Thái Nguyên: Từ thủ phủ công nghiệp đến điểm sáng du lịch xanh trên bản đồ quốc tế

Điểm sáng trong phát triển kinh tế

Nhiều năm qua, bất chấp các biến động kinh tế, Thái Nguyên vẫn liên tục giữ vững vị thế là trung tâm công nghiệp lớn tại miền Bắc. Năm 2024, thu ngân sách Nhà nước của tỉnh đạt xấp xỉ 20.223 tỷ đồng, vượt 25,5% so với dự toán Trung ương giao, là một trong những tỉnh có số thu ngân sách thuộc tốp cao trong cả nước. Thái Nguyên tiếp tục duy trì thứ hạng 14 cả nước về tổng thu ngân sách và là một trong 15 tỉnh có khả năng tự cân đối ngân sách, với tỷ lệ điều tiết về Trung ương đạt 4%.

Với 228 dự án FDI còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký lên đến 11,2 tỷ USD, Thái Nguyên đã cho thấy sức hút mạnh mẽ với nhà đầu tư nước ngoài. Điển hình nhất phải kể đến việc Tập đoàn điện tử Samsung (Hàn Quốc) chọn tỉnh làm "cứ điểm sản xuất" quan trọng hàng đầu thế giới đã thu hút hàng loạt các doanh nghiệp vệ tinh như: Dongwha, Huali, Sunny Opotech, Young Jin Hi-tech, Shopee Logistics… Trong cơ cấu kinh tế của tỉnh, sự đồng đều còn thể hiện ở khả năng đóng góp quan trọng của các thành phần kinh tế khác, điển hình như nguồn thu thuế từ khu vực công thương nghiệp ngoài quốc doanh đạt trên 1.941,8 tỷ đồng; thuế xuất nhập khẩu 2.627,9 tỷ đồng… Đến nay, tỉnh có 6 KCN tập trung đang hoạt động. Quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, Thái Nguyên có 11 khu công nghiệp, 1 khu công nghệ thông tin tập trung, với tổng diện tích 4.245ha và 41 cụm công nghiệp với tổng diện tích 2.067ha.

Nhưng kinh tế Thái Nguyên không chỉ "khô khan" như vậy. Chè Thái Nguyên từ lâu đã nổi tiếng trong nước và quốc tế. Du lịch Thái Nguyên cũng không kém cạnh, nhất là với danh thắng Hồ Núi Cốc, nơi mà vẻ đẹp của thiên nhiên thuần khiết, màu huyền thoại hoà trộn với nhau và "đốn tim" biết bao du khách gần xa.

Dù có tiềm năng, nhưng du lịch Thái Nguyên vẫn chưa phát triển tương xứng. Sau sáp nhập địa giới hành chính (cùng Bắc Kạn), tỉnh Thái Nguyên (mới) có tới trên 1.120 di tích lịch sử, văn hoá, danh lam thắng cảnh, trong đó có 3 di tích quốc gia đặc biệt, 65 di tích cấp quốc gia, 311 di tích cấp tỉnh, 1 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại, 43 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Dù sở hữu nguồn tài nguyên phong phú, nhưng du lịch Thái Nguyên vẫn chưa thoát được bẫy doanh thu trung bình khi chỉ đón được chưa đến 4,4 triệu lượt và tổng thu từ hoạt động du lịch dưới 4.000 tỷ đồng (số liệu tổng hợp năm 2024 của cả tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên trước sáp nhập).

Để ngành du lịch cất cánh

Trên thực tế, với tiềm năng và tài nguyên phong phú, dù ngành du lịch chưa thực sự phát triển nhưng cũng cho thấy dư địa để "công nghiệp không khói" của Thái Nguyên bứt phá mạnh mẽ trong thời gian tới. Và để làm được điều này, bên cạnh định hướng phát triển của tỉnh, không thể thiếu bóng dáng của các quy hoạch chính, các dự án lớn tạo lực đẩy cho cả ngành. Một trong những dự án điển hình có thể kể đến đó là quy hoạch khu du lịch quốc gia Hồ Núi Cốc, định hướng để phát triển thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng sinh thái, bảo tồn, thể thao và vui chơi giải trí cao cấp của tỉnh Thái Nguyên và khu vực miền Bắc.

Hồ Núi Cốc mang vẻ đẹp nguyên sơ hiếm hoi còn sót lại. Hiện hữu giữa các dãy Tam Đảo - Núi Hồng, được bao phủ bởi lá phổi xanh là rừng cây và diện tích mặt nước cực lớn, lên đến trên 25 km2, với 108 hòn đảo nhỏ giữa lòng hồ. Hồ Núi Cốc mang một địa hình khác biệt hoàn toàn khi sở hữu đầy đủ bộ tứ bảo của thiên nhiên gồm hồ, núi, rừng, đảo, mang một vẻ đẹp thoát tục, là nơi duy nhất mang trong mình đầy đủ tất cả các yếu tố để có thể trở thành một trung tâm du lịch tầm cỡ, sánh ngang với các khu nghỉ dưỡng ở rừng nhiệt đới nổi tiếng thế giới.

Theo Quy hoạch tổng thế phát triển Khu du lịch Quốc gia Hồ Núi Cốc đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, toàn khu có quy mô 1.200ha được chia thành nhiều phân khu chức năng đa dạng như khu du lịch tâm linh, khu nghỉ dưỡng sinh thái cao cấp, khu thể thao giải trí tổng hợp ... Trong đó, dự án World Islands có quy mô 250ha được xem là điểm nhấn của toàn bộ quần thể với đa dạng các loại hình lưu trú, cư trú và giải trí, đáp ứng nhu cầu du lịch của khách địa phương lẫn khách quốc tế, được định hướng phát triển thành làm thay đổi bộ mặt du lịch của Thái Nguyên nói riêng và toàn miền Bắc nói chung... Ngoài ra, quần thể còn có dự án Sân Golf Tân Thái 18 hố, tầm view trực tiếp ra Hồ Núi Cốc, dự kiến hoàn thành năm 2025 hứa hẹn trở thành điểm đến du lịch nghỉ dưỡng với cảnh sắc thiên nhiên độc đáo của cộng đồng chơi golf trên toàn thế giới. Tất cả những điều này góp phần nâng cao vị thế cho Hồ Núi Cốc, trở thành một điểm đến nghỉ dưỡng toàn cầu.

Trong bối cảnh ngành du lịch đang phục hồi mạnh mẽ và quyết tâm đưa du lịch trở thành lĩnh vực kinh tế mũi nhọn, cơ hội để Thái Nguyên chuyển mình đang ngày càng rõ nét, trong đó, những dự án tiên phong như World Islands ở Hồ Núi Cốc sẽ góp phần đẩy nhanh tiến trình để Thái Nguyên thực sự chuyển mình, thành một điểm sáng đầu tư ở Đông Bắc Bộ. Và hiện, không quá để nói, ngành du lịch xứ trà đang trên đường băng cất cánh.