vực phía Đông sông Đáy, kết nối trung tâm Hoa Lư với khu vực phía Đông các xã Phong Doanh, Tân Minh, mở hướng kết nối thông suốt ra QL1A, cao tốc và đường vành đai 5 trong tương lai.

Bên cạnh các đại dự án giao thông, công tác chỉnh trang hạ tầng đô thị cũng được chú trọng. Sở Xây dựng đang gấp rút hoàn thiện thủ tục Dự án hệ thống điện chiếu sáng trên QL1A (đoạn từ phường Phủ Lý đến phường Hoa Lư) và QL10 (đoạn từ phường Trường Thi đến phường Hoa Lư) với kinh phí khoảng 160 tỷ đồng. Việc thắp sáng các tuyến huyết mạch này không chỉ đảm bảo an toàn giao thông ban đêm mà còn tạo điểm nhấn mỹ quan đô thị.

Ý tưởng về một "thành phố bên sông" cũng đang dần hình thành với Dự án đường cảnh quan kết hợp kè phát triển đô thị, dịch vụ hai bên bờ sông Đáy. Đồng thời, bám sát định hướng phát triển đô thị gắn với giao thông công cộng (TOD), tỉnh cũng đang quy hoạch các khu thương mại, dịch vụ hiện đại tại 3 ga đường sắt tốc độ cao (Phủ Lý, Hoa Lư, Nam Định).

Ngoài ra, Sở Xây dựng đang lập đề án quy hoạch sân bay cấp 4E và đề xuất bổ sung quy hoạch cảng nước sâu tại Ninh Cơ (xã Rạng Đông) để đón tàu trọng tải lớn.

Có thể thấy, với việc tăng cường kết nối thông qua các tuyến đường động lực, quy hoạch xây dựng sân bay, cảng biển, Ninh Bình đang từng bước hoàn thiện bức tranh hạ tầng toàn diện.

Nhiều dự án đã hoàn thành hoặc đang trong giai đoạn về đích tại Ninh Bình trong thời gian qua đã và đang mang lại những giá trị tích cực.

Điển hình là việc đưa vào khai thác nút giao Phú Thứ (phường Hà Nam) với tổng mức đầu tư gần 1.400 tỷ đồng vào cuối tháng 9 vừa qua. Đây là nút giao liên thông 3 tầng hiện đại kết nối trực tiếp với đường Vành đai 4, Vành đai 5 Vùng Thủ đô và các tuyến giao thông địa phương. Công trình đánh dấu sự nỗ lực, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị trong việc cụ thể hóa quy hoạch phát triển đô thị, giao thông và kinh tế - xã hội. 

Sự hình thành của nút giao Phú Thứ giúp tăng cường kết nối liên vùng, rút ngắn thời gian di chuyển giữa Ninh Bình với các tỉnh lân cận, đồng thời mở ra không gian phát triển mới cho khu vực phía Bắc của tỉnh. Đây cũng là "cú hích" quan trọng để thúc đẩy các lĩnh vực kinh tế mũi nhọn như giáo dục - đào tạo, công nghiệp công nghệ cao, dịch vụ logistics, du lịch sinh thái và văn hóa tâm linh.

Cùng với đó, dự án đường liên kết vùng trục Đông - Tây cũng đã đạt được những mốc tiến độ quan trọng. Trong đó, tuyến 1 có chiều dài 32km, kết nối QL1A ở khu vực xã Thanh Lâm đến điểm giao cắt giữa đường nối hai cao tốc Cầu Giẽ - Ninh Bình và Hà Nội - Hải Phòng đã cơ bản thi công xong phần đường. Tuyến 2 kết nối hai di tích quốc gia đặc biệt là đền Trần Thương và Khu di tích lịch sử - văn hóa đền Trần, điểm đầu ở xã Trần Thương, điểm cuối ở xã Nam Lý cũng đã đạt trên 90% khối lượng, sẵn sàng thông xe.

Tuyến cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng (CT.08) được đánh giá là mạch nối chiến lược kinh tế biển dài gần 55km cũng đang được thi công khẩn trương. Tuyến này gồm ba dự án thành phần: Dự án cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng theo hình thức đầu tư công (chiều dài 25,3km); Dự án xây dựng cầu vượt sông Đáy (chiều dài 2km); Dự án cao tốc Ninh Bình - Hải Phòng theo phương thức đối tác công - tư (chiều dài 27,6km).

Đến nay, hợp phần cầu vượt sông Đáy đã hoàn thành. Công tác giải phóng mặt bằng Dự án đầu tư công đạt trên 80%. Ngoài ra, toàn bộ 10 khu tái định cư phục vụ dự án cũng đang được gấp rút hoàn thành.

Dự kiến, sau khi hoàn thành vào năm 2026, tuyến cao tốc này sẽ rút ngắn thời gian di chuyển giữa Ninh Bình - Hải Phòng xuống còn hơn 1 giờ, kết nối trực tiếp các vùng nguyên liệu và khu công nghiệp của tỉnh với hệ thống cảng biển quốc tế.

Ông Đặng Xuân Phong, Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình nhấn mạnh, các báo cáo định hướng phát triển kinh tế-xã hội có mối liên hệ mật thiết với nhau. Trong đó, phát triển hạ tầng sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội, gắn với bảo tồn các di sản, thực hiện tốt công tác an sinh xã hội.

Đối với nhóm phát triển hạ tầng, trong 5 năm tới, Ninh Bình sẽ tập trung vào xây dựng sân bay quốc tế, cảng nước sâu, khu kinh tế ven biển, xây dựng các khu công nghiệp, xây dựng đường sắt tốc độ cao, đường sắt đô thị, hạ tầng kết nối các khu vực. Trong đó, phải thống nhất vị trí, quy mô, hình thức đầu tư sân bay để bổ sung cho quy hoạch, phấn đấu đến năm 2027 phải xây dựng xong.

Về phát triển hạ tầng khu công nghiệp, trong 2 năm tới, lãnh đạo tỉnh Ninh Bình cho biết, tỉnh phải hình thành 2 khu công nghiệp công nghệ cao, trong đó thu hút các tập đoàn, nhà đầu tư đổi mới sáng tạo.

Đối với phát triển đô thị, tỉnh Ninh Bình phấn đấu đến năm 2029 hoàn thành các tiêu chí để xin ý kiến Trung ương công nhận thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2030 theo hướng thành phố di sản thiên niên kỷ.

Muốn triển khai được nhóm vấn đề trên, ông Đặng Xuân Phong yêu cầu UBND tỉnh phải tập trung chỉ đạo nhanh chóng hoàn thành công tác quy hoạch, bảo đảm phù hợp với quy hoạch của Trung ương và khai thác được thế mạnh phát triển của tỉnh.

Với quyết tâm chính trị cao, tầm nhìn chiến lược và cách tiếp cận bài bản, Ninh Bình đang từng bước cụ thể hóa mục tiêu hạ tầng đi trước một bước, tạo nền tảng vững chắc cho phát triển nhanh và bền vững.

Khi các dự án trọng điểm hoàn thành, không gian phát triển mới sẽ được mở ra, tăng cường liên kết vùng, thu hút mạnh mẽ nguồn lực đầu tư, đồng thời nâng cao chất lượng đời sống nhân dân.