Bạn đọc Trần Lượng (Nam Đinh) hỏi: Tết nguyên đán là dịp để bạn bè, người thân gặp gỡ, tụ tập cùng nhau sau 01 năm tất bật với công việc nên việc uống rượu, bia là điều không tránh khỏi. Vậy, luật sư cho biết: Uống rượu, bia tham gia giao thông đường bộ bị xử lý như thế nào?
Luật sư Nguyễn Duy Hội - Công ty Luật TNHH Everest (Tổng đài tư vấn pháp luật 1900 6198)
Theo quy định của pháp luật thì người sử dụng rượu, bia có nồng độ cồn vượt mức quy định mà điều khiển phương tiện tham gia giao thông có thể phải chịu trách nhiệm về hành chính, dân sự, hình sự tương ứng với hậu quả và hành vi vi phạm của mình.
Một là vi phạm hành chính.
Theo quy định tại Nghị định 46/2016/NĐ-CP ngày 26/05/2016 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ và đường sắt thì mức phạt hành chính đối với người điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định như sau:
Đối với người điều khiển xe ô tô và các loại xe tương tự xe ô tô (Điều 5 Nghị định 46/2016/NĐ-CP) mức phạt tối thiểu là 2.000.000 đồng, tối đa là 18.000.000 đồng tùy thuộc vào nồng độ cồn.
Đối với người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy (kể cả xe máy điện), các loại xe tương tự xe mô tô và các loại xe tương tự xe gắn máy (Điều 6 Nghị định 46/2016/NĐ-CP) mức phạt tối thiểu là 1.000.000 đồng, tối đa là 4.000.000 đồng tùy thuộc vào nồng độ cồn.
Ngoài ra, nếu người vi phạm còn có những hành vi vi phạm quy tắc giao thông đường bộ khác được quy định tại Nghị định 46/2016/NĐ-CP thì còn bị xử phạt vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm đó.
Hai là trách nhiệm hình sự.
Điều 13 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định: “Người phạm tội trong tình trạng mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình do dùng rượu, bia hoặc chất kích thích mạnh khác, thì vẫn phải chịu trách nhiệm hình sự”.
Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017 quy định:
“1. Người nào tham gia giao thông đường bộ mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm: a) Làm chết người;....
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 10 năm: ... b) Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định, có sử dụng chất ma túy hoặc chất kích thích mạnh khác;...
5. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.”.
Theo đó, người sử dụng rượu, bia khi tham gia giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác theo quy định tại Điều 260 Bộ luật Hình sự năm 2015 được sửa đổi, bổ sung năm 2017 sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo Khoản 2 hoặc Khoản 3 Điều 260 Bộ luật Hình sự (không bị truy cứu theo Khoản 1 do có tình tiết tăng nặng định khung “Trong tình trạng có sử dụng rượu, bia mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn vượt quá mức quy định...” được quy định tại Điểm b Khoản 2 Điều 260 Bộ luật Hình sự.)
Nếu bị truy cứu theo Khoản 2 Điều 260 Bộ luật Hình sự thì mức hình phạt sẽ là “phạt tù từ 03 năm đến 10 năm”;
Nếu bị truy cứu theo Khoản 3 Điều 260 Bộ luật Hình sự thì mức hình phạt sẽ là “phạt tù từ 07 năm đến 15 năm”
Ngoài ra, Khoản 4 Điều 260 còn quy định về trường hợp vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ trong trường hợp có khả năng thực tế dẫn đến hậu quả: Làm chết 03 người trở lên; Gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 03 người trở lên màtổngtỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này 201% trở lên; Gây thiệt hại về tài sản 1.500.000.000 đồng trở lên nếu không được ngăn chặn kịp thời, thì bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm.
Ngoài hình phạt chính, người phạm tội theo quy định tại Điều 260 Bộ luật Hình sự còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm.
Ba là trách nhiệm dân sự
Người điều khiển phương tiện tham gia giao thông mà vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ gây thiệt hại cho người khác ngoài việc phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật về hình sự còn phải bồi thường chi phí hợp lý cho việc cứu chữa, bồi dưỡng, phục hồi sức khỏe và chức năng bị mất, bị giảm sút của người bị thiệt hại; thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút của người bị thiệt hại; chi phí hợp lý và phần thu nhập thực tế bị mất của người chăm sóc người bị thiệt hại trong thời gian điều trị; chi phí hợp lý cho việc mai táng; tiền cấp dưỡng cho những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng; tổn thất về tinh thần (Điều 589, 590, 591 Bộ luật Dân sự 2015).
