Mô hình này bắt đầu thu hút sự chú ý từ năm 2015 với sự ra mắt của các chuỗi không gian làm việc chung trong nước như Dreamplex và Toong. Đến tháng 6/2017, đã có tổng cộng 17 đơn vị vận hành tại 22 địa điểm, ngoại trừ một đơn vị nước ngoài, còn lại đều là các đơn vị trong nước. Tuy nhiên, diễn biến này sẽ sớm thay đổi khi một số đơn vị nước ngoài đã có kế hoạch thâm nhập thị trường Việt Nam trong năm nay và 2018.
Mô hình không gian làm việc chung trên thế giới đang trên đà phát triển với tốc độ trung bình 53% mỗi năm trong vòng 5 năm vừa qua. Tại Việt Nam, cũng trong khoảng thời gian trên, nguồn cung không gian làm việc chung tăng trung bình 58% hàng năm. Do mô hình này hiện nay vẫn còn khá mới mẻ, đồng thời các đơn vị vận hành không gian làm việc chung quốc tế và trong khu vực vẫn còn chưa gia nhập thị trường, tốc độ phát triển dự kiến sẽ còn gia tăng trong những năm tới.
Theo khảo sát của CBRE Việt Nam, 91% người sử dụng Không gian làm việc chung thuộc Thế hệ Y, là những người có độ tuổi dưới 35. Tỷ lệ này cao hơn so với trung bình thế giới là 67%. Con số này cũng phản ánh tỷ lệ dân số trẻ của Việt Nam ở mức cao so với nhiều nước trong khu vực.
Dự kiến sẽ có thêm 10 trung tâm mới gia nhập thị trường từ nay tới cuối năm.
Sự phát triển của không gian làm việc chung được thúc đẩy một phần bởi sự bùng nổ mạnh mẽ của xu hướng khởi nghiệp. Thêm vào đó, khi môi trường làm việc chia sẻ và linh hoạt trở nên phổ biến hơn, không gian làm việc chung trở thành một lựa chọn hợp lý cho khách thuê là doanh nghiệp.
Giá thuê không gian làm việc chung biến động tùy vào từng thành phố. Ở Hà Nội và TP.HCM, mức giá hiện đang thấp hơn so với các thành phố khác trong Châu Á - Thái Bình Dương, phản ánh chi phí thuê văn phòng thấp của Việt Nam so với khu vực. Về mặt vị trí, do đơn vị vận hành cần giữ giá thuê ở mức hợp lý nên các không gian làm việc chung ở Việt Nam thường không được đặt tại các tòa hạng A mà chủ yếu là ở các tòa nhà sử dụng dưới hiệu suất ở khu vực ngoài trung tâm.
Các sự kiện, hoạt động kết nối và hoạt động cộng đồng là cốt lõi của mô hình không gian làm việc chia sẻ. Đó là điểm khác biệt để phân biệt Không gian làm việc chung với các mô hình làm việc khác như văn phòng dịch vụ và văn phòng truyền thống.
Không gian làm việc chung mang đến sự linh hoạt, sáng tạo và tiện ích đa dạng cho các khách thuê. Mô hình này cũng là một giải pháp tiết kiệm chi phí so với văn phòng truyền thống.
Nhu cầu tích hợp mô hình không gian làm việc chung trong các tòa nhà văn phòng truyền thống cũng bắt đầu xuất hiện do nhu cầu của khách thuê. Việc ứng dụng mô hình không gian làm việc chung trong tòa nhà đòi hỏi các chủ tòa nhà phải cân nhắc yếu tố lợi nhuận và văn hóa làm việc.
Không gian làm việc chung tại Việt Nam đang ở giai đoạn kỳ vọng tăng trưởng mạnh mẽ trong bối cảnh các chuỗi không gian làm việc chung trong và ngoài nước sẽ gia nhập và mở rộng trong thời gian tới. Nhu cầu sử dụng loại hình này sẽ tiếp tục đến từ các doanh nghiệp khởi nghiệp và người làm việc tự do, cả trong nước và quốc tế.
Sự xuất hiện của các đơn vị vận hành theo chuỗi sẽ mở đầu cho giai đoạn hợp nhất và các hoạt động sáp nhập, mua lại trong ngành. Điều này sẽ khiến các không gian làm việc chung hoạt động kém hiệu quả hoặc không còn phù hợp đóng cửa, đồng thời cải thiện chất lượng của các trung tâm hiện hữu.
