Lời dẫn: Nhiều năm qua, những sai phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng đã trở thành vấn đề nhức nhối tại Hà Nội. Trước tình trạng này, mới đây chính quyền thành phố đã có những động thái mạnh mẽ, yêu cầu các cơ quan, đơn vị thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các giải pháp, biện pháp xử lý, khắc phục các vi phạm đất đai.
Với mong muốn đồng hành cùng chính quyền Thủ đô trong công cuộc chống sai phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng, chúng tôi sẽ phản ánh đến độc giả những thông tin trung thực, chính xác nhất về công tác xử lý, khắc phục các vi phạm trên tại địa bàn Hà Nội. Tin rằng, với những hành động quyết liệt từ bộ máy chính quyền thành phố, các sai phạm này sẽ được xử lý triệt để trong thời gian tới.
Trong khi nhiều nhà đầu tư phải bỏ ra hàng chục tỷ đồng để xây dựng các điểm trông, giữ xe hợp pháp thì ở các điểm không phép, nhiều cá nhân, doanh nghiệp chỉ cần căng dây, kẻ vạch, tận dụng các khu đất dự án chưa triển khai để trông, giữ xe, thu hàng chục triệu đồng mỗi ngày và gây ra nhiều hệ lụy cho xã hội.
Dự án "nằm đắp chiếu" vẫn được bổ sung chức năng nhà ở và nới tiến độ thực hiện
Dưới danh nghĩa là Dự án đầu tư xây dựng khu cây xanh vườn hoa kết hợp bãi đỗ xe tại phường Long Biên (quận Long Biên, Hà Nội) nhưng nhiều năm trôi qua, khu đất “vàng” này tại quận Long Biên vẫn bị bỏ hoang và được quây tôn kín mít. Việc để khu đất rộng lớn hoang hóa tại Thủ đô Hà Nội nhiều năm không sử dụng, khiến nhiều người không khỏi xót xa lãng phí.
Ngày 6/11/2012, UBND thành phố Hà Nội đã có Văn bản số 8839/UBND-KH&ĐT về việc chấp thuận chỉ định nhà đầu tư thực hiện Dự án đầu tư xây dựng khu cây xanh vườn hoa kết hợp bãi đỗ xe tại phường Long Biên đối với Công ty TNHH Thương mại và đầu tư Thiên Hà Thủy ( Công ty Thiên Hà Thủy).
Sau đó dự án lại được đề xuất điều chỉnh bổ sung chức năng nhà ở, tại Văn bản số 1623/QHKT-P3 ngày 3/6/2013 của Sở Quy hoạch – Kiến trúc Hà Nội đã kiến nghị và đề xuất UBND thành phố Hà Nội: “Cho phép bổ sung chức năng nhà ở vào tên dự án thành “Dự án khu cây xanh vườn hoa kết hợp bãi đỗ xe và nhà ở” (trường hợp giữ nguyên tên dự án và chức năng sử dụng là Khu cây xanh vườn hoa kết hợp bãi đỗ xe thì Chủ đầu tư phải triển khai điều chỉnh cục bộ chức năng sử dụng ô đất nhà ở ký hiệu C2-4/LX1 (khoảng 470m2) sang chức năng đất cây xanh vườn hoa hoặc chức năng bãi đỗ xe, làm cơ sở triển khai nghiên cứu quy hoạch tổng mặt bằng tỷ lệ 1/500 theo quy định tại Luật Quy hoạch đô thị không thuộc diện cấp Giấy phép quy hoạch)”.
Đến ngày 18/2/2014, UBND thành phố Hà Nội đã cấp Giấy chứng nhận đầu tư cho Công ty Thiên Hà Thủy đối với Dự án khu cây xanh vườn hoa kết hợp bãi đỗ xe và nhà ở, tiến độ thực hiện dự án được nới từ quý I/2014/ đến quý I/2016. Tại văn bản số 3935/UBND ngày 1/7/2016 của UBND thành phố Hà Nội lại một lần nữa “nới” chấp thuận điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án từ quý 4 năm 2016 đến quý 4 năm 2018.
