Tòa nhà chọc trời từng kỳ vọng cao thứ 3 Việt Nam: ‘Trơ xương’ sau gần 20 năm, tận dụng thành bãi giữ xe ‘bất đắc dĩ’

Từng được kỳ vọng là biểu tượng kiến trúc mới của TP. HCM, dự án Saigon One Tower (tên ban đầu là Saigon M&C Tower) tọa lạc tại vị trí đắc địa. Dự án nằm ở góc giao giữa 3 tuyến đường Hàm Nghi, Tôn Đức Thắng và Võ Văn Kiệt (quận 1), ngay bên sông Sài Gòn, đối diện khu đô thị mới Thủ Thiêm. Đây được xem là một trong những khu đất vàng giá trị bậc nhất tại trung tâm thành phố.

Dự án có quy mô hơn 6.670m2, với tổng vốn đầu tư ban đầu lên tới 265 triệu USD (khoảng 5.000 tỷ đồng vào thời điểm năm 2007), được thiết kế gồm 42 tầng nổi, 5 tầng hầm, tổng diện tích sàn xây dựng khoảng 123.000m2, với chức năng tổ hợp văn phòng, căn hộ cao cấp, căn hộ dịch vụ và trung tâm thương mại. Khi khởi công năm 2007, Saigon One Tower từng được kỳ vọng trở thành tòa nhà cao thứ 3 tại Việt Nam.

Tuy nhiên, đến năm 2011, khi phần thô đã hoàn thành khoảng 80%, dự án bất ngờ ngừng thi công do khó khăn tài chính. Từ đó đến nay, công trình rơi vào tình trạng “trơ khối”, bỏ hoang hơn một thập kỷ và trở thành điểm nhấn tiêu cực ngay giữa trung tâm đô thị sầm uất nhất cả nước. Theo báo Tin Tức, tầng trệt của tòa nhà hiện được tận dụng làm bãi gửi xe “bất đắc dĩ”, trong khi các tầng trên hoang vắng, nhếch nhác.

Chủ đầu tư ban đầu của dự án là Công ty Cổ phần Địa ốc Sài Gòn M&C, liên doanh giữa Công ty TNHH Đất Thủ đô và Tổng công ty Du lịch Sài Gòn (Saigontourist). Sau đó, doanh nghiệp đổi tên thành Công ty Cổ phần Sài Gòn One Tower, kéo theo sự đổi tên dự án. Khi dự án bế tắc, Đất Thủ đô thoái vốn và được thay thế bằng nhóm cổ đông mới gồm DongA Bank, Công ty Chứng khoán DongA và PNJ. Tuy nhiên, đến năm 2015, cả Saigontourist và PNJ cũng lần lượt rút khỏi dự án.

Trong quá trình hoạt động, dự án được thế chấp để vay hơn 7.000 tỷ đồng từ Maritime Bank và DongA Bank, trở thành một trong những khoản nợ xấu lớn của hệ thống ngân hàng. Cuối năm 2015, Cục Thuế TP. HCM thông báo phong tỏa hóa đơn do chủ đầu tư nợ thuế hơn 4,6 tỷ đồng.

Tháng 8/2017, Công ty Quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC) chính thức thu giữ dự án để xử lý khoản nợ xấu. Đến năm 2018, Saigon One Tower được đưa ra đấu giá với mức khởi điểm hơn 6.110 tỷ đồng, bao gồm quyền khai thác gần 15.000m2 diện tích thương phẩm, tầng hầm, văn phòng và các tiện ích phụ trợ. Tuy nhiên, qua nhiều lần rao bán, dự án vẫn không tìm được chủ mới.

Một tia hy vọng le lói trở lại vào năm 2021 khi dự án xuất hiện công nhân và máy móc thi công, đồng thời được đổi tên thành IFC One Saigon. Chủ đầu tư mới là Công ty Cổ phần Đầu tư và Phát triển Viva Land, thành lập năm 2019 với vốn điều lệ 2.000 tỷ đồng. Viva Land cũng được biết đến là đối tác liên quan đến Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và sở hữu một số dự án lớn như tứ giác Bến Thành – cũng nằm gần Saigon One Tower.

Tháng 8/2022, diện mạo tòa nhà gây chú ý khi được thay thế toàn bộ lớp kính bên ngoài bằng hệ kính tam giác phản quang hiện đại. Dư luận kỳ vọng dự án sẽ hồi sinh sau hơn một thập kỷ “đắp chiếu”. Tuy nhiên, theo Thanh tra Sở Xây dựng TP. HCM, việc thay kính chỉ được cấp phép nhằm đảm bảo an toàn và chỉnh trang đô thị, các hạng mục thi công khác vẫn chưa được cấp phép, do dự án đang chờ kết luận từ Thanh tra Chính phủ cùng các thủ tục pháp lý liên quan.

Từ một công trình biểu tượng, Saigon One Tower, nay là IFC One Saigon tiếp tục là “bài toán bỏ ngỏ” giữa lòng TP. HCM, phản ánh những hệ lụy kéo dài của bất động sản lớn gặp vướng mắc pháp lý và tài chính.