Ngoài ra, nhóm khách hàng thứ ba của không gian làm việc chung là nhóm các doanh nghiệp nhỏ, hiện có thể chiếm tỷ trọng khiêm tốn, tuy nhiên đây là nguồn cầu mới quan trọng. Các khách thuê doanh nghiệp đang ngày càng tìm kiếm các nơi làm việc linh hoạt hơn, tối ưu hóa không gian làm việc và tiết kiệm chi phí cũng như thúc đẩy năng suất lao động.
Với bốn trung tâm mới đã ra mắt trong chưa đầy 6 tháng đầu năm, năm 2017 hứa hẹn là một năm sôi động với thị trường không gian làm việc chung tại Việt Nam. Dự kiến sẽ có thêm 10 trung tâm mới gia nhập thị trường từ nay tới cuối năm, trong đó có bốn trung tâm ở Hà Nội, số còn lại ở TP.HCM.
Chiến lược giá thị trường Không gian làm việc chung
Không gian làm việc chung thường tính giá thuê trên đầu người hoặc trên chỗ ngồi, hơn là trên mét vuông như văn phòng truyền thống. Các gói dịch vụ chính bao gồm ghế linh hoạt, ghế cố định, và phòng làm việc riêng. Đối với ghế linh hoạt, tiền thuê được tính theo ngày hoặc theo tháng trong khi các lựa chọn còn lại được áp dụng thuê theo tháng. Một vài nơi thậm chí còn cung cấp gói thuê theo giờ đối với người sử dụng không phải là thành viên.
Nhìn chung, ghế ngồi cố định được tính phí cao hơn ghế ngồi linh hoạt, với mức giá có thể cao hơn tới 55% do chỗ ngồi được giữ cố định cho người dùng. Văn phòng làm việc riêng có mức giá cao nhất so với các gói dịch vụ khác, do được đảm bảo sự riêng tư, tương tự như mô hình văn phòng dịch vụ.
Xét trên m2 , giá thuê Không gian làm việc chung thường cao hơn văn phòng truyền thống do có thêm các dịch vụ và tiện ích. Đối với khách thuê, điều này có nghĩa là họ không phải mất chi phí mua sắm tài sản cố định ban đầu khi thuê chỗ ngồi tại Không gian làm việc chung. Mô hình này cũng linh hoạt hơn về diện tích cho thuê và điều khoản thuê khi so sánh với lựa chọn thuê văn phòng truyền thống.
Chi phí thuê Không gian làm việc chung rất khác nhau giữa các thành phố. So sánh với một số thành phố trong khu vực, Không gian làm việc chung ở Hà Nội và TP.HCM hiện có giá thuê thấp hơn, phản ánh mặt bằng giá thuê văn phòng ở Hà Nội và TP.HCM hiện đang rẻ hơn tại các thành phố nghiên cứu khác.
Chiến lược về địa điểm
Nhìn chung, các cơ sở Không gian làm việc chung thường không nằm tại các tòa nhà hạng A hoặc vị trí trung tâm, do đơn vị vận hành cần giữ giá thuê ở mức hợp lý. Không gian làm việc chung thường thấy tại các tòa nhà sử dụng dưới hiệu suất ở khu vực ngoài trung tâm. Cả Toong và Up, hai thương hiệu Không gian làm việc chung tại Việt Nam, cũng đặt địa điểm tại các tòa nhà hạng B hoặc thấp hơn.
Thực tế cho thấy những khách hàng chính của Không gian làm việc chung là những người trẻ, khiến cho các khu vực đang phát triển, hoặc các địa điểm phổ biến với học sinh sinh viên, trở nên phù hợp và hấp dẫn đối với Không gian làm việc chung. Ở cả Hà Nội và TP.HCM, Không gian làm việc chung có xu hướng tập trung ở các khu vực cận trung tâm thành phố. Ngoài ra tại Hà Nội, một số Không gian làm việc chung gần đây chọn địa điểm tại quận Cầu Giấy, là một khu vực tập trung văn phòng và thương mại mới nổi.
Khi tìm kiếm địa điểm, các đơn vị vận hành Không gian làm việc chung cũng thường tìm kiếm cơ hội xây dựng thương hiệu. Gần đây, Toong đánh dấu sự gia nhập thị trường TP.HCM bằng việc hợp tác với Capitaland, một chủ đầu tư bất động sản, nhằm quảng bá thương hiệu của Không gian làm việc chung cũng như của trung tâm thương mại nơi đặt cơ sở này.
