Tổng thống Donald Trump (giữa) bắt đầu đọc Thông điệp Liên bang. Ảnh: Reuters.
Tổng thống Mỹ Donald Trump vào 21h ngày 5/2 (9 giờ sáng 6/2 theo giờ Việt Nam) đọc diễn văn Thông điệp Liên bang 2019 trước các nghị sĩ lưỡng viện và hàng triệu khán giả truyền hình.
Thông điệp Liên bang là bài phát biểu hàng năm của tổng thống Mỹ trước quốc hội nhằm báo cáo về tình hình quốc gia và vạch ra các vấn đề chính trong chương trình nghị sự trong năm tới. Hoạt động này được quy định trong Điều 2, Mục 3, Khoản 1 Hiến pháp Mỹ. Thông điệp Liên bang đầu tiên là của Tổng thống George Washington năm 1790.
Washington Post dự đoán trong Thông điệp Liên bang năm nay, Trump sẽ kêu gọi sự đoàn kết giữa hai đảng trong quốc hội. "Tổng thống Trump dự định đưa ra một đường lối đầy 'khát vọng' và có 'tầm nhìn' cho quốc gia tại Thông điệp Liên bang", trợ lý Nhà Trắng cho biết.
Đây là Thông điệp Liên bang thứ hai của Trump và là lần thứ ba ông phát biểu trước lưỡng viện quốc hội. Ông sẽ kêu gọi các nghị sĩ hợp tác nhằm xây dựng các chính sách liên quan đến cơ sở hạ tầng và y tế, đồng thời tái khẳng định lập trường cứng rắn về thực thi các chính sách nhập cư, bất đồng thương mại với Trung Quốc và quan điểm với cuộc khủng hoảng ở Venezuela, trợ lý Nhà Trắng tiết lộ.
Đệ nhất phu nhân Melania Trump. Ảnh: CNN.
Tổng thống Trump, Đệ nhất phu nhân Melania và 535 thành viên của quốc hội Mỹ được phép mời khách đến dự bài phát biểu Thông điệp Liên bang. Năm nay bà Melania Trump mời cậu bé Joshua Trump, 11 tuổi, đến từ Wilmington, Delaware, theo thông cáo của Nhà Trắng. Tháng 12 năm ngoái, truyền thông Mỹ đưa tin Joshua bị bắt nạt và đánh trên xe buýt của trường và trong lớp thể dục. Các học sinh khác giễu cợt Joshua vì cậu trùng họ với Trump.
Ngoài Joshua, Trump và phu nhân còn mời người thân của Gerald và Sharon David, cặp vợ chồng già được cho là bị người nhập cư trái phép sát hại hồi tháng một. Một khách mời khác là Matthew Charles, người ngồi tù vì buôn ma túy đã cải tạo tốt, trở thành người đầu tiên được thả theo luật cải cách tư pháp hình sự được thông qua vào tháng 12/2018.
Tổng thống Trump đến Quốc hội, bắt tay với các thành viên khi tiến vào hành lang trong tiếng vỗ tay của các đại biểu. Trump cũng vỗ tay, mỉm cười, chỉ tay về phía khán giả, rồi bắt tay Phó tổng thống Mike Pence và Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi trước khi trao cho họ một phong bì đựng bản sao bài phát biểu Thông điệp Liên bang.
Đệ nhất phu nhân Mỹ lần thứ hai không ngồi cùng xe với Tổng thống Trump đến dự Thông điệp Liên bang. Bà Melania mặc trang phục đen, tươi cười tiến vào bên trong khán phòng, khách mời đồng loạt đứng dậy vỗ tay chào đón bà. Năm ngoái, Melania mặc bộ vest màu trắng, màu sắc hiện trở thành màu biểu trưng được nhiều chính trị gia nữ đảng Dân chủ mặc để tôn vinh quyền đi bỏ phiếu của phụ nữ.
