Theo Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), trong những năm gần đây, đầu tư vào cơ sở hạ tầng ở cả khu vực nhà nước và khu vực tư nhân của Việt Nam đều ở mức trung bình 5,7% trên tổng sản phẩm quốc nội mỗi năm, cao nhất trong khu vực Đông Nam Á; các quốc gia như Indonesia hay Philippines chỉ chi tiêu ít hơn 3%, còn ở Thái Lan và Malaysia, mức chi là dưới 2%. Xét trong phạm vi toàn lãnh thổ châu Á, Việt Nam chỉ đứng sau Trung Quốc, với con số đầu tư 6,8% GDP.
ADB ước tính rằng từ nay đến năm 2030, các nền kinh tế mới nổi trong khu vực sẽ phải đầu tư tới 2.630 tỷ USD để xây dựng mạng lưới giao thông vận tải, tăng cường khả năng cung cấp điện và nâng cấp hệ thống nước sạch và vệ sinh. Việt Nam, với mục tiêu trở thành “con hổ” kinh tế trong khu vực, đồng thời là một trong những quốc gia có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trên thế giới, đang tập trung đẩy mạnh đầu tư và chi tiêu cho cơ sở hạ tầng để thu hút hơn nữa các nguồn vốn từ nước ngoài.
Việt Nam là nước dẫn đầu về tổng đầu tư cơ sở hạ tầng trong khu vực Đông Nam Á và chỉ đứng sau Trung Quốc tại Châu Á
Theo bà Eugenia Victorino, chuyên gia kinh tế tại Ngân hàng ANZ (Australia & New Zealand Banking Group): “Chính phủ Việt Nam đã nhận thức được rằng nếu muốn thu hút đầu tư nước ngoài thì chi phí nhân công rẻ thôi là chưa đủ. Việt Nam cần phải đầu tư vào cơ sở hạ tầng để có thể lôi kéo được những doanh nghiệp nước ngoài đặt các nhà máy, trụ sở, xí nghiệp trong nước. Lần "ra tay" chi tiêu mạnh mẽ này của Việt Nam được thực hiện trên quy mô lớn, bằng chứng là rất nhiều hệ thống sân bay, đường xá được xây dựng trên toàn đất nước”.
Có vẻ như những nỗ lực này của Việt Nam đã được đền đáp xứng đáng khi tổng kết năm 2016, đầu tư trực tiếp nước ngoài đã đạt mức kỷ lục, 15,8 tỷ USD. Theo dự báo của Ngân hàng Thế giới, đến năm 2019, nền kinh tế của Việt Nam sẽ tăng trưởng thêm 6%, trở thành một trong những quốc gia có sức phát triển mạnh mẽ nhất của thập kỷ này.
Thành tựu là lớn nhưng không thể không quan tâm đến những thách thức còn đang chờ phía trước. Theo Chính phủ Việt Nam, cần phải đầu tư khoảng 480 tỷ USD nữa cho cơ sở hạ tầng từ nay đến năm 2020, trong đó bao gồm 11 nhà máy sản xuất điện với tổng công suất lên đến 13.200 megawatts và 1.380 km đường cao tốc.
Chỉ mới gần đây, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, đã ra chỉ đạo cho Bộ Giao thông Vận tải đẩy nhanh kế hoạch thu hút thêm nguồn vốn đầu tư tư nhân vào cơ sở hạ tầng bởi ngân sách nhà nước chỉ đáp ứng được 1/3 nhu cầu đầu tư.
Ông Rana Hasan, Giám đốc phụ trách phát triển kinh tế tại ADB cho hay, tỷ lệ đầu tư tư nhân vào lĩnh vực cơ sở hạ tầng tại Việt Nam chỉ chiếm 10% tổng chi phí cần thiết để đầu tư. Đây là con số khá khiêm tốn so với Ấn Độ, quốc gia với khu vực tư nhân đóng một vai trò ngày càng quan trọng trong phát triển cơ sở hạ tầng, chiếm tới 30%.
Hiện nay, một số quốc gia khác trong khu vực Đông Nam Á cũng đang rục rịch bắt tay vào cuộc chạy đua cơ sở hạ tầng. Tổng thống Philippines, ông Rodrigo Duterte, có tham vọng từ nay đến năm 2022 sẽ chi tiêu cho cơ sở hạ tầng ở mức 7% tổng sản phẩm quốc nội, tức là khoảng 160 tỷ USD. Trong khi đó, ông Joko Widodo, Tổng thống Indonesia, dù đang ở những năm đầu nhiệm kỳ nhưng cũng khá mạnh tay trong việc đầu tư vào cơ sở hạ tầng.
