Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, trong thời gian qua tại các địa phương, đặc biệt là tại các tỉnh, thành phố lớn còn tồn tại nhiều dự án, công trình đã được Nhà nước giao, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư mà không đưa đất vào sử dụng hoặc tiến độ sử dụng đất chậm nhưng chưa được kiểm tra, rà soát, xử lý theo quy định của pháp luật gây lãng phí đất đai, bức xúc trong dư luận xã hội.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ (tại Chỉ thị 01/CT-TTg ngày 3/1/2018 về chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý đất đai và xây dựng hệ thống thông tin đất đai), Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có các văn bản hướng dẫn các địa phương thực hiện nhưng việc thực hiện của nhiều địa phương còn chưa kiên quyết, chưa thực hiện đầy đủ các nội dung theo quy định và chưa xử lý hết các vi phạm theo thẩm quyền.
Để tiếp tục tăng cường xử lý các dự án, công trình không đưa đất vào sử dụng hoặc chậm tiến độ sử dụng đất, kiên quyết thu hồi đất của các dự án vi phạm nhằm đẩy nhanh việc đưa đất vào sử dụng có hiệu quả cho công cuộc phát triển kinh tế - xã hội của địa phương và cả nước, tránh lãng phí đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề nghị UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương chỉ đạo, tổ chức thực hiện rà soát, lập danh sách, hồ sơ quản lý đối với các dự án, công trình đã được giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án mà không sử dụng đất 12 tháng liên tục hoặc tiến độ đưa đất vào sử dụng chậm 24 tháng theo quy định của Luật Đất đai năm 2013.
Tổ chức thanh tra, kiểm tra toàn bộ các dự án, công trình không đưa đất vào sử dụng hoặc tiến độ sử dụng đất chậm; xử lý nghiêm, triệt để, đúng pháp luật đối với các dự án, công trình có vi phạm; kiên quyết thu hồi đất đối với các dự án, công trình đã chấm dứt dự án đầu tư, đã hết thời hạn cho gia hạn sử dụng đất nhưng vẫn chưa hoàn thành đầu tư đưa đất váo sử dụng. Tổng hợp, lập danh sách các dự án, công trình có vi phạm để đăng công khai trên cổng thông tin điện tử của UBND cấp tỉnh và gửi thông tin để đăng trên cổng thông tin điện tử của Bộ Tài nguyên và Môi trường và Tổng cục Quản lý đất đai.
Rà soát, tổng hợp các khó khăn vướng mắc, đánh giá nguyên nhân (khách quan, chủ quan) của việc không đưa đất vào sử dụng hoặc tiến độ sử dụng đất chậm; tập trung nghiên cứu, tháo gỡ các khó khăn vướng mắc, đẩy nhanh việc giải quyết các thủ tục hành chính (đầu tư, đất dai, xây dựng...) để đôn đốc chủ đầu tư các dự án khẩn trương thực hiện đầu tư, đưa đất vào sử dụng. Tổng hợp, báo cáo kết quả thực hiện về Bộ Tài nguyên và Môi trường trước ngày 30/11 hàng năm để tổng hợp báo cáo Thủ tướng Chính phủ.
Trên cơ sở đề nghị của Bộ Tài nguyên và Môi trường, mới đây UBND TP. Đà Nẵng đã có Công văn số 5768/UBND-ĐTĐT gửi Sở Tài nguyên và Môi trường; UBND các quận, huyện thực hiện theo nội dung yêu cầu của Bộ Tài nguyên và Môi trường kể trên. Tương tự, UBND tỉnh Quảng Nam đã có Công văn số 6783/UBND-KTN gửi Sở Tài nguyên và Môi trường; Sở Kế hoạch và Đầu tư; Thanh tra tỉnh; UBND các huyện, thị xã, thành phố yêu cầu thực hiện kiểm tra, xử lý các dự án, công trình không đưa đất vào sử dụng, chậm tiến độ sử dụng đất.
Tại điểm I, khoản 1, Điều 64 của Luật Đất đai năm 2013 quy định về thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai, nêu rõ: Đất được Nhà nước giao, cho thuê để thực hiện dự án đầu tư mà không được sử dụng trong thời hạn 12 tháng liên tục hoặc tiến độ sử dụng đất chậm 24 tháng so với tiến độ ghi trong dự án đầu tư kể từ khi nhận bàn giao đất trên thực địa phải đưa đất vào sử dụng; trường hợp không đưa đất vào sử dụng thì chủ đầu tư được gia hạn sử dụng 24 tháng và phải nộp cho Nhà nước khoản tiền tương ứng với mức tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với thời gian chậm tiến độ thực hiện dự án trong thời gian này; hết thời hạn được gia hạn mà chủ đầu tư vẫn chưa đưa đất vào sử dụng thì Nhà nước thu hồi đất mà không bồi thường về đất và tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp do bất khả kháng.
