Trong 5 năm, Việt Nam hoàn thành 2.025km đường cao tốc: Gấp gần 2 lần số km đường cao tốc có được trong 20 năm trước nhiệm kỳ

Ngày 19/12, lễ khởi công, khánh thành và thông xe kỹ thuật 234 công trình, dự án trọng điểm trên cả nước đã được diễn ra. Phát biểu tại sự kiện đặc biệt này, Bộ Xây dựng cho biết chuỗi hoạt động khởi công - khánh thành các dự án trọng điểm là dấu mốc thể hiện quyết tâm thúc đẩy phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội, coi đây là một trong những trụ cột cho tăng trưởng dài hạn.

Hoàn thiện "khung quy hoạch" và cơ chế cho các dự án liên vùng

Theo Bộ Xây dựng, giai đoạn 2021–2025, Chính phủ đã ban hành đồng bộ các nghị quyết, chương trình hành động để triển khai Nghị quyết Đại hội XIII; huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tập trung nguồn lực thực hiện ba đột phá chiến lược, trong đó phát triển kết cấu hạ tầng chiến lược được thúc đẩy quyết liệt, bảo đảm tiến độ, chất lượng và hiệu quả.

Điểm nhấn còn là việc hoàn thành và phê duyệt Quy hoạch tổng thể quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 khi lần đầu Việt Nam có quy hoạch cấp quốc gia mang tính tổng thể, tích hợp, thống nhất. Trên nền tảng đó, hàng loạt quy hoạch hạ tầng chiến lược (giao thông; điện – năng lượng; viễn thông; y tế; giáo dục; hệ thống dịch vụ công), cùng quy hoạch đô thị – nông thôn, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh được phê duyệt đồng bộ, nhằm hình thành hệ thống quy hoạch liên thông, tạo hành lang pháp lý minh bạch để thu hút các nguồn lực xã hội.

Song song với đó, công tác hoàn thiện thể chế, phân cấp - phân quyền được đẩy mạnh, gắn với mục tiêu phát triển hệ thống hạ tầng đồng bộ, hiện đại. Bộ Xây dựng dẫn lại việc Quốc hội thông qua cơ chế đặc thù, chủ trương đầu tư nhiều dự án quy mô lớn, tính chất liên vùng như đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam, đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, sân bay Gia Bình, cùng các dự án đô thị lớn như Khu đô thị du lịch lấn biển Cần Giờ, Khu đô thị thể thao Olympic, trục Đại lộ cảnh quan sông Hồng…

Giai đoạn 2021–2025 đã hoàn thành, thông xe 2.025km đường cao tốc

Với năm 2025 được xác định là năm "tăng tốc, bứt phá" để hoàn thành kế hoạch 5 năm 2021–2025, Bộ Xây dựng cho biết Thủ tướng đã thành lập các ban chỉ đạo các dự án trọng điểm, đồng thời phát động các phong trào thi đua lớn, trong đó có đợt cao điểm "500 ngày đêm thi đua hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc".

Theo số liệu được nêu trong phát biểu, đến ngày 19/12/2025, cả nước đã hoàn thành, thông xe kỹ thuật 3.188km tuyến chính cao tốc và 325km nút giao, đường dẫn (tổng cộng 3.513km). So với kế hoạch đến hết năm 2025 hoàn thành 3.345km tuyến chính và 458km nút giao, đường dẫn (tổng 3.803km), khối lượng đã thực hiện được Bộ Xây dựng đánh giá là vượt mục tiêu kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội 5 năm mà Quốc hội, Chính phủ giao.

Tính chung giai đoạn 2021–2025, Bộ Xây dựng cho biết đã hoàn thành, thông xe 2.025km đường cao tốc, gấp gần 2 lần số km đường cao tốc có được trong 20 năm trước nhiệm kỳ. Riêng năm 2025 hoàn thành 1.491km đường cao tốc; đồng thời hoàn thành 456km đường quốc lộ và 251km đường ven biển; đang tiếp tục triển khai các dự án như cao tốc Cà Mau – Cái Nước, các tuyến trục ngang Tân Phú – Bảo Lộc, Quy Nhơn – Pleiku, tuyến Đất Mũi – Cảng Hòn Khoai…

Hàng không, cảng biển, đường sắt đô thị và các "chỉ số đô thị" được cải thiện

Ở lĩnh vực hàng không, Bộ Xây dựng cho biết đã hoàn thành đầu tư, nâng cấp các cảng hàng không như Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Phú Bài, Điện Biên…, "cơ bản hoàn thành" Cảng Hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 và đón chuyến bay kỹ thuật đầu tiên ngay trong ngày 19/12/2025. Tổng công suất hệ thống cảng hàng không trên cả nước được nêu tăng từ 92,4 triệu khách (năm 2020) lên 155 triệu hành khách (năm 2025), tương đương tăng 1,6 lần.

