Photo Travel: Đại nội Huế, nơi biểu tượng Rồng bay lượn
Trong quan niệm thẩm mỹ cung đình, rồng tượng trưng cho quyền uy tuyệt đối của bậc thiên tử nên trở thành biểu tượng phổ biến nhất trong mỹ thuật cung đình Huế.
***
Không chỉ là linh vật hàng đầu trong tứ linh "Long, Lân, Quy, Phụng", rồng còn tượng trưng cho quyền uy tuyệt đối của đấng quân vương. Trên đất Cố đô, rồng thời Nguyễn tượng trưng cho sức mạnh của bậc đế vương và dễ chiêm ngưỡng hình tượng này trên khắp các công trình kiến trúc, điêu khắc như cung điện, lăng tẩm, tôn miếu, Cửu đỉnh…
Hình tượng rồng có ở hầu khắp các công trình quan trọng nhất trong khu vực Hoàng thành (còn gọi là Đại nội) Huế với các mô típ như lưỡng long tranh châu, lưỡng long triều nhật, long hý thủy, hồi long, viên long, long truy, long phụng, long lân, long thọ, long vân khánh hội, trúc hóa long, cúc hóa long...
Khi đến tham quan Đại nội Huế, từ ngoài Ngọ môn du khách đã có thể bắt gặp những hình tượng rồng trang trí độc đáo, tinh xảo ở phần bờ nóc và các kết cấu khác của lầu Ngũ Phụng.
Rồng được thể hiện ở nhiều tư thế, ẩn mình trong đám mây, hoặc ngậm chữ Thọ, hai rồng chầu Mặt Trời, chầu hoa cúc, chầu chữ Thọ... Trong ảnh là hình rồng trên cây trụ ở cầu Trung Đạo, lối dẫn vào điện Thái Hòa.
Hình rồng chầu uy nghi trên điện Thái Hòa, công trình mang tính biểu trưng quyền lực của Hoàng triều Nguyễn. Hai con rồng chầu vào một chiếc hồ lô còn gọi là hình thức "lưỡng long chầu bầu thái cực". Ngoài ra còn có "lưỡng long chầu nguyệt" (hai con rồng chầu mặt trăng)...
Từ sân Đại Triều, ngay thềm điện đã có hình rồng chầu được chạm khắc trên những lan can bậc đá. Ngoài hiên, rồng được chạm quấn xung quanh cột, cách điệu trên những con son gỗ của hệ kết cấu đỡ mái hiên. Rồng được đắp ở đỉnh mái, trên bờ nóc, bờ quyết của các tầng mái với nghệ thuật khảm sành sứ rất đặc trưng của kiến trúc cung đình Huế.
Trên đỉnh mái các công trình kiến trúc, điêu khắc ở Đại Nội, rồng được thể hiện với một mô-đun nhất định. Cụ thể, từng chiếc vảy cắt gọt theo các mảnh gốm vàng để gắn lên thân rồng, việc diễn tả hình ảnh được thực hiện rất kỹ lưỡng. Ngay cả hai cửa thoát nước mái phía đầu hồi điện Thái Hòa cũng được đắp hình mặt rồng há miệng. Các chi tiết trang trí rồng trên mái có tính nghệ thuật rất cao, thể hiện tài năng của những nhà thiết kế và những nghệ nhân xây dựng công trình./.
Từ sân Đại Triều cho tới thềm điện, rồng chầu được chạm khắc trên những lan can bậc đá…
… Các ô hình trang trí rất độc đáo ở một công trình Đại nội Huế, với các hình ảnh rồng lặp lại.
Hình rồng nhìn từ phía sau trên bờ nóc điện Thái Hòa với dáng vẻ kiêu hãnh vươn lên trời xanh.
… hình rồng theo kiểu thức "lưỡng long chầu nhật" trên mái đẹp và thanh thoát, tôn giá trị bộ mái và toàn bộ kiến trúc công trình.
Ngay hai cửa thoát nước mái phía đầu hồi điện Thái Hòa cũng được đắp hình mặt rồng há miệng.
Phần lớn tạo hình rồng gắn với nghệ thuật khảm sành sứ rất đặc trưng của kiến trúc cung đình Huế…
Về không gian, rồng xuất hiện ở bờ nóc, bờ quyết, cổ diêm, đầu hồi, máng xối, bình phong, bậc cấp, vì kèo, khung cửa, nghi môn... của các công trình kiến trúc Đại nội Huế. Trong ảnh là đầu rồng đầy uy vũ đắp nổi trên các ô trang trí thuộc một khu trường lang gần nhà Hữu Vu.
