Theo báo cáo của Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam, Việt Nam đang trong quá trình đô thị hóa nhanh. Tỷ lệ đô thị hóa năm 2000 đạt 24,2% với 18,7 triệu dân đô thị, đến năm 2019 tỉ lệ đô thị hóa tăng lên 38,4%. Sau hơn 30 năm thực hiện chủ trương đổi mới, hệ thống đô thị đã tăng mạnh cả về số lượng và chất lượng, số đô thị cuối năm 2011 là 731 đô thị nhưng đến tháng 5/2019 có 833 đô thị. Diện tích bình quân sàn nhà ở toàn quốc đạt 23,4 m2/người. Bên cạnh các đô thị, khu vực nông thôn cũng được quan tâm thích đáng, đến 99,4% khu vực được lập quy hoạch xây dựng.
Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, phát triển đô thị là một kênh tăng trưởng quan trọng của bất cứ nền kinh tế nào, cũng là xu hướng chung của Việt Nam hiện nay. Tuy nhiên, hiện tỷ lệ đô thị hóa cả nước đạt khoảng 40%, quy mô đô thị của Việt Nam còn thấp. Do đó, phát triển đô thị phải mạnh mẽ hơn để đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước, nếu “ăn xổi ở thì”, “nóng đây phủi đó” thì hậu quả rất lớn. Ở đâu đô thị phát triển thì ở đó đời sống, thu nhập của người dân gia tăng. Phát triển đô thị nhanh nhưng phải đúng hướng, bền vững và có tầm nhìn. Đây cũng bài toán mà Thủ tướng đặt ra đối với Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam trong việc nâng cao chất lượng công tác phản biện xã hội của mình.
Thủ tướng đánh giá, qua hơn 20 năm thành lập, Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam đã có những hoạt động rất thiết thực, nhất là phản biện những văn bản pháp lý về công tác quy hoạch xây dựng như Luật Xây dựng, Luật Quy hoạch đô thị, Luật Đất đai, Luật Di sản văn hóa, Luật Quy hoạch…, tham gia góp ý kiến về các Chiến lược, Định hướng, Chương trình phát triển đô thị, nông thôn quốc gia, các đồ án lớn như Quy hoạch xây dựng vùng Thủ đô Hà Nội, vùng Thành phố Hồ Chí Minh, vùng Đồng bằng sông Cửu Long... Phản biện là chức năng quan trọng của các hội, Thủ tướng cho rằng, công tác này đòi hỏi trí tuệ, kinh nghiệm rất lớn.
Lãnh đạo Hội đã tham gia rất nhiều các hoạt động tư vấn và phản biện xã hội, trên các phương tiện thông tin đại chúng trước những vấn đề đang được xã hội quan tâm như vấn đề quy hoạch hệ thống đô thị Việt Nam, quy hoạch các đô thị lớn, đô thị hóa, giao thông đô thị, thích ứng với biến đổi khi hậu, xây dựng đô thị xanh, thông minh, quản lý đô thị trong quá trình chuyển đổi số...
Hội cần tạo động lực, nâng cao vai trò và vị trí của các kiến trúc sư, các nhà quy hoạch, các nhà quản lý đô thị, các doanh nghiệp, các nhà thầu xây dựng; đẩy mạnh hoạt động sáng tác, nâng cao năng lực chuyên môn, quản lý phát triển đô thị; góp phần định hướng tư duy sáng tạo trong quy hoạch đô thị.
Tiếp tục tham mưu và có những đóng góp thiết thực trong việc tham gia xây dựng văn bản quy phạm pháp luật, thể chế trong lĩnh vực quy hoạch và phát triển đô thị trong thời gian tới, làm sao bảo đảm quản lý chặt chẽ đồng thời mở ra không gian thuận lợi cho các nhà đầu tư, xã hội hóa mạnh mẽ nguồn lực... Góp phần xây dựng, quản lý phát triển đô thị, điểm dân cư nông thôn Việt Nam, giải quyết các tồn tại trong quá trình đô thị hóa, hướng tới đô thị hiện đại, đô thị thông minh có bản sắc phù hợp với quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, với nền kinh tế số và cuộc cách mạng công nghiệp 4.0.
Chủ tịch Hội Quy hoạch Phát triển đô thị Việt Nam Trần Ngọc Chính thay mặt 7.000 hội viên bày tỏ cảm ơn Thủ tướng đã dành thời gian trong chương trình làm việc bận rộn để gặp những người làm công tác quy hoạch và phát triển đô thị, thể hiện sự quan tâm của Thủ tướng đối với công tác này.
Ông Trần Ngọc Chính chia sẻ, thời gian qua, miền Trung chịu nhiều thiệt hại do “bão chồng bão, lũ chồng lũ”, do biến đổi khí hậu. Hội luôn quan tâm đến vấn đề này và muốn báo cáo những việc có thể làm được trong tương lai đối với miền Trung bằng những hội thảo, nghiên cứu, đề tài, để làm thế nào tốt nhất trong xác định, chọn địa điểm cho thành phố, cho khu dân cư, những con đường kết nối đô thị, nông thôn. Ông Trần Ngọc Chính nhấn mạnh việc quy hoạch, quản lý phát triển đô thị, lựa chọn địa điểm trong quy hoạch ứng phó biến đổi khí hậu, giảm bớt thiệt hại do thiên tai.
Về Đại hội lần thứ V sắp tới của Hội, Thủ tướng mong muốn và tin tưởng, Hội sẽ bầu chọn được Ban Chấp hành, ban lãnh đạo có tâm, tầm, trách nhiệm, trung thực, trí tuệ, đoàn kết, lan toả, xác định các hoạt động lớn của Hội trong phát triển đất nước, PTĐT Việt Nam. Do đó Hội phải nâng cao chất lượng công tác phản biện xã hội trong lĩnh vực quy hoạch PTĐT, xây dựng nông thôn mới phù hợp tầm nhìn mục tiêu phát triển đất nước, nhất là hướng tới kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng vào năm 2030, 100 năm Quốc khánh vào năm 2045; một đất nước phát triển hùng cường. Tạo động lực, nâng cao vai trò, vị trí của các kiến trúc sư, các nhà quy hoạch, quản lý đô thị, doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng; có nhận thức, nâng cao năng lực chuyên môn, quản lý PTĐT, tư duy sáng tạo trong PTĐT. Hội phải tập hợp được trí tuệ của những người quy hoạch kiến trúc đô thị.
