Chiều 25/4, Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh đã chủ trì cuộc họp công bố kết quả rà soát của cơ quan này về tính chính xác, hợp pháp của kết luận thanh tra toàn diện việc quản lý, sử dụng đất khu sân bay Miếu Môn, nằm trên địa giới xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức, Hà Nội.
Phó tổng thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh. Ảnh: Võ Hải
Cùng họp có Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung và đại diện một số sở ngành, địa phương liên quan; không có người dân Đồng Tâm tham dự.
Tháng 7/2017, Hà Nội công bố kết luận nêu trên và gần 2 năm sau, Thanh tra Chính phủ cho hay cơ quan chức năng thủ đô đã thực hiện đúng thẩm quyền, trình tự khi thanh tra khu sân bay Miếu Môn.
Cụ thể, theo kết luận của Thanh tra Hà Nội, toàn bộ diện tích đất sân bay Miếu Môn là hơn 239 ha, trong đó 3 đơn vị đã bàn giao cho Bộ tư lệnh Công binh tổng cộng diện tích trên 64 ha thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm; gồm Nông trường quốc doanh Lương Mỹ 14,3 ha; Xí nghiệp vôi đá Miếu Môn 3 ha; Hợp tác xã nông nghiệp Đồng Tâm 47,36 ha.
Hợp tác xã nông nghiệp Đồng Tâm và Bộ Tư lệnh Công binh đã hoàn thành việc bàn giao, nhận đất, cơ bản đền bù và quản lý ổn định diện tích 47,36 ha. Điều này thể hiện qua xác nhận của UBND xã Đồng Tâm tại sơ đồ phạm vi, ranh giới đất sân bay Miếu Môn do Lữ đoàn 28 lập với nội dung: "Từ khi xã Đồng Tâm giao đất cho đơn vị làm sân bay đến nay, giữa đơn vị, xã và nhân dân không có tranh chấp; đơn vị quản lý mặt bằng sân bay không để xảy ra tranh chấp".
Ông Nguyễn Mạnh Hà - Tổ trưởng Tổ rà soát, Thanh tra Chính phủ nhấn mạnh, "kết luận như trên của Thanh tra Hà Nội là chính xác".
Ngoài ra, theo ông Hà, với hiện trạng đất sân bay Miếu Môn không có thay đổi, không chuyển dịch mốc giới theo đo đạc của cơ quan chuyên môn nên không có việc tăng hay giảm diện tích giữa đất sân bay Miếu Môn và xã Đồng Tâm".
Phát biểu sau đó, Phó tổng Thanh tra Chính phủ Nguyễn Văn Thanh thông tin thêm, trong quá trình rà soát, tổ công tác thấy đáng tiếc là đã có những sơ hở trong việc quản lý đất đai trên địa bàn xã Đồng Tâm, "điều này khiến người dân sử dụng đất và cho rằng đây là đất để canh tác (đất nông nghiệp), trong khi về mặt pháp lý lại là đất quốc phòng từ lâu".
Về việc giải phóng mặt bằng một số hộ dân đang sử dụng đất quốc phòng, Thanh tra Chính phủ nêu lại việc cơ quan chức năng Hà Nội đã kết luận những sai phạm trong xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho 14 hộ dân; kiến nghị thành phố chỉ đạo UBND huyện Mỹ Đức thực hiện công tác di dời các hộ dân đang sử dụng đất sân bay Miếu Môn.
Thanh tra Chính phủ cho rằng nội dung trên là có căn cứ, đảm bảo tính khách quan và đề nghị Hà Nội chỉ đạo các cơ quan có liên quan khi xây dựng lại phương án bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân cần thực hiện theo đúng quy định pháp luật.
Liên quan đến xử lý nội dung tố cáo của công dân, Thanh tra Chính phủ cho rằng Thanh tra Hà Nội đã "phân tích, đánh giá cụ thể từng vấn đề"; phương pháp xử lý phù hợp với quy định của pháp luật về tố cáo.
Thanh tra Hà Nội cũng được cho đã làm rõ các kiến nghị, phản ánh của ông Lê Đình Kình và một số hộ dân, đưa ra kết luận có cơ sở, đảm bảo tính chính xác, khách quan. Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ đề nghị thời gian tới Hà Nội cần vận động, giải thích để "người dân nhận thức rõ trách nhiệm của mình, chấp hành nghiêm nội dung kết luận thanh tra".
Tiếp thu kết quả rà soát của Thanh tra Chính phủ, Chủ tịch UBND TP Nguyễn Đức Chung cam kết tăng cường tuyên truyền để cho người dân hiểu rõ hơn về nguồn gốc và quá trình sử dụng, quản lý đất đai tại sân bay Miếu Môn. Huyện Mỹ Đức và xã Đồng Tâm được giao sớm hoàn thiện 14 phương án bồi thường, hỗ trợ cho các hộ dân đang ở khu vực này.
Cũng theo Chủ tịch Hà Nội, đơn vị quốc phòng sẽ xây tường rào bảo vệ sân bay Miếu Môn theo đúng các mốc giới, cột mốc đã được làm từ những năm 1980 và đến nay còn nguyên vẹn.
Trước đó ngày 15/4/2017, khi 4 người bị bắt để phục vụ điều tra vụ án Gây rối trật tự công cộng liên quan đến giải tỏa đất ở xã Đồng Tâm. Lực lượng thi hành công vụ gặp phải sự phản ứng dẫn đến 38 cảnh sát cơ động, cán bộ bị người dân giữ tại nhà văn hóa thôn. Một số ôtô công vụ bị hư hại, 7 ngày sau, toàn bộ người bị giữ được thả khi Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Đức Chung về đối thoại và cam kết làm rõ nguồn gốc đất khu sân bay Miếu Môn là đất quốc phòng hay đất nông nghiệp - mấu chốt cuộc đấu tranh đòi quyền lợi của nhiều người dân Đồng Tâm; điều tra đúng sai việc bắt 4 người nêu trên.
Ngày 25/7, thanh tra TP Hà Nội có thông báo kết luận thanh tra toàn diện việc quản lý, sử dụng và quá trình xử lý từ trước tới nay với diện tích đất khu sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm, huyện Mỹ Đức. Nội dung chính của kết luận khẳng định, "toàn bộ diện tích đất sân bay Miếu Môn thuộc địa giới hành chính xã Đồng Tâm là đất quốc phòng".
Kết luận của Thanh tra Hà Nội cũng cho rằng, quá trình quản lý dân cư và trật tự xây dựng, từ năm 2003 đến năm 2010, UBND xã Đồng Tâm đã xác nhận hồ sơ thừa kế, cho, tặng, chuyển nhượng của các hộ dân đang sử dụng đất quốc phòng là trái thẩm quyền, và vi phạm pháp luật về quản lý đất đai.
Không đồng tình với kết luận này của Thanh tra Hà Nội, ông Lê Đình Kình (đại diện cho người dân có khiếu kiện ở xã Đồng Tâm) gửi đơn lên Thanh tra Chính phủ đề nghị giải quyết và xem xét tính chính xác, hợp pháp của kết luận thanh tra mà Thanh tra Hà Nội công bố.
