Xu hướng làm việc thịnh hành nhờ đại dịch
Làm việc hybrid (hybrid working) là một hình thức làm việc mới, phổ biến với những người làm việc văn phòng, công sở phải hạn chế tập trung do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19. Hình thức làm việc này là sự kết hợp giữa làm việc trực tuyến và trực tiếp tại văn phòng, cho phép người lao động linh hoạt môi trường làm việc.
Xu hướng làm việc hybrid được ưa chuộng bởi tính linh hoạt, đồng thời giúp người lao động có thể cân bằng giữa thời gian làm việc và thời gian dành cho gia đình, nhà cửa. Việc không bắt buộc phải đến công ty làm việc đúng giờ 5 ngày/tuần khiến họ thoải mái và thư giãn hơn, song song với việc đảm bảo tiến độ và năng suất làm việc.
Theo một khảo sát mới đây của trang khảo sát và thống kê Statista, 60% người lao động cho rằng, họ có thể cân bằng công việc và cuộc sống tốt hơn khi làm việc dưới hình thức hybrid. Tại Mỹ, 65% nhân viên từ 22 - 65 tuổi cho rằng, họ có thể sẽ nghỉ việc nếu công ty không duy trì hình thức làm việc hybrid khi đại dịch kết thúc; 73% nhân viên lao động trong 31 thị trường được khảo sát muốn công ty của họ tiếp tục duy trì hình thức làm việc hybrid.
Về phía chủ lao động, 66% lãnh đạo công ty nói rằng công ty của họ đang đề xuất các phương án cải tạo văn phòng làm việc để phù hợp với làm việc hybrid. Điều có cũng có nghĩa là, sẽ có rất nhiều công ty trên toàn thế giới lựa chọn hybrid như một hình thức làm việc chủ yếu và lâu dài.
Như vậy, sự chuyển dịch từ làm việc hoàn toàn trực tiếp trong thời điểm trước đại dịch sang làm việc hybrid kết hợp trực tuyến và trực tiếp sẽ dần dần không phụ thuộc vào việc đại dịch có kết thúc hay không, mà phụ thuộc vào lực lượng lao động của công ty và của cả thị trường có ưa thích và lựa chọn hình thức này hay không.
Theo nghiên cứu của công ty cung cấp dịch vụ bất động sản Savills tại 21 thành phố, xu hướng chuyển dịch sang hình thức làm việc hybrid của nhân viên văn phòng tại các thành phố sẽ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm không gian nhà ở, cơ cấu dân số, thời gian di chuyển nội đô và tốc độ băng thông.
Đối với người lao động, không gian nhà ở lớn hơn thì khả năng làm việc tại nhà hiệu quả sẽ cao hơn, do đó người lao động sống tại những thành phố như Dubai hay Los Angeles (Mỹ) sẽ chuyển dịch sang làm việc hybrid nhanh chóng và thuận tiện hơn.
Những người trẻ hơn hoặc có quy mô gia đình nhỏ thì cần không gian làm việc chung tại văn phòng hơn để thuận tiện trao đổi, học hỏi, do đó những thành phố có cơ cấu dân số trẻ (50% người trong độ tuổi lao động dưới 35 tuổi) như Mumbai (Ấn Độ) sẽ chuyển dịch sang làm việc hybrid chậm hơn những thành phố khác.
Thời gian đi làm dài hơn khiến người lao động thích làm việc kết hợp hơn, do đó những thành phố như Berlin (Đức), Amsterdam (Hà Lan) sẽ chuyển dịch sang làm việc hybrid chậm hơn do thời gian di chuyển nội đô của những địa điểm này khá ngắn và chủ yếu di chuyển bằng xe đạp.
Về phía nhà tuyển dụng, các yếu tố giá thuê văn phòng, thời gian thuê và văn hóa làm việc sẽ ảnh hưởng đến quyết định chuyển sang làm việc hybrid của các công ty. Đơn cử như tại Paris (Pháp), London (Anh), Hong Kong (Trung Quốc), Tokyo (Nhật Bản), giá thuê bất động sản văn phòng khá cao, do đó làm việc hybrid có thể trở thành chiến lược mới của những công ty tại đây.
