Năng lượng xanh - nền móng mới cho chiến lược bất động sản tích hợp
Với việc bổ sung thêm 2 trụ cột trọng điểm gồm: Hạ tầng và năng lượng xanh, Tập đoàn Vingroup (mã: VIC) đang tạo ra bước ngoặt mới trong chiến lược dài hạn của mình.
Năng lượng hiện nay không đơn thuần là một ngành nghề mới để đa dạng hóa danh mục mà được xem là yếu tố nền tảng, đóng vai trò then chốt trong việc định hình, triển khai và tối ưu hóa giá trị của các dự án bất động sản, đặc biệt là bất động sản công nghiệp và đô thị thông minh - những lĩnh vực mà Vingroup đang dẫn đầu về quy mô và tham vọng.
Trong mọi loại hình bất động sản (BĐS), từ khu công nghiệp đến đô thị thông minh; từ cảng biển đến đường sắt cao tốc, điện được xem là yếu tố sống còn.
Dễ thấy, một khu công nghiệp hiện đại có thể sở hữu vị trí chiến lược, hạ tầng giao thông thuận lợi, nhưng nếu thiếu đi nguồn điện ổn định, liên tục, đạt chuẩn xanh... cũng khó có thể thu hút được các tập đoàn công nghệ cao.
Hay đơn cử như một KĐT thông minh sẽ không thể gánh được sứ mệnh "thành phố của tương lai" nếu như giao thông điện, chiếu sáng thông minh, điều khiển tòa nhà bằng AI vẫn phụ thuộc vào nguồn điện công cộng tiềm ẩn rủi ro và thiếu hụt.
Sự ra đời của CTCP Năng lượng VinEnergo không chỉ đơn thuần là tham gia vào thị trường năng lượng mà đơn vị này đang xây dựng "lớp hạ tầng ngầm" nhằm đảm bảo mọi dự án đều có nền móng vận hành một cách bền vững.
Công ty Cổ phần Năng lượng VinEnergo được thành lập ngày 12/3 với vốn điều lệ 2.000 tỷ đồng, hoạt động chính trong lĩnh vực sản xuất điện và các thiết bị điện.
Theo kế hoạch, VinEnergo phát triển đa dạng các dự án điện mặt trời, điện gió quy mô lớn, đồng thời đầu tư vào hệ thống pin lưu trữ năng lượng (BESS) do VinFast sản xuất. Điều này giúp tập đoàn không chỉ tự chủ về nguồn điện, mà còn có thể lưu trữ và điều phối năng lượng linh hoạt theo nhu cầu từng dự án.
Việc tích hợp này sẽ thể hiện rõ ở những khu vực phức hợp sản xuất của Vingroup. Trong đó, tại Khu kinh tế Vũng Áng (Hà Tĩnh), VinEnergo đã lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái 43MWp cùng pin lưu trữ 45 MWh cho các nhà máy VinFast, VinES và V-G, dự kiến mang lại gần 50 triệukWh điện sạch mỗi năm, giảm hơn 33.000 tấn CO2.
CTCP VinEnergo đã ký thỏa thuận ghi nhớ triển khai giải pháp điện mặt trời tích hợp hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS) với các nhà máy VinFast, VinES và liên doanh V-G. Ảnh: Báo Tiền Phong
Với hạ tầng điện riêng này, các nhà máy sẽ duy trì hoạt động ổn định ngay cả khi nguồn điện lưới gặp trục trặc - một lợi thế mà không phải chủ đầu tư nào cũng sở hữu.
Theo báo Nhân dân, mới đây VinEnergo đã ký thỏa thuận ghi nhớ triển khai giải pháp điện mặt trời tích hợp hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS) với các nhà máy VinFast, VinES và liên doanh V-G. Đây được đánh giá là bước tiến mạnh mẽ nhằm xanh hóa sản xuất, thúc đẩy việc sử dụng năng lượng tái tạo và phát triển hạ tầng năng lượng sạch tại tổ hợp sản xuất pin và ô tô điện ở Khu kinh tế Vũng Áng.
Khi điện trở thành "đòn bẩy" của đất
VinEnergo không chỉ đảm bảo đủ điện cho các dự án hiện hữu, mà còn mở khóa những cơ hội mới đối với mảng bất động sản.
