Quảng Nam: Thị xã Điện Bàn nỗ lực "gỡ vướng" dự án theo chủ trương của tỉnh

Ngày 21/4/2022, Thanh tra tỉnh Quảng Nam ban hành Kết luận Thanh tra số 07/KL-TTT kết luận kiểm tra, rà soát 11 dự án đã được UBND TX. Điện Bàn tổ chức thanh tra công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Sau khi có kết luận thanh tra, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Trí Thanh đã có những chỉ đạo về việc triển khai một số nội dung của kết luận thanh tra cũng như đề nghị cơ quan chức năng tháo gỡ vướng mắc từng dự án.

Theo chủ trương của UBND tỉnh, UBND TX. Điện Bàn là đơn vị "lĩnh xướng trách nhiệm lớn" trong việc trực tiếp tháo gỡ vướng mắc cho các dự án đã bị thanh tra. Đến nay, công tác tháo gỡ vướng mắc cho các dự án mất hiện trạng đã đạt được nhiều kết quả tích cực như Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã đã phối hợp cùng chủ đầu tư và các ban ngành, đoàn thể ở địa phương tổ chức thực hiện các thủ tục chi trả theo các phương án đã được phê duyệt (đối với phần diện tích đã mất hiện trạng ảnh hưởng). Đã rà soát, kiểm tra, tổng hợp, lập và thẩm định phương án bồi thường (đợt 1) đối với phần mồ mả bị mất hiện trạng của 25 hộ gia đình, cá nhân ảnh hưởng dự án Khu đô thị Viêm Trung và đang chờ UBND tỉnh xem xét, có ý kiến chỉ đạo về việc phê duyệt phương án nêu trên.

Theo ông Nguyễn Xuân Hà, Phó Chủ tịch UBND TX. Điện Bàn, trong thời gian tới, UBND thị xã sẽ chỉ đạo Trung tâm Phát triển quỹ đất, các ngành, địa phương liên quan giải quyết dứt điểm các tồn tại, vướng mắc thuộc thẩm quyền của địa phương; đồng thời, tiếp tục tổ chức đối thoại, vận động các hộ đã được phê duyệt phương án thống nhất nhận tiền, bàn giao mặt bằng để sớm hoàn thành công tác giải phóng mặt bằng đối với các hộ.

Dự án Khu đô thị số 9 có quy mô khoảng 53,7ha, được triển khai từ 2003 - 2004. Đến thời điểm hiện nay đã giải phóng mặt bằng xong 47ha bàn giao cho nhà đầu tư thi công dự án. Khoảng 6,7ha diện tích còn lại đã được UBND TX. Điện Bàn ra thông báo thu hồi đất. Tổ công tác kiểm đếm hiện trạng đã thực hiện việc kiểm đếm hiện trạng về nhà cửa, vật kiến trúc, cây cối hoa màu trên đất đối với các hộ gia đình, cá nhân bị ảnh hưởng dự án trên phần diện tích còn lại chưa giải phóng mặt bằng tại dự án. Đa số các hộ dân làm nhà trên đất khai hoang (không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất) và chưa được cấp có thẩm quyền công nhận quyền sử dụng đất nên không có cơ sở để lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

Sau khi có kết luận số 07/KL-TTT ngày 21/4/2022 của Thanh tra tỉnh Quảng Nam và Kết luận số 2862/UBND-NCKC ngày 09/5/2022 của UBND tỉnh Quảng Nam “về việc chỉ đạo một số nội dung đối với kết luận kiểm tra, rà soát 11 dự án đã được UBND TX. Điện Bàn tổ chức thanh tra công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng”, Trung tâm Phát triển quỹ đất tiếp tục thực hiện các bước theo quy trình. Tuy nhiên dự án đã hết tiến độ từ rất lâu, đến thời điểm hiện nay vẫn chưa được cấp có thẩm quyền ban hành quyết định gia hạn tiến độ, nên không có cơ sở pháp lý để tiếp tục thực hiện công tác giải phóng mặt bằng.

Dự án Khu đô thị số 9 mở rộng có quy mô khoảng 10,2ha, đến nay Trung tâm Phát triển quỹ đất đã giải phóng mặt bằng xong 3,04ha. Phần diện tích còn lại Trung tâm Phát triển quỹ đất phối hợp cùng tổ công tác kiểm đếm hiện trạng đã tổ chức kê khai về đất đai, kiểm đếm hiện trạng về nhà cửa vật kiến trúc, cây cối hoa màu trên đất của các hộ dân bị ảnh hưởng bởi dự án.

