Đây là nhận định về diễn biến thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) riêng lẻ năm 2024 của ông Nguyễn Bá Khương, Chuyên gia Phân tích Vĩ mô, Công ty Chứng khoán VNDIRECT khi trao đổi với PV về thị trường này.
PV: Thưa ông, thị trường TPDN riêng lẻ vừa trải qua một năm 2023 với nhiều thách thức. Ông có thể cho biết đánh giá của mình về thị trường này trong năm 2023 vừa qua?
Ông Nguyễn Bá Khương: Chúng tôi đồng quan điểm với nhận định thị trường TPDN riêng lẻ đã đi qua một năm 2023 với nhiều khó khăn và thách thức.
Chúng ta có thể thấy đó là áp lực đáo hạn trong năm 2023 là lớn nhất từ trước đến nay, với tổng giá trị đáo hạn (đã loại trừ số TPDN riêng lẻ được mua lại trước hạn và lượng trái phiếu được gia hạn kỳ hạn) ước khoảng hơn 213 nghìn tỷ đồng, cao gấp gần 2 lần so với tổng giá trị đáo hạn trong năm 2022. Trong khi hoạt động sản xuất kinh doanh của nhiều doanh nghiệp vẫn còn khó khăn, thị trường bất động sản trầm lắng, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp khó về dòng tiền và hạn chế khả năng tiếp cận nguồn vốn khiến áp lực TPDN riêng lẻ đáo hạn trong năm 2023 càng gia tăng.
Đồng thời, niềm tin của nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân đối với thị trường TPDN chưa thực sự phục hồi khi mà kể từ quý IV/2022 số lượng các tổ chức phát hành chậm nghĩa vụ thanh toán nợ trái phiếu vẫn còn gia tăng.
Chúng tôi cho rằng, để đầu tư an toàn và hiệu quả trên thị trường TPDN, các nhà đầu tư vẫn cần trang bị đầy đủ kiến thức đầu tư khi tham gia đầu tư trên thị trường này, trong đó đặc biệt là kiến thức và khả năng về đánh giá rủi ro, đánh giá năng lực tài chính, đánh giá hoạt động kinh doanh và uy tín của các tổ chức phát hành…
PV: Nhiều ý kiến cho rằng, thị trường TPDN riêng lẻ đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất và đã có nhiều dấu hiệu hồi phục. Quan điểm của ông thì thế nào? Vì sao?
Ông Nguyễn Bá Khương: Chúng tôi cho rằng thời điểm khó khăn nhất của thị trường TPDN có thể đã qua, tuy nhiên thị trường vẫn còn nhiều khó khăn ở phía trước.
Đầu tiên đó là áp lực đáo hạn năm 2024 vẫn còn lớn. Theo ước tính của chúng tôi, trong năm 2024 sẽ có khoảng gần 210 nghìn tỷ đồng TPDN riêng lẻ đáo hạn, giá trị tương đương với tổng giá trị TPDN đáo hạn trong năm 2023, trong đó có 59,3% là của nhóm các doanh nghiệp bất động sản.
Trong bối cảnh thị trường bất động sản vẫn còn ảm đạm, việc tháo gỡ pháp lý cho các dự án vẫn còn chậm so với kỳ vọng, nhóm doanh nghiệp bất động sản vẫn còn đối mặt với nhiều khó khăn, do đó áp lực đáo hạn trong năm 2024 của nhóm này nói riêng và thị trường nói chung vẫn còn lớn.
Cùng với đó, chúng tôi cho rằng vẫn cần thêm thời gian và cần thêm những hành động để niềm tin của nhà đầu tư thực sự quay trở lại thị trường. Kể từ sau khi Nghị định 08/2023/NĐ-CP được ban hành, hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ trong năm 2023 có nhiều dấu hiệu phục hồi.
Tuy nhiên, có thể thấy các đợt phát hành trong năm 2023 mang tính cục bộ cao, khi phần lớn lượng phát hành là của nhóm ngân hàng, hay chỉ là của một số ít doanh nghiệp phát hành với mục đích cơ cấu lại các khoản nợ, và phần lớn đối tượng mua của những đợt phát hành này không phải là các nhà đầu tư cá nhân.
Theo ước tính của VNDIRECT, trong năm 2024 sẽ có khoảng gần 210 nghìn tỷ đồng TPDN riêng lẻ đáo hạn, giá trị tương đương với tổng giá trị TPDN đáo hạn trong năm 2023, trong đó có 59,3% là của nhóm các doanh nghiệp bất động sản.
PV: Năm 2024, ông kỳ vọng thế nào về thị trường này? Đâu là yếu tố hỗ trợ thị trường và đâu là yếu tố sẽ còn khó khăn trên thị trường TPDN riêng lẻ, thưa ông?
Ông Nguyễn Bá Khương: Như vừa chia sẻ ở trên, chúng tôi cho rằng, thị trường TPDN năm 2024 sẽ còn nhiều khó khăn và thách thức, khi áp lực TPDN riêng lẻ đáo hạn năm 2024 vẫn rất lớn, đặc biệt là đối với nhóm bất động sản và niềm tin của các nhà đầu tư chưa thực sự quay lại thị trường một cách mạnh mẽ.
Ngoài ra, hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ trong năm 2024 có thể còn bị tác động khi một số quy định chặt chẽ hơn sẽ được thực thi sau giai đoạn giãn, hoãn thời gian áp dụng. Chúng tôi hy vọng các thành viên tham gia thị trường sẽ dần quen và thích ứng với những thay đổi này.
Chúng tôi cũng kỳ vọng hoạt động phát hành TPDN riêng lẻ sẽ phục hồi từ cuối năm 2024, khi các thành viên tham gia thị trường dần quen với quy định mới, cùng với nhu cầu vốn của doanh nghiệp gia tăng khi hoạt động sản xuất kinh doanh phục hồi.
PV: Với nhà đầu tư trên thị trường, ông có khuyến nghị gì để họ chọn lựa và quyết định mua TPDN riêng lẻ an toàn và đem lại hiệu suất đầu tư hợp lý?
Ông Nguyễn Bá Khương: Hiện tại thị trường giao dịch thứ cấp TPDN riêng lẻ đã đi vào vận hành và đã có trên 80% lượng TPDN riêng lẻ đang lưu hành đã niêm yết trên sàn. Việc đưa thị trường giao dịch TPDN riêng lẻ vào vận hành là một trong những bước đi quan trọng để hướng tới xây dựng một thị trường TPDN phát triển bền vững.
Thị trường giao dịch TPDN riêng lẻ có thể hỗ trợ tốt hơn cho các nhà đầu tư khi tham gia đầu tư trên thị trường, đồng thời cũng giúp tăng tính minh bạch (đặc biệt là các thông tin về các tổ chức phát hành), giảm thiểu rủi ro trong khâu thanh toán.
Tuy nhiên, chúng tôi cho rằng, để đầu tư an toàn và hiệu quả trên thị trường TPDN, các nhà đầu tư vẫn cần trang bị đầy đủ kiến thức đầu tư khi tham gia đầu tư trên thị trường này, trong đó đặc biệt là kiến thức và khả năng về đánh giá rủi ro, đánh giá năng lực tài chính, đánh giá hoạt động kinh doanh và uy tín của các tổ chức phát hành…
PV: Xin cảm ơn ông!