Chiều 3/8 vừa qua đã diễn ra Hội nghị trực tuyến đánh giá kết quả thực hiện Nghị quyết số 33 cũng như đề xuất những giải pháp tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho thị trường bất động sản. Hội nghị đã ghi nhận nhiều ý kiến đóng góp của các lãnh đạo Bộ và ban ngành, các chuyên gia và cả đại diện của các doanh nghiệp.
Hầu hết những doanh nghiệp tham dự hội nghị đều cho biết, các dự án cho đến nay đã có được hướng xử lý vướng mắc cụ thể, đang trong quá trình tháo gỡ. Tại Hội nghị, ông Nguyễn Văn Sinh - Thứ trưởng Bộ Xây dựng, Tổ phó Tổ công tác của Thủ tướng Chính phủ cũng đã báo cáo kết quả về việc tháo gỡ khó khăn và vướng mắc cho những dự án bất động sản tại các địa phương.
Cụ thể, TPHCM cho đến nay đã chỉ đạo, giải quyết được 67 dự án, tương đương 37,2% trong tổng số 180 dự án ban đầu. Trong đó, có đến 28 dự án theo hướng dẫn và đôn đốc của Tổ công tác cùng với 39 dự án qua rà soát của các địa phương.
Còn tại Hà Nội, Tổ công tác đã giải đáp, hướng dẫn trực tiếp và hướng dẫn bằng văn bản với khoảng 20 nội dung kiến nghị có liên quan đến khó khăn cũng như vướng mắc của 712 dự án nhà ở, khu đô thị. Địa phương này đã chỉ đạo, giải quyết được 419 dự án, tương đương với 58,8% trong tổng 712 dự án ban đầu. Hiện, địa phương đang tiếp tục giải quyết cho 293 dự án khác.
Thị trường bất động sản đã qua giai đoạn khó khăn nhất
Theo đánh giá của TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV và Thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách Tài chính - tiền tệ Quốc gia, đây là một hội nghị vô cùng quan trọng, giúp đánh giá tổng thể thị trường bất động sản cùng với việc triển khai thực hiện những cơ chế, chính sách có liên quan đến thị trường bất động sản, đất đai, xây dựng, vốn… bao gồm cả Nghị quyết 33. Hội nghị này cũng có thể tạo nên cú huých mới để thị trường bất động sản phục hồi nhanh hơn, an toàn và bền vững hơn.
TS. Cấn Văn Lực nhận định, thị trường bất động sản đã trải qua giai đoạn khó khăn nhất, trong đó có cả tài chính; đặc biệt là trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn, giao dịch và tháo gỡ những vướng mắc chính cho các dự án. Vị này cho biết, thị trường đang dần hồi phục từ tháng 5/2023 cho đến nay, quý 2 tốt hơn quý 1. Các khu công nghiệp có tỷ lệ lấp đầy khoảng 76% vào thời điểm hiện tại. Các nhà đầu tư cũng đánh giá, giá cổ phiếu bất động sản tăng 18% còn giá cổ phiếu doanh nghiệp xây dựng tăng 39%.
“Nếu như cần lượng hóa thì có thể hình dung khoảng 30-50% khó khăn và vướng mắc chính cũng như số dự án bất động sản vướng mắc về pháp lý, thủ tục đã được tháo gỡ, tùy mỗi địa phương”, TS. Cấn Văn Lực đưa ra dẫn chứng.
Mặt khác, theo nhiều chuyên gia kinh tế, sự phục hồi của thị trường bất động sản vẫn còn chậm. Ngoài ra, còn nhiều khó khăn và vướng mắc chưa được tháo gỡ kịp thời, trong đó có cả khâu định giá đất, tính tiền thuê đất… Sức cầu vẫn còn yếu, phát hành trái phiếu doanh nghiệp còn khó khăn…
Thực hiện nghiêm túc các cơ chế, chính sách đã ban hành
Trong Hội nghị, TS. Cấn Văn Lực đã đưa ra 5 giải pháp để giải quyết các vấn đề tồn đọng và thúc đẩy thị trường bất động sản phát triển.
Theo kiến nghị của TS. Cấn Văn Lực, thứ nhất các bộ ngành, địa phương và doanh nghiệp cần thực hiện tốt và nghiêm túc những cơ chế, chính sách đã ban hành, đặc biệt là những chính sách tài khóa với tổng giá trị để hỗ trợ doanh nghiệp và người dân là khoảng 200.000 tỷ đồng. Con số này tương ứng với ngân sách Nhà nước giảm thu khoảng 65.000 tỷ đồng. Ngoài ra cần thực hiện nghiêm túc chính sách tiền tệ về giảm lãi suất và tái cơ cấu nợ… cùng các nghị định và thông tư liên quan đến thị trường bất động sản, lĩnh vực xây dựng và đất đai đã được ban hành.
Thứ hai, đối với các dự án, vấn đề tồn đọng bao lâu nay cần bóc tách từng vấn đề để có thể giải quyết, không để tồn đọng cả cụm vấn đề như việc đầu tư công đã cho phép tách riêng gói giải phóng mặt bằng.
Thứ ba, đối với vấn đề định giá đất và tiền thuê đất, kiến nghị Chính phủ sớm ban hành sửa đổi Nghị định 44 (2014) và Thông tư 36/2014/TNMT để các địa phương có thể quyết liệt triển khai thực hiện, đây cũng là cách giải phóng nhiều dự án bất động sản nhà ở đang chờ bán.
Thứ tư, đối với nguồn vốn tín dụng, tiếp tục giảm lãi suất đúng như chỉ đạo, định hướng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước; kiên định không hạ chuẩn tín dụng, thay vào đó có thể xem xét linh hoạt về điều kiện tín dụng như điều kiện về tài sản bảo đảm. Cân nhắc thời điểm, lộ trình áp dụng đối với một số điều khoản về hạn chế cho vay sao cho phù hợp hơn.
Đối với vốn trái phiếu doanh nghiệp, kiến nghị các bộ, ngành liên quan sớm nên giải quyết dứt điểm những vụ việc trong thời gian qua nhằm củng cố lại niềm tin; sớm có phương án triển khai tiếp Nghị định 65/2022/NĐ-CP khi Nghị định 08/2023/NĐ-CP hết hiệu lực cuối năm 2023; sớm khuyến khích việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp ra công chúng thông qua việc đơn giản hóa, rút ngắn thủ tục cũng như thời gian phê duyệt. Ngoài ra, nên thành lập Quỹ phát triển nhà ở xã hội, trong đó sử dụng vốn ngân sách Nhà nước làm vốn mồi, lãi suất cho vay đầu tư, mua nhà ở xã hội bằng khoảng 50% lãi suất của thị trường giống như Singapore và Hàn Quốc đã làm.
Thứ năm, cần đẩy nhanh việc tháo gỡ pháp lý, đặc biệt là vai trò của địa phương rất quan trọng, ngoài ra còn có sự vào cuộc của các Tổ công tác; cho phép chuyển đổi dự án nhà ở thương mại thành nhà ở xã hội giống như giai đoạn 2013-2016 đã từng làm…
Bên cạnh đó, bản thân các doanh nghiệp cũng phải quyết liệt trong việc tái cơ cấu hoạt động và sản phẩm cũng như dự án cụ thể, thực hiện đúng những cam kết về trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn, giao hàng nhà ở, thiện chí hợp tác với những tổ chức tín dụng và nhà đầu tư về vay vốn; tiến hành phát hành trái phiếu doanh nghiệp, tái cơ cấu nợ, phương án kinh doanh khả thi..., để đồng hành giải quyết khó khăn.
