Vài ngày nữa khởi công, cao tốc chạy xuyên tỉnh rộng nhất Việt Nam có thể đổi hướng tuyến qua con đèo hiểm trở, tiết kiệm hơn 1.000 tỷ

Ngày 19/12, tỉnh Gia Lai dự kiến đồng loạt khởi công nhiều dự án hạ tầng quy mô lớn, trong đó có Dự án đầu tư xây dựng đường cao tốc Quy Nhơn – Pleiku. Đây là tuyến giao thông chiến lược kết nối duyên hải Nam Trung Bộ với khu vực Tây Nguyên, có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Theo chủ trương đầu tư, cao tốc Quy Nhơn - Pleiku có chiều dài khoảng 125km, điểm đầu kết nối Quốc lộ 19B thuộc phường An Nhơn Bắc, điểm cuối nối với đường Hồ Chí Minh tại phường Hội Phú, tỉnh Gia Lai. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 43.700 tỷ đồng, quy mô 4 làn xe, bề rộng nền đường 24,75m, vận tốc thiết kế 100km/h. Trên tuyến dự kiến bố trí 3 công trình hầm ngầm vượt qua hai đèo hiểm trở là An Khê và Mang Yang. Thời gian thực hiện dự án từ năm 2025 đến năm 2029.

Trước thời điểm khởi công, Bộ Xây dựng vừa có văn bản gửi UBND tỉnh Gia Lai liên quan đến đề xuất điều chỉnh hướng tuyến đoạn qua đèo An Khê. Theo Bộ Xây dựng, dự án đã được Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 219/2025/QH15 ngày 27/6/2025. Tiếp đó, Chính phủ ban hành Nghị quyết số 336/NQ-CP ngày 18/10/2025 để triển khai thực hiện, trong đó giao Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai thực hiện thẩm quyền của người quyết định đầu tư, tổ chức lập, thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi và phê duyệt dự án theo quy định.

Tại hồ sơ báo cáo nghiên cứu tiền khả thi đã được Quốc hội thông qua, đoạn tuyến qua đèo An Khê (từ Km22+00 đến Km50+00) được thiết kế đi về phía Nam, cách Quốc lộ 19 khoảng 1,5-2km. Tuyến bám theo sườn núi, kết hợp các đường cong liên tục, trong đó bố trí một cầu cạn dài khoảng 1,7km và hai công trình hầm tại Km35+900 và Km38+000.

Trong quá trình lập báo cáo nghiên cứu khả thi, UBND tỉnh Gia Lai đã nghiên cứu và đề xuất phương án điều chỉnh cục bộ hướng tuyến qua đèo An Khê so với phương án tại bước tiền khả thi. Theo phương án này, tuyến được điều chỉnh dần lên phía Bắc, lệch khoảng 1,5km so với hướng tuyến ban đầu; bám theo sườn núi phía Bắc đến khu vực đèo An Khê (Km34+500), sau đó chuyển hướng về phía Nam, cắt qua khu vực núi Đá Khuyết bằng công trình hầm tại Km42+860, thuộc địa phận xã Ya Hội, rồi kết nối trở lại tuyến chính tại Km50+000.

UBND tỉnh Gia Lai cho biết, kết quả so sánh cho thấy phương án điều chỉnh có nhiều ưu điểm về tổng thể như bình diện tuyến êm thuận hơn, giảm chiều dài cầu cạn và cầu có kết cấu đặc biệt, giảm chi phí đầu tư ước tính hơn 1.000 tỷ đồng, đồng thời rút ngắn chiều dài đoạn có độ dốc dọc lớn.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Bộ Xây dựng, hồ sơ và tài liệu do UBND tỉnh Gia Lai cung cấp hiện mới ở giai đoạn thiết kế sơ bộ. Phương án điều chỉnh vẫn còn một số nội dung cần tiếp tục nghiên cứu, làm rõ, trong đó có việc chiều dài tuyến tăng khoảng 1km so với phương án tại bước tiền khả thi; số lượng hầm giảm nhưng chiều dài hầm điều chỉnh tăng lên khoảng 2.900m, đòi hỏi phải tính toán kỹ lưỡng giải pháp thông gió, bảo đảm an toàn theo quy chuẩn; diện tích giải phóng mặt bằng cũng tăng thêm khoảng 10ha so với phương án ban đầu.

Từ những phân tích trên, Bộ Xây dựng đề nghị UBND tỉnh Gia Lai căn cứ quy định của pháp luật hiện hành, thực hiện đầy đủ thẩm quyền của người quyết định đầu tư trong việc tổ chức lập, thẩm định và phê duyệt báo cáo nghiên cứu khả thi. Đồng thời, cần đánh giá toàn diện sự cần thiết của việc điều chỉnh hướng tuyến, bảo đảm hiệu quả kinh tế – kỹ thuật, an toàn trong quá trình vận hành khai thác và phù hợp với các quy hoạch có liên quan.