Đồng loạt khởi công 250 công trình: "Cú hích lịch sử" mở ra Kỷ nguyên tăng trưởng mới cho đất nước

250 công trình trải khắp 34 tỉnh, thành phố, bao gồm 08 dự án quan trọng quốc gia, 46 dự án nhóm A cùng hàng loạt công trình hạ tầng, công nghiệp, đô thị, giáo dục, y tế… đã đồng loạt khởi công, khánh thành. Đây là sự kiện chưa từng có tạo ra cú hích hạ tầng lịch sử, không chỉ mang ý nghĩa về quy mô vốn, số lượng dự án, mà còn cho thấy quyết tâm mạnh mẽ của Chính phủ trong vai trò "Nhà nước kiến tạo", chủ động khơi thông điểm nghẽn và mở đường cho tăng trưởng. Và mỗi công trình đều là một mắt xích trong bức tranh tổng thể của khát vọng 2045 - một Việt Nam trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao, sánh vai cùng cường quốc năm châu.

Từ góc nhìn của chuyên gia kinh tế, TS. Huỳnh Thanh Điền, Giảng viên Đại học Nguyễn Tất Thành (TP.HCM) cho rằng đây "cú hích lịch sử" này sẽ tạo nền tảng cho những đột phá mới trong tiến trình hội nhập và phát triển của đất nước.

"Cú hích lịch sử" mở đường cho tăng trưởng Việt Nam

PV: Ngày 19/8/2025 được xem là "ngày hội công trình" khi 250 dự án đồng loạt khởi công, khánh thành trên cả nước - tạo ra cú hích hạ tầng mang tính lịch sử. Từ góc nhìn của một chuyên gia kinh tế, ông đánh giá ý nghĩa của sự kiện này như thế nào?

TS. Huỳnh Thanh Điền: Có thể nói, sự kiện 250 dự án đồng loạt khởi công, khánh thành là một cú hích mạnh mẽ cho nền kinh tế đất nước. Ở thời điểm hiện tại, khi hàng loạt công trình hạ tầng, công nghiệp, đô thị được triển khai cùng lúc, chúng sẽ ngay lập tức thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư, tạo ra khối lượng công việc lớn, giải quyết việc làm và đặc biệt là khơi dậy dòng vốn tư nhân đi theo. Nói cách khác, đây chính là những "vốn mồi" để kích hoạt hiệu ứng dây chuyền, giúp khu vực tư nhân tham gia mạnh mẽ hơn vào đầu tư phát triển.

Về dài hạn, những công trình này sẽ trở thành nền tảng cho sự phát triển bền vững. Hạ tầng giao thông, hạ tầng kỹ thuật, khoa học - công nghệ hay đô thị đều là những lĩnh vực then chốt, mở đường nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Nếu thiếu đi những bước đi quyết liệt này, rất khó để Việt Nam tạo ra những đột phá trong tiến trình hội nhập phía trước.

Không chỉ mang ý nghĩa về kinh tế, sự kiện 250 dự án đồng loạt triển khai còn là lời khẳng định với cộng đồng quốc tế về sức bật mạnh mẽ của Việt Nam. Trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động như: Xung đột địa chính trị gia tăng, chính sách thương mại thay đổi, các nền kinh tế phải tính toán lại quá trình hội nhập… thì Việt Nam vẫn đẩy mạnh đầu tư hạ tầng, giữ được tốc độ tăng trưởng cao trong khu vực, tiếp tục thu hút vốn đầu tư nước ngoài nhờ tham gia sâu vào các Hiệp định Thương mại tự do (FTA).

Rõ ràng, chúng ta đang cho thấy nội lực mạnh mẽ của mình và tinh thần không ngừng vươn lên. Việt Nam không chấp nhận tăng trưởng cầm chừng, mà chủ động tạo cú hích thông qua việc đầu tư hạ tầng để hướng tới những mục tiêu tham vọng hơn, như tăng trưởng hai con số trong giai đoạn tới, trở thành nước có thu nhập cao…

Cuối cùng và cũng là điểm quan trọng nhất chính là thông điệp chính sách. Tôi nhận thấy, sự kiện lần này thể hiện quyết tâm cao độ của Chính phủ trong vai trò "Nhà nước kiến tạo", "Nhà nước mở đường", đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân để khơi thông các điểm nghẽn và khai mở những động lực tăng trưởng mới. Đây là cam kết mạnh mẽ cho một tương lai phát triển thịnh vượng và tự lực, từ cường của Việt Nam.

