Mặc dù dịp Tết có những đợt rét đậm, nhưng nhìn chung những tháng vừa qua trời vẫn ấm hơn mọi năm, có phải thế chăng mà năm nay hoa bưởi dường như nở sớm hơn. Những chùm nụ màu xanh cốm lấp ló nơi nách lá, đầu cành mới đó mà một sớm mai đã bung ra những cánh hoa trắng ngần với chùm nhị vàng tươi tỏa hương thơm ngào ngạt.
Trắng ngần hoa bưởi
Hoa bưởi trắng chứ không trong, như ánh trăng ướt đẫm sương đêm. Vì vậy hoa vừa thanh khiết, vừa gần gũi chứ không toát ra vẻ kiêu sa như một số loài hoa đài các.
Các cụ từ xưa còn tiện khẩu mía rồi ướp với hoa bưởi cho hương vị đất trời giao hòa vào nhau trong món quà quê. Còn bột sắn dây xứ Bắc cứ là phải ướp hương hoa bưởi mới đúng vị. Mà không cứ gì hoa, cả đến những chùm nụ trắng xinh phớt chút màu xanh cốm cũng có vẻ đẹp riêng không dễ mấy loài có được.
Năm nay tiết trời ấm áp, hoa bưởi nở sớm. Vừa mới Tết ra là có cây đã chúm chím chùm hoa đầu mùa. Hoa bưởi thường nở thành chùm tưởng như trĩu cả nhánh cây mảnh mai. Năm cánh hoa uốn cong điệu đà như cái duyên thôn nữ. Nhụy hoa màu xanh bao bọc bởi vòng nhị với những hạt phấn vàng ươm như kén tằm dẫn dụ ong bướm tíu tít đi về.
Vườn quê nhà tôi trồng toàn bưởi. Bưởi phủ kín mảnh vườn, bưởi phủ kín bờ ao. Những vòm hoa trắng tinh khôi phủ kín vườn, trùm hết một góc ao làm cho cả khu vườn, đến cả người tôi cũng thấm đẫm hương hoa.
Hương thơm xuống phố
Hương bưởi thấm đẫm ngõ quê. Hương bưởi theo chân các chị, các cô ra tỉnh rong ruổi khắp mọi ngõ ngách. Bóng dáng những chiếc xe đạp cũ kỹ, phía sau là rổ, là thúng đong đầy những chùm hoa trắng ngần thấp thoáng trên bất cứ con phố nào của Hà Nội. Hương hoa cứ thế tỏa ra, quyện vào sương sớm, vào gió xuân và cả làn mưa bụi như thực như mơ.
Những cánh hoa trắng ngần, trắng đến tinh khôi bung ra rồi uốn cong lại, khoe chùm nhị với những hạt phấn vàng tươi vừa có vẻ đẹp kín đáo, vừa như phát lộ ra hết nhan sắc của một loài hoa thôn dã. Hoa bưởi mọc thành chùm, ở đầu cành, ở nách lá, cứ như thể nơi nào cũng có thể bung xòe những bông hoa thanh khiết ấy.
Nào ai đã một lần dám nói
Hương bưởi thơm cho lòng bối rối…
(Hương thầm – Phan Thị Thanh Nhàn)
Hương hoa bưởi cũng đến lạ, vừa nồng nàn lại vừa dịu nhẹ toát lên vẻ thanh khiết. Vì vậy mà các cô thôn nữ ngày trước cứ tháng hai về thường ngắt chùm hoa nhỏ cài lên mái tóc làm duyên, và cũng để cho hương hoa chải mượt thêm mái tóc lưng ong óng ả. Ngày thường, các bà các chị nấu nước gội đầu ngoài bồ kết thế nào chả có nắm cỏ mần trầu và khoanh vỏ bưởi.
Thương lắm, tháng Hai mùa hoa bưởi!