Trên đây là thông tin được Thứ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương đưa ra khi chủ trì Hội thảo lấy ý kiến các đối tác phát triển về dự án Luật Đầu tư công (sửa đổi) , ngày 13/9 tại Hà Nội.
Tham dự hội thảo có đại diện các đối tác phát triển như Ngân hàng Thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA), Cơ quan Phát triển Pháp (AFD)…
Phân cấp nhiều hơn thẩm quyền cho UBND trong phê duyệt dự án
Thứ trưởng Trần Quốc Phương cho biết, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tiến hành rà soát, báo cáo cấp có thẩm quyền sửa đổi quy định pháp luật đầu tư công theo hướng đơn giản hoá thủ tục, bao gồm 29 chính sách mới, tập trung trong 5 nhóm lĩnh vực.
Một trong 5 nhóm chính sách được sửa đổi là thúc đẩy thực hiện và giải ngân kế hoạch vốn ODA và vốn vay ưu đãi của nhà tài trợ nước ngoài, bằng cách thiết kế một chương riêng.
Thứ trưởng nêu rõ, việc sửa đổi Luật Đầu tư công lần này rất toàn diện, trong khi đó tiến độ khẩn trương, dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 8 của Quốc hội, yêu cầu về chất lượng cao nhằm khắc phục căn bản những khó khăn, hạn chế, vướng mắc, điểm nghẽn, nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và khơi thông nguồn lực cho phát triển.
Thông tin tới các đối tác phát triển, ông Phạm Hoàng Mai, Vụ trưởng Vụ Kinh tế đối ngoại (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho biết, tại dự thảo Luật thiết kế một chương riêng về ODA nhằm giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong triển khai các dự án có sử dụng nguồn vốn này.
Theo đó, sẽ phân cấp nhiều hơn thẩm quyền cho UBND, cơ quan chủ quản trong phê duyệt dự án, đồng thời đơn giản hóa quy trình phê duyệt các dự án viện trợ không hoàn lại.
Dự thảo Luật cũng bổ sung các quy định về dừng dự án ODA, vốn vay ưu đãi theo từng giai đoạn dự án: khi chương trình, dự án chưa thực hiện và khi chương trình, dự án trong giai đoạn thực hiện, với các quy trình cụ thể.
Mục tiêu chính là làm sao sử dụng hiệu quả nhất vốn ODA
Đại diện các đối tác phát triển đánh giá cao dự thảo của Luật Đầu tư công (sửa đổi), đặc biệt là các chính sách về dự án ODA. Những chính sách vượt trội được thảo luận và đánh giá cao là: việc phân cấp, phân quyền trong việc phê duyệt và thực hiện các dự án; đơn giản hoá thủ tục đầu tư dự án; tách nội dung bồi thường, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập...
Các nhà tài trợ cũng mong muốn Chính phủ sớm ban hành Nghị định hướng dẫn để có thể thực hiện luật ngay sau khi có hiệu lực.
Với dự án khẩn cấp, bà Susan Lim, đại diện của ADB đề xuất cần có quy định cụ thể để có thể sử dụng hiệu quả hơn, ví dụ các dự án với thiên tai, bão lũ, biến đổi khí hậu...
Theo bà Kathleen Whimp (WB), đầu tư công khối lượng ngày càng lớn khi Việt Nam ngày càng phát triển, quy mô GDP cao, với siêu dự án, cần kéo dài 3 kế hoạch trung hạn.
Việc chuẩn bị mất rất nhiều chi phí, do vậy cần có điều khoản phê duyệt dự án để chuẩn bị cho dự án lớn. "Chẳng hạn như nghiên cứu, phân tích, không chờ dự án ấy làm tổng thể, mà có thể tách phần chuẩn bị thành môt dự án riêng", đại diện WB gợi ý và đề xuất cho phép đấu thầu khả thi và tiền khả thi trong cùng một lần để thúc đẩy quá trình phê duyệt dự án.
Ông Herve Conan, Giám đốc Quốc gia Việt Nam, Cơ quan phát triển Pháp (AFD) đồng tình với các sửa đổi về đơn giản hóa thủ tục, có chương riêng về ODA, tiếp tục phân cấp phân quyền cho các địa phương, bao gồm thẩm quyền của HĐND, UBND...
Với những dự án quan trọng quốc gia, ông cho rằng cũng cần được thực hiện nhanh chóng thông qua việc linh hoạt hóa, đơn giản hóa đề xuất dự án.
Ông Daniel Plankermann, Giám đốc Ngân hàng tái thiết Đức (Văn phòng KFW tại VN) đánh giá tác động của các thay đổi trong Luật Đầu tư công là rất tích cực, có thể giúp khai mở tiềm năng trong quá trình triển khai các dự án ODA. "Quan trọng là các thông tư hướng dẫn như thế nào. Đồng thời phải thay đổi các văn bản pháp luật khác để bảo đảm thống nhất, đồng bộ", ông nhấn mạnh.