Trên thực tế, chiến lược "điện trước, đất sau" của VinEnergo càng trở nên đáng chú ý khi đặt trong bối cảnh hệ thống điện Việt Nam đang chịu áp lực lớn, đặc biệt tại các khu công nghiệp ở miền Bắc và miền Nam trong vòng 2-3 năm qua.
Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), mùa khô 2023 đã ghi nhận tình trạng thiếu điện nghiêm trọng tại nhiều tỉnh phía Bắc, dẫn tới việc cắt điện luân phiên ở một số khu công nghiệp lớn tại Bắc Giang, Bắc Ninh, Thái Nguyên – nơi tập trung nhiều nhà máy điện tử, linh kiện, thép… vốn tiêu thụ điện ở mức cao.
Báo cáo của Bộ Công Thương tháng 6/2023 cũng cho biết, trong giai đoạn cao điểm, công suất phụ tải miền Bắc thiếu hụt khoảng 4.350 MW, tương đương 12,8% nhu cầu, nguyên nhân xuất phát từ hạn hán làm giảm sản lượng thủy điện và việc chậm đưa vào vận hành các nguồn nhiệt điện mới.
Ở chiều ngược lại, khu vực miền Nam tuy không thiếu điện ở quy mô lớn, nhưng lại đối mặt với tình trạng quá tải lưới truyền tải và chậm giải tỏa công suất các dự án điện gió, điện mặt trời, khiến nhiều nhà đầu tư phải cắt giảm sản lượng phát điện xuống 40-60% công suất thiết kế (theo số liệu của Cục Điều tiết Điện lực, Bộ Công Thương, năm 2022-2023).
Trong nhiều năm, việc triển khai dự án quy mô lớn ở những khu vực hạ tầng điện còn yếu là bài toán nan giải cho cả thị trường bất động sản công nghiệp và đô thị.
Lưới điện quốc gia, dù liên tục được nâng cấp nhưng vẫn chưa thể đồng bộ với tốc độ mở rộng quỹ đất của các nhà đầu tư. Điều này khiến không ít dự án tiềm năng bị "treo" vì thiếu điện.
Bức tranh chung này cho thấy, đối với những dự án bất động sản công nghiệp và hạ tầng quy mô lớn, việc phụ thuộc hoàn toàn vào lưới điện quốc gia tiềm ẩn rủi ro đáng kể và chính vì vậy, việc Vingroup chủ động xây dựng năng lực điện riêng qua VinEnergo không chỉ mang tính chiến lược, mà còn là yếu tố sống còn để đảm bảo tiến độ và tính khả thi của dự án.
VinEnergo - cánh tay nối dài của Vingroup ở mảng năng lượng xanh có thể giải được "bài toán" này, bằng việc đưa "điện đến trước, dự án theo sau".
Việc chủ động xây dựng nguồn điện riêng - từ LNG, điện mặt trời, điện gió đến BESS sẽ cho phép tập đoàn có thể triển khai các dự án ở những vùng chưa có hạ tầng điện đầy đủ - một trong những bước đi quan trọng có thể đón đầu làn sóng phát triển mới.
Việc đầu tư vào năng lượng xanh được xem là bước đi quan trọng có thể đón đầu làn sóng phát triển mới. Ảnh: Internet
Đây được xem là chiến lược giúp Vingroup đi trước đối thủ, giúp tạo ra những cực tăng trưởng mới và hưởng lợi từ giá trị đất tăng lên sau khi hạ tầng được hoàn thiện và đồng bộ.
Một trong những minh chứng rõ ràng nhất chính là kế hoạch đầu tư vào nhà máy điện khí LNG với công suất 4.800MW tại Hải Phòng, trị giá 5,5 tỷ USD.
Vingroup quyết định đầu tư vào nhà máy điện khí LNG với công suất 4.800MW tại Hải Phòng. Ảnh: Internet
Dự án này không đơn thuần bổ sung công suất điện cho thành phố cảng, mà còn góp phần "mở đường" cho việc triển khai các KCN công nghệ cao cũng như logistics quy mô lớn tại đây - những dự án mà nếu không có nguồn điện riêng, sẽ rất khó hiện thực hóa.
