Báo Tuổi Trẻ thông tin, ngày 12/7, Văn phòng Chính phủ ban hành văn bản truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà về việc lựa chọn nhà thầu gói thầu thi công dự án cao tốc TP. HCM – Thủ Dầu Một – Chơn Thành, đoạn qua tỉnh Bình Phước cũ (nay thuộc tỉnh Đồng Nai). Đây là gói thầu mà Tập đoàn Sơn Hải từng có kiến nghị về kết quả chấm thầu.
Phó Thủ tướng yêu cầu UBND tỉnh Đồng Nai tiếp thu ý kiến của Bộ Tài chính, chỉ đạo xử lý việc lựa chọn nhà thầu theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo cạnh tranh, minh bạch, hiệu quả, chống tiêu cực, lợi ích nhóm. Việc này không được làm chậm trễ, ảnh hưởng đến tiến độ và chất lượng dự án. Kết quả thực hiện phải báo cáo Thủ tướng trước ngày 20/7.
Ông Nguyễn Viết Hải - Chủ tịch Tập đoàn Sơn Hải
Trước đó, ngày 5/7, Bộ Tài chính đã có báo cáo kết quả kiểm tra quá trình lựa chọn nhà thầu gói thầu này. Báo cáo chỉ ra nhiều vấn đề về hồ sơ mời thầu, quá trình đánh giá hồ sơ dự thầu, năng lực tổ chuyên gia và kết quả lựa chọn nhà thầu.
Cụ thể, Bộ Tài chính cho rằng hồ sơ mời thầu chưa đảm bảo tính minh bạch và rõ ràng ở phần tiêu chí đánh giá công việc BIM (mô hình thông tin công trình), dễ dẫn đến cách hiểu khác nhau, gây khó khăn cho nhà thầu khi lập hồ sơ dự thầu. Việc tổ chuyên gia chỉ căn cứ các tiêu chí chung để đánh giá BIM bị nhận xét là chủ quan.
Bộ này cũng kết luận việc hồ sơ mời thầu đưa tiêu chuẩn đánh giá về "xe máy thiết bị phải đảm bảo kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường hoặc có giấy chứng nhận kiểm định theo quy định hiện hành" tại phần đánh giá năng lực, kinh nghiệm và phần kỹ thuật dẫn tới không thống nhất giữa nội dung đánh giá, phương pháp đánh giá. Trong đó kết luận "đạt" tại bước đánh giá về năng lực kinh nghiệm, nhưng lại kết luận "không đạt" về nội dung này tại bước đánh giá về kỹ thuật.
Việc đánh giá thiết bị thi công chủ yếu (đáp ứng hay không đáp ứng và nhà thầu có được bổ sung, thay thế thiết bị hay không) phải thực hiện tại bước đánh giá về năng lực kinh nghiệm, không phải tại bước đánh giá về kỹ thuật.
Bộ Tài chính cũng chỉ rõ việc tổ chuyên gia không chấp nhận máy móc, thiết bị bổ sung của nhà thầu khi chưa xác định hành vi gian lận là chưa phù hợp. Thêm vào đó, tổ công tác làm việc tại Bình Phước cũ cũng không nhận được tài liệu chứng minh hành vi vi phạm của nhà thầu, nên chưa đủ cơ sở loại bỏ các thiết bị bổ sung, thay thế của họ.
Một bất cập khác là hồ sơ mời thầu liệt kê toàn bộ vật tư, thiết bị của hệ thống ITS, chiếu sáng… mà không phân định rõ đâu là thiết bị chính, dẫn đến việc đánh giá thiếu nguyên tắc, chưa minh bạch. Bộ Tài chính kết luận: "Quy định của hồ sơ mời thầu đối với phần yêu cầu về thiết bị chưa thể hiện các thông tin cần thiết, không thống nhất về bảng biểu là chưa đảm bảo tính minh bạch, rõ ràng, có thể gây khó khăn cho các nhà thầu khi đề xuất, lập hồ sơ dự thầu".
Liên quan đến năng lực, kinh nghiệm của Tổ chuyên gia, Bộ Tài chính xác định Tổ chuyên gia chưa phát hiện những tồn tại, sai sót trong hồ sơ mời thầu và đánh giá hồ sơ dự thầu.
Đặc biệt là sự khác nhau giữa báo cáo đánh giá chi tiết và báo cáo đánh giá tổng hợp; không làm rõ hồ sơ dự thầu, không thực hiện đánh giá các tài liệu bổ sung, thay thế thiết bị của nhà thầu khi chưa chứng minh được hành vi vi phạm.
Về kết quả đánh giá hồ sơ dự thầu, thẩm định, trình phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu, Tổ chuyên gia được đánh giá còn một số tồn tại, nội dung thẩm định còn sơ sài, một số đánh giá hoặc không đánh giá còn thiếu cơ sở.
Phối cảnh cao tốc TP. HCM - Thủ Dầu Một - Chơn Thành đoạn qua tỉnh Bình Phước cũ (nay là tỉnh Đồng Nai). Ảnh: Báo Thanh Niên
Thời gian vừa qua, việc Công ty TNHH Tập đoàn Sơn Hải (Tập đoàn Sơn Hải) - đơn vị dự thầu với giá thấp nhất (hơn 732 tỷ đồng), bị loại do không đạt yêu cầu kỹ thuật, gửi kiến nghị không đồng ý với kết quả đấu thầu khiến dư luận không khỏi xôn xao.
Dù được biết đến là nhà thầu có năng lực thi công nhiều dự án cao tốc lớn, Tập đoàn Sơn Hải đã không vượt qua vòng đánh giá hồ sơ kỹ thuật tại gói thầu thuộc dự án cao tốc TP. HCM – Thủ Dầu Một – Chơn Thành, đoạn qua tỉnh Bình Phước cũ. Theo thông tin từ cơ quan mời thầu, hồ sơ của Sơn Hải không đáp ứng một số tiêu chí kỹ thuật bắt buộc, dẫn đến bị loại từ sớm.
Phía chủ đầu tư cho rằng Tập đoàn Sơn Hải không đáp ứng nhu cầu về thiết bị vật tư cũng như về mô hình thực hiện thông tin công trình (BIM); không đáp ứng yêu cầu về máy móc, thiết bị phục vụ thi công.
Tuyến cao tốc TP. HCM – Thủ Dầu Một – Chơn Thành có tổng chiều dài gần 70km, trong đó đoạn qua địa phận tỉnh Bình Dương cũ dài 52,1km, đoạn qua tỉnh Bình Phước cũ dài 7,1km.
Ngoài ra, tuyến còn có nhánh nối từ Vành đai 2 đến Vành đai 3 dài khoảng 7km; trong đó 4km đã được tỉnh Bình Dương cũ (nay là TP. HCM) đầu tư theo quy mô đường đô thị 8 làn xe, còn 3 km trên địa bàn TP. HCM hiện chưa được triển khai xây dựng.
Toàn tuyến có tổng cộng 21 cây cầu trên cao tốc, 5 cầu vượt trực thông, 14 hầm chui dân sinh và 4 nút giao liên thông gồm: Nút giao Khánh Vân, nút giao ĐT.741, nút giao Vành đai 4 – TP. HCM và nút giao với đường tạo lực Bắc Tân Uyên – Phú Giáo – Bàu Bàng.
