Thủ tướng: Nhà ở xã hội không có nghĩa là làm ở những chỗ đất "đầu thừa đuôi thẹo"

Tại Hội nghị Thường trực Chính phủ làm việc với doanh nghiệp Nhà nước với chủ đề "Nhiệm vụ, giải pháp góp phần tăng trưởng kinh tế hai con số, phát triển đất nước nhanh và bền vững" diễn ra tại Hà Nội, vấn đề nhà ở xã hội cũng được doanh nghiệp đặc biệt chia sẻ. Cụ thể, lãnh đạo Tổng Công ty Đầu tư phát triển Hạ tầng đô thị (UDIC) cho biết sẽ đẩy mạnh các lĩnh vực, trọng tâm là các ngành mũi nhọn như là đầu tư kinh doanh bất động sản, trong đó có đầu tư các dự án về nhà ở xã hội; tập trung giải quyết các vướng mắc, các dự án để tránh lãng phí nguồn đất và sớm đưa các dự án vào hoạt động.

Để thực hiện được việc này, UDIC đã đưa ra một số kiến nghị với TP. Hà Nội cũng như với Chính phủ.

Theo đó, UDIC kiến nghị sớm ban hành Luật Quản lý, sở hữu vốn nhà nước đã sửa đổi, trong đó, tăng cường quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho các doanh nghiệp; sửa đổi các Nghị định 91, Nghị định số 32 và một số nghị định ảnh hưởng đến phát triển của doanh nghiệp nhà nước; tiếp tục bổ sung, sửa đổi các quy định về tiền lương đối với người lao động, người quản lý công ty trách nhiệm hữu hạn do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ để sát với thị trường hơn.

"Có như vậy doanh nghiệp nhà nước mới tuyển được nguồn nhân lực thực sự có chất lượng, đảm bảo cho sự phát triển trong thời gian tới", lãnh đạo UDIC nói.

UDIC cũng kiến nghị việc phân công và giao quyền cho UBND TP. Hà Nội được quyết định tăng vốn điều lệ thuộc thẩm quyền của UBND Thành phố để sớm hỗ trợ kịp thời cho các doanh nghiệp sẵn sàng về nguồn vốn để kịp thời triển khai thực hiện các nhiệm vụ sản xuất kinh doanh trong giai đoạn 2025 và những năm tiếp theo.

Để đảm bảo đẩy nhanh đề án xây dựng nhà ở xã hội, UDIC đề xuất với Chính phủ xem xét việc chỉ định cho các doanh nghiệp nhà nước có đủ năng lực về tài chính, về kinh nghiệm thực hiện các dự án nhà ở xã hội vừa đảm bảo rút ngắn được các thủ tục đầu tư, đẩy nhanh được tiến độ thực hiện dự án, cũng như tạo được nguồn lực, nguồn công ăn việc làm cho doanh nghiệp.

Trả lời về kiến nghị và đề xuất của UDIC, đại diện UBND TP. Hà Nội cho biết thành phố có cơ chế là những khu vực quy hoạch nhà ở xã hội thì giao cho UDIC xây bằng nguồn vốn tổng công ty.

Sau khi hoàn thành phần móng thì bán cho các hộ gia đình theo danh sách Hà Nội cung cấp trên cơ sở đúng tiêu chí nhà ở xã hội của Hà Nội căn cứ vào thu nhập người dân; người dân không có nhà ở trên địa bàn Hà Nội hoặc có nhà nhưng bị dột nát; ưu tiên các khu công nghiệp tập trung cho đối tượng công nhân và tiến tới hộ gia đình nghèo; không có quy định về hộ khẩu.

Đại diện Hà Nội cũng thông tin thành phố đang triển khai 3 khu dự án tập trung ở huyện Đông Anh. Trong đó, quy hoạch khu lớn nhất gần 200ha theo mô hình tiến tới tương tự nhà ở thương mại nhưng với giá thành thấp.

"Hà Nội dự kiến các căn nhà ở theo mô hình giá dưới 18 triệu/m2. Khảo sát trên thị trường thì đa phần các hộ gia đình đáp ứng được", đại diện UBND TP. Hà Nội thông tin.

UBND TP. Hà Nội cũng đang trình HĐND Thành phố cơ chế sử dụng vốn nguồn lực phát triển để cho vay và hỗ trợ vốn các tổng công ty và các tập đoàn xây dựng. Trong đó, dự kiến cho vay các đối tượng nhà ở xã hội vay có thời hạn và sau có thể trừ vào thu nhập của người mua như tiền lương… Cơ chế này đang trình theo Luật Thủ đô.

"Với mục tiêu như vậy, sắp tới ở khu vực Kim Trung, huyện Đông Anh sẽ khởi công 1 dự án gồm 14 tòa nhà với trên 1.000 căn hộ. Hà Nội cam kết tất cả dự án xã hội sẽ hoàn thành trong 2 năm. Như vậy, tầm quý IV/ 2026 dự án trên sẽ hoàn thành. Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng về đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội, Hà Nội đã tham gia hưởng ứng tích cực đề án này", đại diện UBND TP. Hà Nội nói.

