Khó khăn, môi giới bất động sản chuyển nghề để sống
Anh Trần Văn Thanh là giám đốc một công ty môi giới bất động sản ở khu vực Bến Cát (Bình Dương) đã mở quán bán cơm chiên, phở bò được thời gian khoảng 4 - 5 tháng nay. Kinh doanh thuận lợi và anh còn mở thêm cửa hàng thứ 2, trong khi lúc đầu chỉ có ý định buôn bán tạm thời chờ thị trường bất động sản ấm trở lại.
Được biết, anh Thanh gắn bó với nghề được khoảng 10 năm. Lúc đầu thì anh là nhân viên môi giới trực tiếp các dự án, lô đất cho khách hàng. Sau đó thì thị trường phát triển tốt, anh cùng với một người bạn tự mở công ty, duy trì gần 10 nhân sự.
Cũng từ năm 2022, thị trường bất động sản gặp khó, thu nhập không đủ bù đắp chi phí. Cũng có lúc, anh dùng tiền cá nhân để đầu tư chứng khoán, mong muốn lời chỗ này đắp chỗ kia. Tuy nhiên chứng khoán cũng dập dìu, anh lại lỗ thêm một khoản.
Anh Thanh nói rằng: “Từ ngày bán phở, tôi thu về tiền tươi mỗi ngày, ăn thật làm thật, vài tháng là hòa vốn. Văn phòng của tôi cũng đã đóng cửa, không phải trả mặt bằng thuê bởi vì đó là đất của nhà. Một thời gian nữa rồi tính tiếp”.
Trường hợp của anh Thanh trùng lặp với một kết quả khảo sát mới đây của Viện nghiên cứu Kinh tế - Tài chính - Bất động sản Đất Xanh Services (DXS - FERI). Trong thời gian nửa đầu năm, khảo sát đối với gần 500 môi giới đã tạm dừng hoạt động, DXS - FERI đã thu về kết quả 52% chưa có ý định trở lại làm việc trong năm nay, 36% sẽ trở lại khi mà thị trường hồi phục và một tỷ lệ nhỏ hơn, chỉ có 12% người được hỏi dự kiến quay trở lại vào năm nay.
Và trong sự kiện diễn ra gần đây, Giám đốc Kinh doanh Đất Xanh Services - bà Trịnh Thị Kim Liên cho biết, nói tròn một năm kể từ ngày bất động sản rơi vào khó khăn, một số công ty môi giới thực sự đã bị bỏ lại phía sau và hiện giờ có thể còn sếp, còn chủ nhưng chẳng còn nhân viên.
Có một số công ty vẫn tiếp tục gồng với số lượng nhân sự tối thiểu để duy trì. Bà cũng ghi nhận thị trường có tình trạng môi giới mở thêm dịch vụ mới như là mở quán cà phê, môi giới du học, môi giới xuất khẩu lao động.
Theo như khảo sát trên thì khoảng 10% môi giới đã sẵn sàng rời ngành trong năm nay, 19% người được hỏi trả lời rằng hoạt động nghề môi giới bất động sản song song với việc tìm thêm công việc khác để có thể ổn định cuộc sống. Dự báo đến cuối năm nay, số lượng môi giới còn lại tối đa là 20 - 30% so với cuối năm 2022.
Cũng theo khảo sát từ bộ phận nghiên cứu và phát triển thị trường BHS Group có chỉ ra lực lượng môi giới đã biến mất một cách nhanh chóng. Và cách đây hơn một năm, một sản phẩm mới ra thị trường có đến hàng ngàn môi giới tham gia. Tuy nhiên hiện nay, đến 70% môi giới đã chuyển sang làm công việc khác. Còn 30% còn lại là những người làng nghề, có sẵn tích lũy tiền bạc mới chống chọi được trong thời gian khốc liệt vừa qua.
Song song với đó, báo cáo còn cho thấy được sàn giao dịch đóng cửa hay tạm dừng hoạt động lên đến gần 50%. Trong số 50% còn lại thì 30% là hoạt động cầm chừng (không trả lương cho môi giới hoặc là bán được hàng thì mới có lương) còn 20% có hoạt động thực tế tuy nhiên dựa trên một kho hàng eo hẹp (chủ yếu là ở thị trường Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và cho chủ đầu tư Vingroup).
Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. Hồ Chí Minh - ông Lê Hoàng Châu cho biết, có hơn 300.000 người môi giới, tuy nhiên chỉ có 10% môi giới có chứng chỉ hành nghề và đã được đào tạo với khoảng 2000 văn phòng môi giới, sàn giao dịch cho nên phần lớn người môi giới đang hoạt động tự do kiểu cò đất cò nhà. Và các sàn giao dịch của các doanh nghiệp bất động sản có uy tín thương hiệu chưa nhiều.