Tuy nhiên, dư luận cho rằng UBND thành phố đã quá “ưu ái” cho doanh nghiệp, bởi liên tục nhượng bộ “nới” điều chỉnh gia hạn tiến độ dự án, trong khi đó nhiều năm qua, dự án vẫn chỉ là bãi đất trống.
Công ty TNHH Thương mại và đầu tư Thiên Hà Thủy được thành lập ngày 18/1/2005 có trụ sở chính tại số 36 ngõ 203, đường Trường Chinh, phường Khương Mai (quận Thanh Xuân, Hà Nội) do hai thành viên Đặng Nhật Thành nắm 66,7% giá trị vốn góp và Nguyễn Anh Tuấn nắm 33,3% giá trị vốn góp; vốn điều lệ 900 triệu đồng.
Đến ngày 25/2/2014, Công ty TNHH Thương mại và đầu tư Thiên Hà Thủy tiếp tục thay đổi đăng ký doanh nghiệp Công ty TNHH hai thành viên trở lên và chuyển trụ sở về số 19 phố Tư Đình, phường Long Biên (quận Long Biên, Hà Nội). Tại bản thay đổi đăng ký doanh nghiệp này có thêm tên thành viên Nguyễn Thị Lành, nơi đăng ký HKTT số 18B Quán Thánh, phường Quán Thánh (quận Ba Đình, Hà Nội) với tỷ lệ góp vốn 57,500% tương đương 6,9 tỷ đồng. Các thành viên còn lại gồm Nguyễn Văn Thế nắm 37,500%, Tạ Ngọc Xuân nắm 5% giá trị vốn góp Công ty.
Ngoài ra, đối với dự án này ban đầu được phê duyệt làm bãi đỗ xe, nhưng chỉ bằng công văn thỏa thuận của UBND thành phố Hà Nội, dự án đã có thêm chức năng nhà ở. Trong khi đó, cái mà gọi là nhà ở này thực chất chỉ là “hai nhà vườn song lập cao 3 tầng" với diện tích sàn công trình khoảng 273m2.
Mặc dù đã để hoang nhiều năm nhưng dự án vẫn được UBND thành phố Hà Nội ưu ái “nới” tiến độ, mà không hề bị thu hồi theo quy định.
Mỗi ngày hàng trăm chiếc xe lớn nhỏ ra vào gây tiếng ồn ảnh hưởng đến việc giảng dạy và học tập của học sinh trường THCS Long Biên.
Hô biến dự án thành điểm trông giữ xe
Tháng 09/2020, có mặt tại dự án phóng viên (PV) ghi nhận thực tế, khu đất này mà Công ty Thiên Hà Thủy làm chủ đầu tư có địa chỉ tại số 19 phố Tư Đình (phường Long Biên) thực hiện dự án Khu cây xanh vườn hoa kết hợp bãi đỗ xe và nhà ở.
Theo người dân tại đây, từ khi có dự án nơi đây chỉ thay đổi duy nhất là khu đất này được quây tôn và mỗi ngày có hàng trăm chiếc xe lớn nhỏ ra vào gây tiếng ồn ảnh hưởng đến việc giảng dạy và học tập của học sinh trường THCS Long Biên. Đáng chú ý, dù những bãi xe này nằm sát khu dân cư nhưng công tác phòng cháy chữa cháy lại bị lãng quên một cách khó hiểu.
Theo ghi nhận của PV, tại bãi xe này rất khó để tìm thấy một vật dụng nào có thể phục vụ cho công tác chữa cháy tại chỗ. Nếu không may xảy ra hiện tượng cháy nổ, thì hậu quả sẽ khôn lường. Không những thế, việc rửa xe gây ô nhiễm nặng nề, các loại hóa chất và dầu mỡ sẽ thải xuống hồ nước nằm giữa lô đất, gây ô nhiễm.
