Tôi thấy ở nhiều quán cắt tóc gội đầu, spa mặt, nhân viên phục vụ thường day bấm một số nơi ở vùng mặt, đầu và mặt, kéo tóc, nhổ bão vùng đầu... Nhưng không phải lúc nào làm xong cũng thoải mái, thư giãn mà có khi còn đau đầu, hoa mắt hơn. Tôi muốn hỏi đó là biểu hiện của bệnh gì? Có nên tiếp tục nhổ tóc mát xa nữa không thưa bác sĩ?
Trả lời:
Có thể nói, việc day bấm các huyệt vị châm cứu hay tiến hành các động tác xoa bóp ở vùng đầu cổ là rất có ích, nhất là khi cơ thể mệt mỏi hoặc khi có những bức xúc quá mức về tinh thần.
Thậm chí, ngay cả khi không có tật bệnh gì, tự mình hoặc được người khác day bấm, xoa bóp đều đặn hàng ngày theo một quy trình đã được khẳng định thì hiệu quả phục hồi, bảo vệ và nâng cao sức khoẻ và sức làm việc cũng không nhỏ.
Đặc biệt, những thủ thuật day bấm và xoa bóp vùng đầu mặt cổ có ý nghĩa rất lớn trong việc cải thiện tuần hoàn não, lập lại sự cân bằng giữa hưng phấn và ức chế và tăng cường khả năng chịu đựng của vỏ não trong điều kiện thiếu dưỡng khí.
Tuy nhiên, mặc dù xoa, day là động tác tự nhiên, đơn giản của con người ngay từ thời thượng cổ, nhưng day ấn, xoa bóp ở vị trí nào trên cơ thể và kỹ thuật tiến hành ra sao để đạt được hiệu quả cao nhất, dự phòng hữu hiệu những tai biến, phản ứng phụ không đáng có thì không đơn giản.
Trên thực tế, không hiếm những trường hợp bệnh nhân sức vóc còn tương đối khoẻ mạnh nhưng khi thực hành các thủ thuật bấm huyệt và xoa bóp lại lâm vào trạng thái “say kim".
Trạng thái này biểu hiện bằng các triệu chứng như: Toàn thân toát lạnh, vã mồ hôi, đầu choáng mắt hoa, tay chân run rẩy, thậm chí có thể ngừng tim, co giật và sùi bọt mép giống như bệnh cảnh của một cơn động kinh điển hình.
Cho nên, day bấm là thủ thuật hết sức đơn giản nhưng nhất thiết phải tuân thủ các nguyên tắc tối thiểu của y học cổ truyền, nghĩa là:
- Phải xác định chính xác vị trí của huyệt vị châm cứu.
- Phải thực thi các động tác một cách hoàn hảo, đúng kỹ thuật, nghĩa là phải lựa chọn cường độ, kỹ thuật và thời gian tác động cho phù hợp, tuân thủ đúng nguyên tắc “hư thì bổ, thực thì tả” của y học cổ truyền.
- Phải được trang bị đầy đủ phương tiện và thuốc men cấp cứu để xử lý nhanh chóng khi có phản ứng phụ xảy ra.
- Phải có sự hướng dẫn hoặc tư vấn của người có chuyên môn, có chỉ định và chống chỉ định chi tiết và rõ ràng.
Hiện nay, bên cạnh những cơ sở phục vụ có chất lượng và được phép của cơ quan quản lý y tế, không ít nơi việc phục vụ còn nặng về xu hướng trục lợi nên việc đào tạo, huấn luyện nhân viên không có bài bản và chất lượng.
Hậu quả là, những thao tác day bấm, xoa bóp thực tế không đảm bảo tính hiệu quả và an toàn, nếu như không muốn nói là tuỳ tiện và hết sức cẩu thả. Đó là chưa kể đến việc những động tác day bấm, xoa bóp chỉ nhằm mục đích khêu gợi những nhu cầu và ham muốn không lành mạnh và kém văn hoá.
Bởi vậy, việc thực hành những thao tác day bấm, xoa bóp khi sửa tóc và gội đầu là hữu ích nhưng người dân phải lựa chọn cho được các cơ sở phục vụ có chất lượng, nhân viên được đào tạo cơ bản và thực sự chiếm được lòng tin của khách hàng.
Đơn giản là, sau mỗi lần gội đầu và sửa tóc có day bấm, xoa bóp, nếu cơ thể cảm thấy thoải mái, tinh thần được thư giãn và trong sáng, thì đó là cơ sở có thể tin cậy được.
Nếu sau mỗi lần thực hiện cơ thể cảm thấy khó chịu, đầu choáng mắt hoa, tinh thần không thư thái thì nên tìm đến một cơ sở khác tốt hơn.
ThS.BS Hoàng Khánh Toàn
Chủ nhiệm Khoa Y học Cổ truyền, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108