Với đề xuất đầu tư 20.500 MW điện tái tạo cho thấy quy mô tham vọng năng lượng của Vingroup vượt xa nhu cầu nội bộ, mở ra khả năng "xuất khẩu" điện hoặc cung ứng cho các đối tác chiến lược trong và ngoài hệ sinh thái.
Định hình vị thế mới trên bản đồ năng lượng toàn cầu
Cũng theo như kế hoạch về phát triển trụ cột mới - hạ tầng xanh, không chỉ dừng ở Việt Nam, VinEnergo đã lên kế hoạch mở rộng sang Indonesia, Philippines và Ấn Độ – những quốc gia đang có nhu cầu điện sạch khổng lồ.
Việc tham gia vào các thị trường lớn này không chỉ giúp mang đến cơ hội kinh doanh năng lượng, mà còn góp phần tạo ra mạng lưới quan hệ cũng như kinh nghiệm triển khai các dự án quy mô lớn tại nhiều quốc gia, góp phần củng cố vị thế của doanh nghiệp Việt ở mảng hạ tầng - năng lượng trên bản đồ khu vực.
Việc bổ sung "năng lượng xanh" vào trụ cột dài hạn của tập đoàn được cho là hướng đi đúng đắn. Ảnh minh họa
Chiến lược này được đưa ra gắn liền với xu hướng toàn cầu về giảm phát thải ròng (Net Zero). Cam kết của VinEnergo không chỉ mang ý nghĩa môi trường, mà còn mở ra cánh cửa tiếp cận các nguồn vốn xanh quốc tế - vốn đang trở thành lợi thế cạnh tranh quyết định trong các dự án bất động sản và hạ tầng hàng chục tỷ USD.
Khi các nhà đầu tư FDI vẫn đang kiếm tìm những điểm đến vừa có quỹ đất chiến lược, vừa có hạ tầng năng lượng sạch thì Vingroup đã sẵn sàng nằm ở vị trí hiếm có khi có thể cung cấp trọn gói "Đất + điện + hạ tầng" theo tiêu chuẩn ESG.
Xu hướng toàn cầu hiện nay cho thấy các tập đoàn FDI, đặc biệt trong các ngành công nghệ cao như sản xuất chip bán dẫn, vận hành trung tâm dữ liệu (data center) hay sản xuất xe điện, đều đặt ra yêu cầu khắt khe về hạ tầng điện xanh, ổn định và liên tục.
Theo báo cáo của SEMI (Hiệp hội Công nghiệp bán dẫn quốc tế) năm 2023, các nhà máy sản xuất bán dẫn thế hệ mới tiêu thụ lượng điện từ 100-150 MW, tương đương với nhu cầu của một thành phố 100.000 dân và đa phần khách hàng yêu cầu nguồn cung điện tái tạo để đáp ứng các cam kết ESG.
Trong lĩnh vực trung tâm dữ liệu, International Energy Agency (IEA) ước tính các hyperscale data center tiêu thụ 200–500 MW, đồng thời các nhà vận hành như Google, Microsoft, Amazon Web Services đã công bố mục tiêu sử dụng 100% năng lượng tái tạo trước năm 2030.
Riêng ngành xe điện, McKinsey & Company cho biết các cơ sở sản xuất pin và xe điện cần nguồn điện ổn định 24/7 để duy trì dây chuyền và việc gián đoạn vài phút có thể gây thiệt hại hàng triệu USD.
Trong bối cảnh này, việc VinEnergo chủ động phát triển các nguồn điện mặt trời, điện gió, LNG và hệ thống lưu trữ BESS không chỉ bảo đảm cho các dự án nội bộ của Vingroup, mà còn tạo điều kiện để tập đoàn "đón đầu" làn sóng đầu tư quốc tế đang dịch chuyển tới Việt Nam, nơi hạ tầng điện xanh vẫn còn hạn chế so với nhu cầu tăng trưởng.
Nếu VinEnergo đảm bảo nguồn điện xanh, ổn định cho một cảng biển quốc tế, chuỗi logistics xung quanh sẽ được hưởng lợi đáng kể. Cảng có thể vận hành hệ thống bốc xếp tự động, kho lạnh và chuỗi cung ứng 24/7 mà không lo gián đoạn.