Theo thông lệ, Tổng thống Donald Trump đọc Thông điệp Liên bang 2019 trước một phiên họp chung của Hạ viện và Thượng viện Mỹ tại phòng họp Hạ viện và theo lời mời của Chủ tịch Hạ viện. Tuy nhiên, do đợt đóng cửa chính phủ dài nhất trong lịch sử, bài phát biểu, vốn được ấn định vào ngày 29/1, đã phải hoãn đến ngày 5/2.
Với tư cách Chủ tịch Hạ viện, bà Nancy Pelosi chọn ngày để Tổng thống Trump đọc Thông điệp Liên bang. Sau đó cả hai viện của Quốc hội phải đồng thời thông qua một nghị quyết để ấn định thời điểm và chính thức mời Tổng thống đến phát biểu.
Lần cuối cùng bài phát biểu Thông điệp Liên bang phải hoãn lại là vào năm 1986 khi Tổng thống Ronald Reagan dời thời điểm phát biểu do tàu con thoi Challenger phát nổ vào buổi sáng ngày đọc dự kiến.
Cố vấn Nhà Trắng Jared Kushner và con gái Tổng thống Ivanka Trump (giữa) ngồi cạnh Eric Trump và vợ Lara Trump cùng anh trai Donald Trump Jr. (ngoài cùng bên phải) khi nghe Thông điệp Liên bang. Ảnh: Reuters.
Dưới đây là phần tường thuật của Vnexpress
Trump kêu gọi đoàn kết lưỡng đảng
Trump mở đầu Thông điệp Liên bang bằng lời kêu gọi đoàn kết lưỡng đảng. "Khi kỳ họp mới của quốc hội bắt đầu, tôi đứng đây sẵn sàng hợp tác với các ngài để đạt được những thành tựu lịch sử cho toàn thể người Mỹ. Hàng triệu công dân đang dõi theo chúng ta trong phòng họp này, với hy vọng chúng ta không lãnh đạo như hai đảng phái riêng biệt mà là một quốc gia thống nhất".
"Chương trình nghị sự tôi sẽ trình bày tối nay không phải là chương trình của đảng Cộng hòa hay Dân chủ, mà là chương trình của Nhân dân Mỹ", ông nhấn mạnh, đồng thời kêu gọi sự phối hợp trong các lĩnh vực việc làm, thương mại, cơ sở hạ tầng, y tế, nhập cư và đối ngoại. "Chiến thắng không phải cho đảng của chúng ta, mà là cho đất nước".
Nhiều nghị sĩ đảng Dân chủ, trong đó có Chủ tịch Hạ viện Pelosi, đồng loạt đứng dậy vỗ tay.
Trump chỉ trích các cuộc điều tra đảng phái
"Thưa quốc hội, sự đoàn kết của liên bang chúng ta vững mạnh", Trump nói, nhưng Chủ tịch Hạ viện Pelosi ngồi phía sau ông không vỗ tay, trong khi một số nghị sĩ đảng Cộng hòa đứng lên và hô to: "Nước Mỹ".
"Nghe thật tuyệt", Tổng thống đáp lại những tràng vỗ tay hưởng ứng. "Đất nước chúng ta giàu sức sống, nền kinh tế đang lớn mạnh như chưa từng thấy".
Sau khi ca ngợi các thành tựu kinh tế, Trump chỉ trích "các cuộc điều tra đảng phái lố bịch", ám chỉ cuộc điều tra nghi vấn Nga can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016. Một lần nữa, Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi nhíu mày. "Chúng ta phải đoàn kết ở nhà để đánh bại những kẻ thù ở nước ngoài", Trump kêu gọi đoàn kết lưỡng đảng.
Trump cũng điểm lại một loạt đạo luật lưỡng đảng được quốc hội thông qua gần đây, bao gồm dự luật nông nghiệp, luật để đối phó với cuộc khủng hoảng thuốc phiện và luật bãi bỏ Obamacare trong tiếng vỗ tay của các nghị sĩ Cộng hòa, còn phía Dân chủ ngồi lặng lẽ.