Về phía đơn vị ngân hàng, ông Phạm Toàn Vượng, Tổng Giám đốc Agribank cho biết, đối với chương trình cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ theo Nghị quyết 33 của Chính phủ, Agribank đã đăng ký tham gia chương trình với quy mô tín dụng là 30.000 tỷ đồng và triển khai trong vòng 10 năm. Đến nay, Agribank đã cấp tín dụng cho 13 chủ đầu tư và gần 300 khách hàng cá nhân mua nhà của các dự án với tổng mức tín dụng đã cấp gần 4.000 tỷ đồng và dư nợ đạt trên 1.000 tỷ đồng. Hiện nay, Agribank đang tiếp cận và xem xét cấp tín dụng đối với 5 dự án, tổng mức cấp tín dụng dự kiến gần 3.000 tỷ đồng.

"Tuy quy mô vốn đã tăng lên nhưng trên thực tế công tác phát triển nhà ở xã hội đã và đang gặp rất nhiều khó khăn, vướng mắc. Nguyên nhân xuất phát từ các vướng mắc pháp lý, thủ tục hành chính phức tạp... khiến không ít dự án bị đình trệ hoặc chậm tiến độ, ảnh hưởng lớn đến mục tiêu xây dựng nhà ở cho người dân thu nhập thấp. Cuối năm 2024 rất nhiều dự án được phê duyệt bổ sung nhưng phía nhà đầu tư vẫn chưa mạnh dạn đầu tư, nhiều dự án triển khai mặc dù chúng tôi cam kết cho vay nhưng cũng chưa nhận nợ", ông Vượng cho hay. 

Sau phát biểu của UDIC và đại diện UBND thành phố Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính dành nhiều thời gian đề cập yêu cầu đột phá phát triển nhà ở xã hội và nhấn mạnh, Hà Nội và các địa phương phải giao nhiệm vụ cho các doanh nghiệp trong việc này. Thủ tướng nhắc tới thông tin trên báo chí về dự án có hơn 100 căn hộ nhà ở xã hội mà hơn một nghìn người bốc thăm.

Về thông tin Hà Nội đang triển khai xây dựng 3 khu nhà ở xã hội tập trung tại Đông Anh, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh điểm cần lưu ý, nhà ở xã hội không có nghĩa là làm ở những chỗ đất "đầu thừa đuôi thẹo", những nơi "khỉ ho cò gáy", không làm được nhà ở thương mại thì làm nhà ở xã hội.

Thủ tướng lưu ý: "Với Hà Nội, nhà ở xã hội ở không chỉ tập trung ở Đông Anh là nơi còn nhiều đất, còn Nam Từ Liêm không còn nhiều đất thì không làm nhà ở xã hội ở đấy nữa. Người ta ở Đan Phượng mà phải về Đông Anh thì không được, phải có khu nhà ở xã hội ở Đan Phượng".

Phải ưu tiên nhà ở xã hội trước rồi mới đến nhà ở thương mại, chính sách xã hội của chúng ta là như thế, phải xác định rất rõ điều này, Thủ tướng nhấn mạnh.

Cùng với đó, nhà ở xã hội phải đầy đủ điều kiện hạ tầng (giao thông, y tế, giáo dục, thể thao, xã hội, môi trường…) như nhà ở thương mại, nhưng chỉ khác là nhà nước có các chính sách hỗ trợ như giao đất không thu tiền đất để ưu tiên cho người thu nhập thấp, người trẻ chưa có nhà sớm an cư lạc nghiệp. Cùng với đó, nhà ở xã hội phải có hình thức mua và thuê mua, chứ nhà ở xã hội chỉ mua thì không ổn.

Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Xây dựng phải tiếp tục đề xuất, hoàn thiện các chính sách nhà ở xã hội phải tổ chức hội nghị để bàn cho ra giải pháp thúc đẩy nhà ở xã hội. "

Tất cả trong tay chúng ta, chúng ta có đất đai, cơ chế, chính sách… mà chúng ta không xoay chuyển được tình thế thì chúng ta trông chờ vào ai, nếu chúng ta không làm thì ai làm", Thủ tượng đặt vấn đề với yêu cầu quản lý nhà nước phải kiến tạo để doanh nghiệp thực hiện.

Trong bài phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, hiện đất nước ta đang triển khai các chương trình, dự án rất lớn như phải hoàn thành 3.000 km cao tốc trong năm 2025; xây dựng sân bay, bến cảng, đường sắt tốc độ cao Bắc Nam, đường sắt kết nối Trung Quốc, đường sắt đô thị…

Về xã hội, có hai chương trình lớn là chương trình xây dựng nhà ở xã hội và chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước, với mục tiêu làm sao để chính sách cho người trẻ, người khó khăn, thu nhập thấp, công nhân lao động có chỗ ở. Chúng ta phát triển nhanh nhưng phải bền vững, bao trùm, không để ai bị bỏ lại phía sau.

Theo đó, Thủ tướng nêu rõ, để cả nước tăng trưởng 2 con số, mọi người dân, doanh nghiệp, mọi cấp, mọi ngành đều phải nỗ lực tăng trưởng 2 con số.

Thủ tướng khẳng định: "Tất cả đều phải nỗ lực, cố gắng, nhưng nỗ lực, cố gắng phải có phương pháp, cách làm phù hợp, khoa học, hiệu quả. Do đó, vấn đề đặt ra là làm như thế nào, doanh nghiệp làm gì, người dân làm gì, Nhà nước làm gì, Trung ương làm gì, địa phương làm gì để đạt mục tiêu 2 con số?".

Thủ tướng nhấn mạnh Nhà nước phải kiến tạo, doanh nghiệp phải tiên phong, nhân dân là nền tảng và sức mạnh; phải phải tạo khí thế cho toàn dân tộc, huy động người dân vào cuộc.