Từ trước tới nay, hồ nước tại khu vực này không chỉ tạo điểm nhấn về cảnh quan mà còn có tác dụng điều hòa, tạo bầu không khí thoáng mát cho học sinh, giáo viên Trường THCS Long Biên và người dân sống trên địa bàn. Không hiểu vì lý do gì mà phía uỷ ban quận và phường Long Biên lại đồng ý phê duyệt dự án bãi trông xe gần sát trường học.
Hiện tại, trong khi dự án khu cây xanh vườn hoa kết hợp bãi đỗ xe và nhà ở do Công ty Thiên Hà Thủy vẫn nằm im lìm chưa triển khai, thì hằng ngày vẫn có hàng trăm xe ra vào tiềm ẩn nguy hiểm về an toàn giao thông, gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm tiếng ồn. Người dân địa phương cũng đã nhiều lần kiến nghị lên UBND phường Long Biên, tuy nhiên vẫn chưa có phản hồi chính thức nào từ chính quyền địa phương.
PV đã liên hệ làm việc với UBND phường Long Biên về những phản ánh của người dân về bãi gửi xe này, tuy nhiên lãnh đạo phường không trả lời.
Những sai phạm diễn ra hàng ngày, ngay cạnh khu dân cư và trường học giữa "thanh thiên, bạch nhật" nhưng UBND phường Long Biên không xử lí đã khiến dư luận địa phương đặt nhiều nghi vấn vào sự công minh trách nhiệm của UBND phường này. Lợi ích từ những bãi xe rơi vào tay ai? Liệu nguồn thu từ những điểm trông giữ xe này có được báo cáo và thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế là những điều mà dư luận đang vô cùng băn khoăn.
Sử dụng đất sai mục đích có thể áp dụng biện pháp mạnh hơn là cưỡng chế, thu hồi đất
Thời gian gần đây, Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm và siết chặt các chính sách quản lý sử dụng đất đai bởi thực tế những năm qua cho thấy số vụ việc sử dụng đất sai mục đích ngày càng tăng, thậm chí có nhiều trường hợp ngang nhiên xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp mà không bị phát hiện, xử lý.
Pháp luật đất đai quy định chế tài xử phạt hành vi sử dụng đất sai mục đích chủ yếu là xử phạt hành chính và buộc khôi phục lại hiện trạng ban đầu của đất. Tuy nhiên nếu không thực hiện có thể áp dụng biện pháp mạnh hơn là cưỡng chế, thu hồi đất.
Nghị định số 121/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng; kinh doanh bất động sản; khai thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng; quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật; quản lý phát triển nhà và công sở đã quy định rất rõ phần xây dựng sai phạm trước tháng 10/2013 nếu phù hợp quy hoạch thì cho tồn tại nhưng chủ đầu tư phải đóng 40% lợi nhuận từ việc xây dựng sai phép mang lại, còn nếu không buộc phải tháo dỡ. Đối với công trình xây dựng sau tháng 10/2013, nếu vi phạm về xây dựng bắt buộc phải cưỡng chế, tháo dỡ phần xây dựng sai phạm.
Theo luật sư Nguyễn Ngọc Hùng – Trưởng VP Luật Kết nối, về quy định không nghiệm thu phòng cháy, chữa cháy luật pháp đã quy định rất rõ. Đối tượng phải nghiệm thu phòng cháy, chữa cháy gồm: Dự án, công trình, phương tiện giao thông cơ giới có yêu cầu đặc biệt về bảo đảm an toàn phòng cháy và chữa cháy đã được thẩm duyệt thiết kế về phòng cháy và chữa cháy, trước khi đưa vào sử dụng phải được CĐT, chủ phương tiện tổ chức nghiệm thu về phòng cháy và chữa cháy theo hồ sơ thiết kế về phòng cháy và chữa cháy đã được cơ quan Cảnh sát phòng cháy và chữa cháy thẩm duyệt ( Khoản 1 Điều 8 Thông tư 66/2014/TT-BCA).
Như vậy trường hợp dự án đó thuộc đối tượng phải nghiệm thu phòng cháy chữa cháy trước khi đưa vào sử dụng, nếu không thực hiện nghiệm thu mà đưa vào sử dụng sẽ bị xử phạt hành chính theo quy định tại khoản 6 Điều 36 Nghị định 167/2013/NĐ-CP: “Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi đưa nhà, công trình vào hoạt động, sử dụng khi chưa tổ chức nghiệm thu về phòng cháy và chữa cháy”.
