Niềm tin của nhà đầu tư bị xói mòn một phần là từ môi giới bất động sản
Ghi nhận, từ năm 2018, Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) đã chính thức công bố “Quy tắc đạo đức nghề nghiệp của nhà môi giới BĐS”. Những quy tắc đạo đức được đưa ra không chỉ yêu cầu các nhân viên môi giới bất động sản có trách nhiệm với khách hàng mà còn với đồng nghiệp. Chữ tín, trung thực cũng như minh bạch, có đạo đức nghề nghiệp chính là chìa khóa thành công giúp cho các nhân viên môi giới phát triển lâu dài trong sự nghiệp.
Mặc dù vậy, có rất nhiều nhà môi giới đã làm xói mòn niềm tin của nhà đầu tư. Cũng từ cuối năm 2022, Bộ Xây dựng đã có đánh giá, một trong những bất cập trên thị trường bất động sản chính là nguyên nhân khiến cho nhà đầu tư thất vọng và quay lưng chính là hiện tượng các sàn giao dịch cấu kết với nhau ôm hàng, tạo sóng, gây sốt ảo, ăn chênh làm thị trường nhiễu loạn.
Trong báo cáo của VARS cũng từng chỉ ra rằng, lượng môi giới bất động sản mặc dù đông nhưng phần lớn thiếu tính chuyên nghiệp, thiếu ý thức tuân thủ pháp luật. Trong số đó có không ít người hành nghề tay ngang, chộp giật và có hành vi găm đất, thổi giá, tạo sốt ảo. Cũng có nhiều môi giới còn lừa đảo khách hàng bằng dự án ma, bằng những thông tin thất thiệt. Từ đó đã gây ra hậu quả vô cùng nặng nề cho người tiêu dùng, ảnh hưởng đến uy tín của các chủ đầu tư chân chính.
Chị Đào là một cư dân ở TP. Thủ Đức cho biết: “Khi thị trường sôi động, có nhiều người mua nhà đã để cảm xúc lấn át lý trí. Vì tiền hoa hồng nên có nhiều môi giới thậm chí gián tiếp tiếp tay cho các công ty lừa đảo khách hàng mà điển hình đó là phân phối, tư vấn dự án chưa hoàn thiện về mặt pháp lý cũng như dự án ma. Tôi cũng từng bị môi giới thiếu đạo đức lừa đảo như thế, giờ lại mất tiền oan mà dự án không triển khai”.
Còn theo ông Minh Trung - một nhà đầu tư ở TP. Hồ Chí Minh, nghề môi giới hiện nay phát triển bát nháo dù đã được các cơ quan ngôn luận phản ánh nhiều, tuy nhiên nhiều người mua nhà vẫn bị lừa bởi các chiêu trò của môi giới nên mất tiền cọc từ vài trăm triệu đến cả tỷ đồng cho dự án không có thật.
Ông Trung nói rằng: “Mới đây, tôi cũng đã bị lừa khi môi giới đưa xuống tận Long Thành mua đất thổ cư, họ có công ty sàn giao dịch hẳn hoi, mà ngờ đâu làm sổ đỏ giả, giấy tờ giả, đưa nhà đầu tư đi xem các khu đất tưởng chừng như là có thật để chiếm đoạt tiền cọc khiến cho niềm tin với thị trường đang ngày càng suy giảm”.
Không ít đại diện của các sàn giao dịch bất động sản thừa nhận có nhiều môi giới, chuyên viên bất động sản vì tham lợi trước mắt mà quên hẳn đi trách nhiệm với chủ đầu tư, trách nhiệm với khách hàng và đặc biệt là môi giới F2 (môi giới không trực tiếp ký hợp đồng phân phối sản phẩm với chủ dự án). Tình trạng cũng phổ biến là bắt tay tạo sóng giả, thu lợi ích cho cá nhân, đơn vị, gây thiệt hại cả về thời gian cũng như tiền bạc cho khách hàng.
Cần chấn chỉnh môi giới bất động sản khi thị trường trầm lắng
Có nhiều chuyên gia đã bày tỏ quan điểm, hiện tại đội ngũ môi giới bất động sản cần được chuẩn hóa để thị trường phát triển theo hướng minh bạch và lành mạnh.
Theo thống kê sơ bộ cả nước có hơn 300.000 người hoạt động môi giới bất động sản. Mặc dù vậy thì số người môi giới có chứng chỉ hành nghề chỉ khoảng 30.000 người. Đây là một tỷ lệ vô cùng nhỏ, cứ 10 người môi giới thì chỉ có 1 người có chứng chỉ. Ngoài ra, nhiều chứng chỉ hành nghề được cấp theo quy định cũ đều đã hết hiệu lực. Hiện nay, số chứng chỉ được cấp lại theo quy định mới chỉ vào khoảng 10.000 trường hợp.
Chủ tịch VARS - ông Nguyễn Văn Đính cho biết: “Hiện tại, số người mong muốn được sát hạch và cấp chứng chỉ hành nghề rất nhiều tuy nhiên việc cơ quan chức năng địa phương tổ chức cấp lại diễn ra khá chậm và còn nhiều khó khăn. Trong khi đó, môi giới bất động sản hoạt động không có chứng chỉ đang tiềm ẩn các nguy cơ về thiếu tuân thủ pháp luật và gây ảnh hưởng đến thị trường bất động sản cũng như khách hàng”.
Tổng giám đốc Công ty Property X - ông Trương Anh Tú cho hay, cơ quan quản lý nhà nước hiện tại chưa có những tiêu chuẩn, điều kiện chặt chẽ về việc thành lập công ty, sàn môi giới bất động sản cũng như hoạt động của những cá nhân môi giới trong khi đây là lực lượng quan trọng trong sự phát triển của thị trường.
Đứng trước thực trạng về cơ chế pháp luật cũng như quản lý môi giới bất động sản còn bỏ ngỏ thì ông Tú cho hay, đã đến lúc cơ quan quản lý nhà nước nên có những quy chuẩn về ngành nghề môi giới bất động sản cho cá nhân môi giới cũng như tổ chức sàn giao dịch.
Cụ thể là năng lực trình độ của môi giới bất động sản cần phải được nâng cao. Môi giới bất động sản bắt buộc phải được đào tạo một cách bài bản. Nếu như không đảm bảo được điều này sẽ gây ảnh hưởng đến lợi ích của khách hàng, người tiêu dùng bởi bất động sản là hàng hóa đặc biệt, có giá trị lớn và là tài sản mà người dân tích góp cả đời mới có được. Môi giới không có kiến thức cũng như trách nhiệm, không bảo vệ được lợi ích của khách hàng sẽ dễ dẫn đến họ bị thiệt hại nặng nề.