Tuy nhiên tại thời điểm hiện nay vẫn không có cơ sở để lập phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ dân trong vùng dự án với các lý do như một số hộ gia đình, cá nhân nhận chuyển nhượng, tặng cho quyền sử dụng đất từ đất thổ cư trong giấy chứng nhận, chỉ có giấy viết tay và hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất có UBND xã Điện Ngọc xác nhận (nay là UBND phường Điện Ngọc) nhưng chưa lập thủ tục để được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Cùng với đó là việc xét nguồn gốc đất của một số hộ dân và nhà thờ tộc họ, miếu đình xây dựng nhà trên đất khai hoang (không có giấy chứng nhận) chưa thể thực hiện thẩm định từ Phòng Tài nguyên và Môi trường thị xã.

Một vướng mắc lớn hiện nay là dự án Khu đô thị số 9 mở rộng đã hết tiến độ từ rất lâu, đến thời điểm hiện nay vẫn chưa được cấp có thẩm quyền ban hành quyết định gia hạn tiến độ, nên không có cơ sở pháp lý để tiếp tục thực hiện công tác giải phóng mặt bằng.

Trong danh sách 11 dự án bị thanh tra theo Kết luận Thanh tra số 07/KL-TTT, Công ty TNHH Xây dựng, Thương mại và Dịch vụ An Dương có 2 dự án nằm trong danh sách.

Khu đô thị Coco Riverside

Dự án có quy mô khoảng 11,5ha, trong đó diện tích đất thu hồi khoảng 10,9ha. Đến nay, tổng diện tích thu hồi đã đạt khoảng 70% diện tích dự án (khoảng 7,45ha). Từ sau khi có kết luận thanh tra, đến nay dự án chưa có thêm phương án giải phóng mặt bằng nào được phê duyệt, trong đó đất nông nghiệp còn lại khoảng 1,7ha với 48 hộ bị ảnh hưởng và mất hiện trạng; đất ở khoảng 0,8ha với 34 hộ bị ảnh hưởng (có 1 hộ bị mất hiện trạng).

Khó khăn trong công tác giải phóng mặt bằng đối với đất nông nghiệp tại dự án có thể điểm đến như có 32 trường hợp diện tích đo đạc thực tế nhỏ hơn diện tích trong giấy chứng nhận. Do đó phải mất thời gian cho việc lập thủ tục trình điều chỉnh biến động diện tích thửa đất trước khi tổ chức họp xét nguồn gốc sử dụng đất cũng như các bước tiếp theo theo quy trình giải phóng mặt bằng. Đối với đất ở, hồ sơ đo đạc giải thửa đã được thẩm định nhưng có nhiều sai lệch (công tác đo đạc do chủ đầu tư trực tiếp ký hợp đồng với đơn vị đo đạc giải thửa) như: Công tác đo đạc hiện trạng không đúng với hồ sơ pháp lý (giấy chứng nhận); công tác quy chủ sử dụng đất bị sai, diện tích đo đạc theo hồ sơ giải thửa nhỏ hơn so với giấy chứng nhận,...

Khu đô thị Đại Dương Xanh

Dự án quy mô khoảng 12,6ha. Đến nay, TX. Điện Bàn đã phê duyệt 5 phương án bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng với tổng diện tích 11,6ha. Trong đó, có 1 phương án thực hiện theo Kết luận thanh tra số 07/KL-TTT ngày 21/4/2022 và Công văn số 2862/UBND-NCKS ngày 9/5/2022 của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam (cho phần diện tích ảnh hưởng nhưng hiện trạng ảnh hưởng không còn); với tổng diện tích thu hồi là 1,1ha. Hiện còn 30,9m2 đất nông nghiệp chưa xét nguồn gốc sử dụng đất; đất ở còn 8.286,8m2 (trong đó đã xét nguồn gốc đất với diện tích 6.214,8m2).

Một số khó khăn, vướng mắc được TX. Điện Bàn chỉ ra như về công tác đo đạc (chủ đầu tư ký hợp đồng trực tiếp thuê tư vấn) gặp một số vướng mắc như tranh chấp; thiếu đất so với giấy chứng nhận; còn 1 hộ dân không thống nhất phối hợp thực hiện các bước giải phóng mặt bằng; đối với các hộ đã có phương án phê duyệt nhưng chưa thống nhất nhận tiền bồi thường, hỗ trợ với lý do đơn giá bồi thường theo quy định thấp nên đề nghị chủ đầu tư hỗ trợ thêm;...