Cũng tại Nghị định này quy định về Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính, trường hợp vi phạm hành vi hành chính trong lĩnh vực phòng cháy và chữa cháy đến 50.000.000 đồng thuộc Thẩm quyền của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh theo điểm b khoản 3 Điều 67.
Trường hợp vẫn để xảy ra sai phạm, theo quy định tại khoản 3 Điều 63 Luật phòng cháy chữa cháy 2001: “Chủ tịch ủy ban nhân dân cấp tỉnh do thiếu trách nhiệm trong việc tổ chức, quản lý, xử phạt, kiểm tra thực hiện hoạt động phòng cháy chữa cháy mà để xảy ra cháy thì tùy theo tính chất, mức độ thiệt hại sẽ bị xử lý kỷ luật hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Điều 360 BLHS”.
Ngoài ra, trong quá trình triển khai dự án chủ đầu tư đã không tuân thủ các quy định khi xây dựng sai với các quyết định đã được thẩm duyệt.
Chia sẻ quan điểm về dự án có dấu hiệu sai phạm nêu trên, Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng cho biết: “Các dự án có sai phạm về xây dựng không đảm bảo tiến độ, sai giấy phép được cấp, không nghiệm thu phòng cháy chữa cháy sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật. Cụ thể: Luật Xây dựng 2014 quy định về 10 trường hợp được miễn xin cấp Giấy phép xây dựng tại khoản 2 Điều 89, theo đó ngoài trường hợp này, các dự án phải thực hiện xin cấp Giấy phép xây dựng theo quy định và thực hiện theo kế hoạch, dự án đã được phê duyệt. Trường hợp, dự án có sai phạm về xây dựng sai giấy phép được cấp, sẽ bị xử phạt theo quy định tại Khoản 4 Điều 15 Nghị định 139/2017/NĐ-CP”.
Khoản 4 Điều 15 Nghị định 139/2017/NĐ-CP.
4. Xử phạt đối với hành vi tổ chức thi công xây dựng công trình sai nội dung giấy phép xây dựng được cấp (trừ trường hợp quy định tại điểm a, điểm b, điểm c khoản 7 Điều này) đối với trường hợp cấp phép xây dựng mới như sau:
a) Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ tại đô thị;
b) Phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng đối với xây dựng nhà ở riêng lẻ trong khu bảo tồn, khu di tích lịch sử - văn hóa hoặc xây dựng công trình khác không thuộc trường hợp quy định tại điểm a, điểm c khoản này;
c) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với xây dựng công trình có yêu cầu phải lập báo cáo kinh tế - kỹ thuật đầu tư xây dựng hoặc lập dự án đầu tư xây dựng.
UBND quận Long Biên cần vào cuộc xử lý những vi phạm tại UBND phường Long Biên. Tránh để những hậu quả đáng tiếc xảy ra tại những bãi xe không phép, tận dụng đất dự án thu lợi bất chính.
Nếu các cấp chính quyền địa phương vẫn buông lỏng quản lý, bàng quan trước các sai phạm mà không có những động thái mạnh mẽ, quyết liệt đưa ra các biện pháp xử lý các vi phạm đất đai thì sẽ gây ra hậu quả, ảnh hưởng vô cùng nghiêm trọng đến quy hoạch chung của thành phố.
Để làm rõ tình trạng sử dụng quỹ đất và minh bạch báo cáo nguồn thu về ngân sách nhà nước hằng năm cũng như công tác quản lý, xử lý các công trình, dự án có dấu hiệu sai phạm trên địa bàn phường Long Biên, rất mong UBND TP Hà Nội cùng các cơ quan có thẩm quyền sớm vào cuộc kiểm tra và làm rõ sai phạm tại dự án trên để tránh phá vỡ quy hoạch chung của Thủ đô cũng như ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích chính đáng của người dân địa phương.