Theo Ngân hàng Thế giới (World Bank), mỗi giờ gián đoạn tại cảng container quốc tế có thể gây thiệt hại trung bình 50.000-100.000USD do hàng hóa bị chậm giao, phát sinh chi phí lưu kho và phạt hợp đồng (Nguồn: World Bank, "Port Efficiency and Trade Costs", 2022).
Trong trường hợp cảng này gắn với các khu công nghiệp và trung tâm logistics của Vingroup, nguồn điện từ VinEnergo sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh vượt trội, giúp thu hút các hãng vận tải quốc tế và các tập đoàn sản xuất toàn cầu.
Dưới góc độ thị trường, sự tích hợp này cũng góp phần giúp các dự án bất động sản của Vingroup trở nên khác biệt.
Các khu công nghiệp có điện sạch, ổn định sẽ lập tức lọt vào tầm ngắm của ngành công nghệ cao, trung tâm dữ liệu và sản xuất pin - những lĩnh vực mang lại giá trị gia tăng lớn và nguồn thu lâu dài. Các khu đô thị được vận hành bằng điện xanh sẽ hấp dẫn tầng lớp khách hàng cao cấp, sẵn sàng chi trả cho một môi trường sống bền vững và thông minh.
Với việc bổ sung "năng lượng xanh" vào trụ cột hoạt động mới của doanh nghiệp, Vingroup đang cho thấy cách nhìn khác về bất động sản: Không còn nhìn nhận bất động sản dưới góc độ "đất và công trình".
Theo đó, "con cưng" của tỷ phú Phạm Nhật Vượng hiện đang xây dựng một mô hình phát triển tích hợp, trong đó năng lượng được xem là yếu tố "mở khóa" giá trị và tốc độ - một trong những bước tiến vượt khung so với các chủ đầu tư truyền thống đang vận hành.
Việc đánh giá bất động sản gắn liền với năng lượng giúp giải quyết tận gốc một trong những nút thắt lớn của hạ tầng hiện nay - nguồn điện.
Về dài hạn, việc sở hữu cả "đất" và "điện" sẽ cho phép Vingroup tự quyết định nơi nào trở thành cực tăng trưởng mới, không bị giới hạn bởi tình trạng "đất có nhưng điện chưa có". Đây là lợi thế có tính cấu trúc, rất khó sao chép nhanh và nếu như đã định hình sẽ góp phần tạo nên khoảng cách lớn giữa Vingroup và phần còn lại của thị trường.
Ngoài ra, việc mở rộng sang các thị trường khu vực với năng lượng tái tạo và lưu trữ không chỉ mang lại doanh thu, mà còn giúp tập đoàn tích lũy kinh nghiệm, công nghệ và thương hiệu để quay lại củng cố các dự án trong nước.
Có thể thấy, VinEnergo không chỉ là một công ty năng lượng của Vingroup. Đây được xem là "chìa khóa điện" giúp tập đoàn mở những cánh cửa mà trước đây tưởng như bất khả thi - từ vùng đất chưa có điện, tới những khu công nghiệp cần chuẩn ESG khắt khe, hay những đô thị thông minh vận hành 24/7. Với bước đi này, Vingroup không chỉ đang xây dựng các dự án, mà đang kiến tạo cả tương lai của hạ tầng và bất động sản Việt Nam.
Theo Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), nhu cầu điện thương phẩm giai đoạn 202102025 tăng trung bình 8-9%/năm, trong đó khu vực công nghiệp chiếm hơn 55% tổng sản lượng tiêu thụ (Nguồn: EVN, Báo cáo thường niên 2023).
Tuy nhiên, tỷ lệ điện từ năng lượng tái tạo (không tính thủy điện lớn) mới đạt khoảng 14% tổng công suất lắp đặt và đang gặp thách thức về giải tỏa công suất (Nguồn: Bộ Công Thương, 2023).
Riêng các khu công nghiệp mới ở miền Bắc và miền Nam, nhiều dự án đã phải điều chỉnh tiến độ do chưa được cấp đủ điện vận hành. Điều này khiến việc tích hợp "điện sạch - điện ổn định" vào các dự án bất động sản công nghiệp trở thành yếu tố quyết định khả năng thu hút FDI, đặc biệt trong các ngành công nghệ cao, trung tâm dữ liệu và sản xuất xanh.