"Không có gì trên thế giới có thể cạnh tranh được với nước Mỹ", Trump nhấn mạnh khi kêu gọi sự đoàn kết giữa hai đảng. "Nhưng chúng ta phải từ chối chính trị của sự trả thù, sự phản kháng và sự trừng phạt, cũng như nắm lấy tiềm năng hợp tác, thỏa hiệp và lợi ích chung. Cùng nhau, chúng ta có thể phá vỡ hàng thập kỷ bế tắc chính trị. Chúng ta có thể thu hẹp những khoảng cách cũ, chữa lành vết thương cũ, xây dựng liên minh mới, tạo ra các giải pháp mới và khai phá tiềm năng phi thường cho tương lai của Mỹ. Quyết định nằm ở chúng ta. Chúng ta phải lựa chọn giữa sự vĩ đại hoặc sự bế tắc, kết quả hoặc sự phản kháng, tầm nhìn hoặc sự báo thù, sự tiến bộ đáng kinh ngạc hoặc sự hủy diệt vô nghĩa. Tối nay, tôi yêu cầu các bạn chọn sự vĩ đại".
Chiến tranh thương mại với Trung Quốc
Trump cho biết đang thương lượng với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình để đưa ra một bản thỏa thuận mới nhằm giảm "thâm hụt thương mại kinh niên giữa hai nước". Bất chấp việc áp thuế, thâm hụt thương mại Mỹ hồi tháng 10/2018 tăng lên 55,5 tỷ USD, mức kỷ lục trong vòng 10 năm. Trump cũng nhắc đến việc đánh thuế nhập khẩu lên các mặt hàng Trung Quốc trị giá 250 tỷ USD. Năm ngoái, Tổng thống Trump phát động cuộc chiến tranh thương mại với nhiều quốc gia, đặc biệt nhắm đến Trung Quốc.
Trump kêu gọi quốc hội trao cho ông thêm nhiều quyền tự do áp đặt các biện pháp đánh thuế và chính sách thương mại cứng rắng hơn với Trung Quốc, cũng như thông qua hiệp định thương mại USMCA ký với Canada và Mexico.
Bức tường biên giới
Trump tiếp tục gây sức ép để quốc hội thông qua kế hoạch xây dựng tường rào biên giới trị giá 5,7 tỷ USD, vốn là bất đồng lớn giữa Nhà Trắng và quốc hội, khiến chính phủ Mỹ bị đóng cửa trong nhiều tuần. Ông nhắc đến các gia đình có người thân bị những người nhập cư bất hợp pháp sát hại để nhấn mạnh tính cần thiết của việc xây dựng bức tường biên giới với Mexico.
"Trong quá khứ, hầu hết những người có mặt trong căn phòng này bỏ phiếu cho một bức tường, nhưng bức tường như vậy đã không bao giờ được xây dựng. Tôi sẽ dựng bức tường đó.
Đây là một hàng rào thép thông minh, chiến lược, nhìn xuyên qua - không chỉ là một bức tường bê tông đơn giản. Nó sẽ được triển khai tại các khu vực mà lực lượng biên phòng cho là cần thiết nhất, và các sĩ quan này sẽ cho bạn biết rằng nơi bức tường được dựng lên sẽ là nơi số người vượt biên bất hợp pháp giảm xuống".
Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai ở Việt Nam
"Nếu tôi không được bầu làm Tổng thống Mỹ, tôi cho rằng bây giờ chúng ta đang chiến tranh lớn với Triều Tiên khiến hàng triệu người có thể thiệt mạng. Nhiều công việc vẫn cần phải làm, nhưng quan hệ giữa tôi và Kim Jong-un rất tốt đẹp. Tôi và Chủ tịch Kim sẽ gặp nhau lần nữa vào ngày 27/2 và 28/2 ở Việt Nam".
Công nhận tổng thống tự phong Venezuela
Trump nhận được sự hưởng ứng của các nghị sĩ cả hai đảng khi đề cập đến việc Mỹ "chính thức công nhận chính phủ lâm thời Venezuela và tổng thống lâm thời Juan Guaido cách đây hai tuần".
