Photo Travel: Tôn Gia Phủ, "Phủ Quan" dòng tộc họ Nguyễn

Tọa lạc ngay cạnh dòng sông Hương thơ mộng, Tôn Gia Phủ hay còn gọi là "Phủ Quan" là nơi còn lưu giữ lại nét kiến trúc có giá trị văn hóa tiêu biểu từ thời nhà Nguyễn - kiến trúc nhà rường xứ Huế.

***

Lăng tẩm, chùa Thiên Mụ, Đại Nội… là những điểm tham quan không thể bỏ qua trong chuyến lãng du xứ Huế, nhưng điểm đến đầu tiên tôi chọn lại là nhà rường Huế, một trong những kiến trúc đặc trưng để trải nghiệm ngay khi đặt chân lên đất Cố đô.

Tôn Gia Phủ tọa lạc giữa lòng thành phố Huế, chính xác là cách Đại nội chừng 4km và gần ngay chùa Thiên Mụ. Bên dòng sông Hương lững lờ trôi, không gian mang đậm chất Phủ đệ xưa này khiến mỗi viên gạch, cánh cửa… như đều ẩn chứa bao câu chuyện của những năm tháng hoa lệ.

Một ngày ở lại Tôn Gia Phủ, tôi như lạc vào một thế giới khác, một xứ Huế thu nhỏ với vẻ đẹp kiến trúc nhà rường cổ kính. Theo lịch sử ghi chép, dưới thời vua Minh Mạng thứ 3 năm 1822, ông ban hành đạo luật rằng những ngôi nhà xây bên ngoài Đại Nội là kiểu nhà rường Huế, với một gian hai chái và không được vượt quá ba gian hai chái. Do đó, những ngôi nhà rường Huế lúc bấy giờ có diện tích rất nhỏ.

Sau này, khi đạo luật được xóa bỏ và thay bằng quy định không được xây nhà cao hơn cung điện, nhà rường Huế ba gian hai chái dần dần được xây dựng quy mô hơn với độ dốc mái lớn và độ cao thấp.

Không gian cổ kính, yên bình đầy mộng mơ nhà rường ở Huế không những được đánh giá cao về mặt công năng mà còn về tính thẩm mỹ, từ hệ thống cửa lớn bao che ba mặt tiền của ngôi nhà đến các cột kèo, xà, vách ngăn đều được chạm khắc như một bức họa với đủ loại đề tài, hoa văn tùy theo phong thủy, khiếu thẩm mỹ của chủ nhà.

Là phủ quan của dòng họ Tôn Thất có từ trăm năm trước, Tôn Gia Phủ có lối kiến trúc nhà rường đặc trưng với một khuôn viên vườn nhiều loại cây khác nhau. Trải qua nhiều biến cố thăng trầm lịch sử, con cháu ở Tôn Gia Phủ đã gìn giữ, bảo vệ, trùng tu trước tiên là nhà thờ của tổ tiên, sau đó phát triển thêm hệ thống nhà rường xung quanh tái hiện một biệt phủ của con cháu hoàng tộc họ nhà Nguyễn. Cùng với đó, hệ thống quang cảnh, cây cối, vườn tược cũng được thiết kế đậm chất truyền thống xưa, ban đầu chỉ phục vụ nhu cầu ăn ở sinh hoạt của gia đình với tone màu chủ đạo là đỏ - nâu.

Đến năm 2018, Tôn Gia Phủ mới bắt đầu mô hình mới trong lĩnh vực kinh doanh lưu trú với Mandarin Villas & Homestay. Nơi đây không chỉ là nơi du khách được sống lại với không gian Huế xưa bình yên, thư thái mà còn với mục đích bảo tồn, phát huy và quảng bá giới thiệu kiến trúc đặc trưng, độc đáo của vùng đất Cố đô đang bị mai một, lãng quên và thay thế.

Có một ngày ngồi ngắm cảnh quan thiên nhiên ở Tôn Gia Phủ, bên ấm trà cung đình, tôi và các thành viên trong gia đình được đắm chìm trong khung cảnh cổ kính, nghe gió thì thầm và tìm thấy an yên trong từng khoảnh khắc. Ở Tôn Gia Phủ, những giá trị xưa cũ lại khiến ta cảm nhận để yêu Huế thêm một chút, để nhớ mãi hương vị của ấm trà cung đình khi ghé thăm xứ Huế mộng mơ.