Văn hóa làm việc cũng đóng một vai trò quan trọng trong sự phát triển và mở rộng của xu hướng làm việc hybrid. Tại những thành phố như Thượng Hải (Trung Quốc) hay TP.HCM, văn hóa làm việc vẫn khá coi trọng văn phòng và tương đối kém linh hoạt, do đó khả năng chuyển dịch sang làm việc hybrid sẽ chậm hơn.
Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng, văn hóa làm việc công sở đang bị mai một do thời gian dài làm việc từ xa vì đại dịch. Khi mọi người trở nên quen hơn và có khả năng cân đối thời gian để làm việc trực tuyến hiệu quả, họ sẽ nhận ra những ưu điểm vượt trội của hình thức làm việc kết hợp.
Bên cạnh đó, tốc độ chuyển dịch sang làm việc hybrid chậm không có nghĩa là thành phố đó nói không với xu hướng làm việc hybrid. Tốc độ chậm đồng nghĩa với việc thành phố đó sẽ cần nhiều thời gian hơn để chuẩn bị nền tảng vật chất và hạ tầng cần thiết cho xu hướng mới.
Ông Troy Griffiths, Phó Giám đốc Điều hành Savills Việt Nam cho biết: “Việt Nam có nền tảng SME vững mạnh và một môi trường khởi nghiệp rất năng động. Những người lao động này thường không sử dụng không gian văn phòng chính thức và vì vậy không gian làm việc chung (co-office) đã phát triển rộng rãi. Khi các doanh nghiệp lớn mạnh hơn, họ sẽ yêu cầu không gian văn phòng chính thức và nhu cầu đó có thể được đáp ứng tốt nhất với các mô hình hybrid.”
Những thay đổi của thị trường bất động sản văn phòng
Tương lai của hình thức làm việc hybrid khá sáng sủa khi mà nó khắc phục được nhược điểm và phát huy ưu điểm của 2 hình thức làm việc trực tiếp tại văn phòng và làm việc từ xa, làm việc tại nhà. Như vậy, trong tương lai, nhất là trong thời kỳ đại dịch chuyển sang giai đoạn đặc hữu, thị trường bất động sản văn phòng và bất động sản nói chung sẽ chứng kiến nhiều sự thay đổi, nhiều xu hướng mới để thích ứng với làm việc hybrid.
Ông Rodolfo Delgado, nhà đồng sáng lập và Giám đốc Điều hành của nền tảng tìm căn hộ cho thuê tại New York Replay Listing, trong một bài viết trên tạp chí Forbes hồi tháng 07/2021 cho rằng, khi con người dần thoát khỏi trạng thái cách ly xã hội, các công ty trong một loạt ngành công nghiệp đang phải giải quyết một vấn đề không thể tránh khỏi là nhu cầu về môi trường làm việc kết hợp.
Những công ty lớn như Google và Microsoft đã phải điều chỉnh thiết kế văn phòng của mình, cùng với cải tiến công nghệ để hợp thức hóa hình thức làm việc hybrid và chấp nhận một hiện tượng là trong cùng một thời điểm, tại cùng một công ty, sẽ có những người làm việc trực tiếp và những người dự họp thông qua màn hình, camera và thực tế ảo.
Như vậy, nhu cầu về diện tích thuê mặt bằng văn phòng sẽ giảm. Theo đó, giá trị thị trường của tòa nhà cũng giảm, bởi doanh thu cho thuê giảm theo nhu cầu của người thuê. Đối với những người cho thuê, họ sẽ phải đối mặt với bài toán hoặc là tiếp tục giảm giá thuê và thêm khuyến mãi, hoặc chuyển đổi mục đích sử dụng của tòa nhà văn phòng sang nhà ở dân cư.