Cũng theo ông Châu, chính vì thiếu đi lực lượng môi giới chuyên nghiệp có chứng chỉ hành nghề, có mã số người môi giới cho nên trong thời gian qua, giới đầu nậu, cò đất cò nhà, doanh nghiệp bất lương đã gây ra tình trạng thổi giá, đẩy giá, giao dịch ảo, tạo ra khan hiếm giả tạo, gây ra các cơn sốt ảo giá đất, giá nhà ở trên thị trường. Trên thực tế thì các sàn giao dịch bất động sản hoạt động rất đìu hiu trong các năm gần đây và có nhiều sàn giao dịch đóng cửa hoặc là tạm dừng hoạt động.
Giải mã ẩn số về sự trở lại của môi giới ở trên thị trường địa ốc
Viện trưởng DXS - FERI, ông Phạm Anh Khôi cho biết, nửa cuối năm, các chủ đầu tư rất khó khăn trong việc tìm kiếm, chọn lựa đơn vị môi giới hỗ trợ để ra hàng. Kể cả khi bất động sản có nhiều dấu hiệu tích cực thì chưa chắc có nhiều môi giới bỏ nghề sẽ quay lại. Các môi giới có đạo đức nghề nghiệp, phục vụ được khách hàng tốt thì mới có thể tiếp tục tồn tại ở thị trường này.
Nguyên do là bởi năm 2020, môi giới tham gia vào thị trường rất đông và bất động sản có hiện tượng nóng sốt, song song với đó là ở những ngành nghề khác như du lịch có nhiều người mất việc làm, lượng lao động mất việc đó tham gia vào thị trường bất động sản. Đến thời điểm hiện tại, khi những ngành nghề khác đã hồi phục trở lại thì không phải mọi người đều có nhu cầu quay trở lại làm môi giới bất động sản. Sau mỗi đợt sàng lọc thì số lượng môi giới ngày càng ít đi chứ không còn nhiều.
Còn Chủ tịch HĐQT BHS Group - ông Nguyễn Thọ Tuyển đưa ra nhận định, thị trường bất động sản đang dần mở ra giai đoạn mới, khi mà lãi suất đã và đang tiếp tục giảm, một số tỉnh tạo điều kiện tháo gỡ pháp lý các dự án hay Quốc hội họp liên tục để tiếp tục chốt lại những điều luật cuối cùng của Luật Đất Đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh Bất động sản.
Có thể thấy, khó khăn trước mắt vẫn còn nhưng những gì khó khăn nhất đã ở lại phía sau. Một số chủ đầu tư cũng đã bắt đầu ra hàng, thị trường cũng nhen nhóm tín hiệu tốt.
Mặc dù vậy, ông Tuyển lại thấy một thảm cảnh từ các sàn giao dịch và lực lượng môi giới. Họ đều là những người lan tỏa thông điệp thị trường rất nhanh và là cầu nối giữa người mua và người bán để thúc đẩy quá trình thanh khoản của bất động sản diễn ra được hiệu quả hơn. Trên thực tế thì dù nguồn cung và cầu có tốt hơn nhưng mắt xích môi giới yếu sẽ làm chậm đi quá trình phục hồi của thị trường.
Ông cũng đã chỉ ra nguyên nhân suy yếu đó chính là thị trường mất đi thanh khoản đột ngột. Các chủ đầu tư rơi vào tình trạng khó khăn và việc thanh toán công nợ cho sàn lẫn môi giới bị chậm. Sàn không đủ kinh phí để trả lương. Môi giới thì không đủ tiền để tiếp tục duy trì cũng như đầu tư tiếp cho nghề. Một số môi giới ở lại với thị trường thì lại không có nguồn hàng mới đủ uy tín để bán.
Ông Tuyển cho rằng, cần có một bài toán tổng thể để giúp cho thị trường bất động sản tốt hơn thì cần phải có tạo ra nguồn cung phù hợp với thị trường và nhu cầu đối với sản phẩm bất động sản, định hướng cho nhà phát triển tạo ra nguồn cung phù hợp với nhu cầu của thị trường cũng như kết nối cung - cầu.
Chủ tịch BHS Group nói rằng: “Tôi hy vọng các chủ đầu tư sắp tới sẽ có dồi dào nguồn cung bất động sản hơn, có được tiềm lực để giải quyết công nợ và đặc biệt là có cái nhìn thực tế hơn về lực lượng chính là cánh tay nối dài của họ đến khách hàng”.