Dự án có quy mô 5,1ha và được triển khai từ năm 2016. Đến nay, tổng diện tích giải phóng mặt bằng được khoảng 4,9ha, đạt khoảng hơn 90% tổng diện tích dự án. Trong tổng diện tích đã thu hồi, có khoảng 1,1ha thực hiện theo Kết luận thanh tra số 07/KL-TTT ngày 21/4/2022 và Công văn số 2862/UBNDNCKS ngày 9/5/2022 của UBND tỉnh Quảng Nam (cho phần diện tích ảnh hưởng nhưng hiện trạng ảnh hưởng không còn).

Hiện nay, còn 0,26ha chưa được giải phóng mặt bằng với nhiều vướng mắc như đối với phần diện tích ảnh hưởng đất nông nghiệp còn lại (khoảng 0,16ha), hiện nay đang có sự chồng lấn về ranh giới đối với dự án nạo vét sông Cổ Cò nên chưa thể thực hiện các bước tiếp theo để lập trình phê duyệt phương án. Với diện tích đã có phương án, một số hộ dân ý kiến đơn giá bồi thường thấp đề nghị chủ đầu tư hỗ trợ thêm; một số hộ đề nghị thu hồi hết phần diện tích còn lại của thửa đất mới đồng ý nhận tiền.

Khu đô thị Mỹ Gia có quy mô khoảng 10,7ha. Đến nay, diện tích đã bàn giao cho chủ đầu tư đạt khoảng 60% diện tích dự án (6,03ha). Với khoảng 4,61ha còn lại ảnh hưởng đến 37 hộ (trong đó đất ở 6 hộ, đất nông nghiệp 31 hộ) và 1 tổ chức. Thực hiện Kết luận thanh tra số 07/KL-TTT ngày 21/4/2022 của Thanh tra tỉnh và Công văn số 2862/UBND-NCKS ngày 9/5/2022 của UBND tỉnh, Trung tâm Phát triển quỹ đất thị xã, các ngành, đơn vị liên quan đang lập hồ sơ, thủ tục trình cấp thẩm định, phê duyệt phương án bồi thường đối với các hộ ảnh hưởng (đợt 2) với diện tích đất nông nghiệp mất hiện trạng, diện tích ảnh hưởng 4,53ha/29 cá nhân, hộ gia đình ảnh hưởng.

Một số vướng mắc tồn tại như còn 2 hộ đã được phê duyệt phương án (đợt 1) nhưng chưa nhận tiền với lý do ảnh hưởng đất nông nghiệp nhưng yêu cầu bố trí tái định cư, yêu cầu giá bồi thường quá cao so với quy định; Hội đồng tư vấn đất đai phường Điện Ngọc chưa thể tổ chức họp xét nguồn gốc sử dụng đất đối với 6 hộ đất ở còn lại; hiện chưa có đất phục vụ cải táng mồ mả ảnh hưởng dự án.

Một dự án khác nằm trong danh sách là Khu đô thị An Bình Riverside quy mô 3,88ha, do Công ty TNHH Đầu tư Xây dựng và Dịch vụ An Bình làm chủ đầu tư. Đến nay, công tác giải phóng mặt bằng của dự án đã đạt khoảng 60% (2,3/3,88ha). Với phần diện tích đã có phương án bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, còn 4 hộ ảnh hưởng đất nông nghiệp chưa thống nhất nhận tiền bồi thường, lý do là hộ dân ý kiến đơn giá bồi thường thấp đề nghị chủ đầu tư hỗ trợ thêm.

Với diện tích chưa phê duyệt phương án, phần lớn các hộ dân ảnh hưởng phía sau của thửa đất ở nên không thống nhất thu hồi đất. Lý do trong thời gian tới đường bê tông khối phố Hà My Trung sẽ mở rộng mỗi bên 3 mét, mặt khác dự án Khu đô thị An Bình Riverside lại ảnh hưởng phía sau sát với đất ở hiện tại của các hộ dân nên rất khó khăn cho việc sinh hoạt, đi lại sau này, do đó phần lớn người dân không đồng ý thu hồi đất để thực hiện dự án. Vì vậy công tác giải phóng mặt bằng gặp rất nhiều khó khăn.

Cùng với đó, hồ sơ đo đạc giải thửa đã thẩm định có nhiều sai lệch như: hiện trạng sử dụng đất không đúng với hồ sơ đo đạc giải thửa; công tác quy chủ sử dụng đất bị sai, diện tích đo đạc theo hồ sơ giải thửa nhỏ hơn so với giấy chứng nhận. Về pháp lý thì hiện nay, dự án đã hết tiến độ thực hiện và chưa có chủ trương điều chỉnh.