Hiện tượng này đã xuất hiện ở thành phố New York trong thời kỳ đại dịch, khi mà những người cho thuê văn phòng thậm chí đã cho phép những người gia hạn hợp đồng thuê vào năm 2020 hưởng ưu đãi 4 tháng miễn phí tiền nhà với hợp đồng trên 16 tháng. Đây được cho là một sự nhượng bộ hiếm hoi trong thời kỳ trước đại dịch với một đô thị đắt đỏ như New York.
Cùng với sự thay đổi của thị trường cho thuê văn phòng truyền thống, làm việc hybrid cũng là nguồn cơn dẫn đến sự xuất hiện của hàng loạt hình thức bất động sản văn phòng mới, sáng tạo, năng động và linh hoạt.
Đơn cử như văn phòng vệ tinh, một cơ sở hay chi nhánh phụ của văn phòng chính, phục vụ cho số lượng nhân viên không thể làm việc tại nhà nhưng do dự đến làm toàn thời gian tại văn phòng chính. Văn phòng vệ tinh được trang bị công nghệ giao tiếp ảo kết nối với văn phòng chính, đồng thời được đặt tại những vị trí chiến lược như thị trấn nhỏ, ngoại thành, gần khu vực định cư của nhân viên.
Một loại hình bất động sản khác cũng đi lên nhờ làm việc hybrid là căn hộ nhà ở tích hợp văn phòng làm việc. Cùng với xu hướng tận hưởng không gian nhà ở tại ngoại ô, cách xa thành phố, những căn hộ có bổ sung các phòng và không gian làm việc riêng để đáp ứng nhu cầu của những người không muốn đến công ty nhưng không có đủ không gian tại nhà để làm việc cũng thu hút lượng lớn giao dịch đầu tư, mua bán.
Không chỉ thay đổi cơ cấu thị trường văn phòng cho thuê, làm việc kết hợp còn kéo theo sự phát triển của bất động sản nhà ở ngoại ô, vùng ven, căn hộ 2 phòng ngủ…khi mà ngày càng có nhiều người chấp nhận ở xa nơi làm việc vì họ chỉ cần đến 1 hay 2 buổi trong tuần và tận hưởng không gian rộng rãi, yên tĩnh ở ngoài thành phố. Họ cũng muốn đầu tư một căn nhà rộng hơn để làm việc.
Tạp chí Investopedia phân tích, xu hướng làm việc hybrid nở rộ sẽ đem lại lợi ích cho một số chủ thể kinh tế như chủ công ty, kiến trúc sư, nhà thiết kế văn phòng, nhà cung cấp nội thất văn phòng, lao động tri thức, nhà thầu, đại lý bất động sản.
Hiểu đơn giản thì những lợi ích này xuất phát từ việc khi nhu cầu của con người thay đổi và quy mô của nhu cầu ấy đủ lớn để dẫn đến một sự chuyển dịch xã hội, những chủ thể kinh tế nằm trong phạm vi của nhu cầu ấy sẽ có lợi. Đương nhiên, lợi ích phải đi kèm với việc họ chịu thay đổi và theo kịp xu hướng mới.
Làm việc hybrid sẽ khiến thị trường bất động sản văn phòng truyền thống đối mặt với một thách thức đương đại. Sự trợ giúp của công nghệ sẽ khiến con người nảy sinh những nhu cầu mới. Những người kinh doanh bất động sản văn phòng sẽ không chỉ là những người bán, hoặc cho thuê mặt bằng, mà phải là những người bán và cho thuê không gian làm việc.
Những dịch vụ trực tuyến giúp con người làm việc tốt hơn và giúp chủ doanh nghiệp tìm được không gian văn phòng thích hợp sẽ ngày càng phát triển mạnh mẽ trong thời kỳ hậu Covid-19. Có thể nói đây là sự tiến bộ khách quan của nền văn minh, giúp con người có nhiều lựa chọn hơn để sống tốt hơn./.