Về cảng biển, phát biểu nêu việc đưa vào khai thác 3 dự án gồm Lạch Huyện (Hải Phòng), Cái Mép - Thị Vải, Sông Hậu, nâng năng lực hệ thống cảng biển từ 730 triệu tấn (năm 2020) lên 900 triệu tấn (năm 2025). Cùng với đó, việc khởi công các cảng Hòn Khoai, Bãi Gốc dịp 19/8/2025 được coi là bước đi chiến lược phục vụ phát triển kinh tế biển, bảo đảm quốc phòng – an ninh.

Trong lĩnh vực đường sắt, Bộ Xây dựng cho biết đã tháo gỡ khó khăn để đưa vào khai thác 3 tuyến đường sắt đô thị Bến Thành – Suối Tiên, Cát Linh – Hà Đông và đoạn trên cao tuyến Nhổn – ga Hà Nội; cơ bản hoàn thành cải tạo, nâng cấp tuyến đường sắt Hà Nội – TP. Hồ Chí Minh (đoạn Vinh – Nha Trang và Nha Trang – Sài Gòn). Đồng thời, các thủ tục được thúc đẩy để khởi công đường sắt Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng; khởi công tuyến số 5 metro Hà Nội (Văn Cao – Ngọc Khánh – Láng – Hòa Lạc) và tuyến tàu điện đô thị đoạn 1 Phú Quốc (tỉnh An Giang); động thổ tuyến đường sắt tốc độ cao Bến Thành – Cần Giờ trong ngày 19/12/2025; phấn đấu khởi công đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam trong năm 2026.

Ở mảng công trình xây dựng dân dụng, Bộ Xây dựng nêu một số chỉ tiêu: tỷ lệ đô thị hóa đạt 45% (tăng 5% so với 12/2020); tỷ lệ dân cư đô thị được cấp nước sạch đạt 94% (tăng 3%); diện tích nhà ở bình quân đạt 30m2 sàn/người (tăng 5,6m2). Từ năm 2021 đến nay, cả nước triển khai 698 dự án nhà ở xã hội quy mô hơn 637.000 căn; riêng năm 2025 hoàn thành 102.146/100.275 căn (đạt 102% kế hoạch năm). Công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát được nêu đạt hơn 334.200 căn và "về đích sớm" trước 5 năm 4 tháng so với mục tiêu tại Nghị quyết 42-NQ/TW.

Về điện – năng lượng, phát biểu đề cập việc hoàn thành đưa vào khai thác đường dây truyền tải 500kV mạch 3, mạch 4; Nhà máy điện Nhơn Trạch 3, Nhơn Trạch 4, cùng các dự án trọng điểm khác nhằm bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia.

Năm 2025: 564 dự án hơn 5,14 triệu tỷ đồng, vốn tư nhân chiếm 74,6%

Bộ Xây dựng cho biết, tính riêng năm 2025, Trung ương và địa phương đã khởi công, khánh thành 564 dự án, công trình với tổng mức đầu tư trên 5,14 triệu tỷ đồng. Trong đó, vốn tư nhân 3,84 triệu tỷ đồng (chiếm 74,6%), vốn nhà nước 1,3 triệu tỷ đồng (25,4%).

Theo thống kê được nêu, đợt 19/4/2025 có 80 dự án khoảng 450 nghìn tỷ đồng; đợt 19/8/2025 có 250 dự án khoảng 1,28 triệu tỷ đồng. Riêng ngày 19/12/2025, cả nước tiếp tục khởi công, khánh thành, thông xe kỹ thuật 234 dự án hơn 3,4 triệu tỷ đồng; trong đó vốn tư nhân 2,79 triệu tỷ đồng (82%), vốn Nhà nước 627 nghìn tỷ đồng (18%). Các dự án trải rộng từ bệnh viện, trường học, khu đô thị, hạ tầng khu công nghiệp, đường bộ cao tốc đến các dự án đường sắt chiến lược.

Bộ Xây dựng nhấn mạnh cơ cấu vốn tư nhân tăng tỷ trọng so với vốn Nhà nước phản ánh định hướng huy động nguồn lực xã hội cho phát triển hạ tầng, đồng thời kỳ vọng các công trình, dự án hoàn thành và khởi động trong năm 2025 sẽ mở ra không gian phát triển mới, tạo nền tảng cho giai đoạn tiếp theo và góp phần chào mừng Đại hội XIV của Đảng.