PV: Theo tính toán sơ bộ, 250 công trình này có thể đóng góp hơn 18% GDP năm 2025 và trên 20% trong các năm tiếp theo. Với tác động như vậy, liệu chúng ta có thể xem đây là nền tảng vững chắc để đạt mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm nay và hướng tới mức tăng trưởng hai con số giai đoạn 2026 - 2030, như kỳ vọng của Chính phủ?

TS. Huỳnh Thanh Điền: Tôi cho rằng hoàn toàn có cơ sở để lạc quan. Phải thừa nhận mức tăng trưởng 8% trong năm nay và mức tăng trưởng hai con số trong những năm tiếp theo là một thách thức lớn đối với Việt Nam, nhất là trong bối cảnh thế giới đang có nhiều biến động cả về chính trị và kinh tế.

Tuy nhiên như đã nói, bản thân 250 công trình này không chỉ đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng kinh tế, mà quan trọng hơn, chúng tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Khi hạ tầng được đầu tư đồng bộ, doanh nghiệp tư nhân sẽ có thêm niềm tin mở rộng sản xuất - kinh doanh. Điều đó đồng nghĩa với nhiều việc làm hơn, thu nhập người dân cao hơn, từ đó kích thích tiêu dùng trong nước.

Thứ hai, các công trình trọng điểm còn góp phần nâng cao năng suất tổng hợp của nền kinh tế. Thông thường, tăng trưởng kinh tế dựa vào 3 yếu tố: Lao động, vốn, và công nghệ. Trong khi lao động và vốn có giới hạn, thì công nghệ sẽ là yếu tố quyết định sự đột phá và tăng năng suất. Vì vậy, việc đầu tư hạ tầng, nhất là hạ tầng về công nghệ, cùng cải cách thể chế và sự tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu, sẽ giúp Việt Nam tạo ra nhiều giá trị hơn từ cùng một đơn vị vốn và lao động.

Tất nhiên, để hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng không dễ dàng trong năm nay và giai đoạn tới, ngoài đầu tư vào hạ tầng, chúng ta cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thể chế, khơi thông nguồn vốn, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Khi "thiên thời - địa lợi - nhân hòa" cùng hội tụ

PV: Sự kiện này diễn ra trên nền kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, khiến nhiều người liên tưởng tới một bước ngoặt mới. Đó là từ hành trình giành độc lập, nay Việt Nam đang bước vào chặng đường giành vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Ông có cho rằng chúng ta đang đứng trước một cột mốc lịch sử thứ hai về phát triển?

TS. Huỳnh Thanh Điền: Tôi nghĩ để trả lời câu hỏi này, chúng ta nên ngẫm lại câu chuyện cách đây 80 năm: Vì sao Cách mạng Tháng Tám thành công? Theo tôi có ba yếu tố then chốt. Thứ nhất là thời cơ chín muồi. Thứ hai là sự chuẩn bị sẵn sàng. Và thứ ba là chọn đúng phương pháp.

Nếu liên hệ với hiện tại, bối cảnh hôm nay cũng có nhiều điểm tương đồng. Một là, thời cơ của Việt Nam đang rất thuận lợi. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương hiện là điểm tăng trưởng kinh tế hấp dẫn bậc nhất toàn cầu, trong đó Việt Nam nổi lên như một điểm sáng. Vị trí địa kinh tế thuận lợi, chính trị ổn định, cùng với việc tham gia tới 17 FTA giúp Việt Nam trở thành điểm đến mà các nhà đầu tư quốc tế khó có thể bỏ qua. Thực tế cũng thấy, dù có nhiều biến động về chính sách thuế quan, nhưng trong 6 tháng đầu năm 2025, FDI đăng ký mới vào Việt Nam đạt gần 9,3 tỷ USD, tăng 21,5% so với cùng kỳ năm 2024. Điều đó cho thấy niềm tin của nhà đầu tư với Việt Nam là rất lớn.

Hai là, chúng ta đã chuẩn bị khá tốt. Không phải ngẫu nhiên mà Việt Nam có thể tự tin đưa ra mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030 và các năm tiếp theo, phấn đấu là nước có thu nhập cao vào năm 2045. Trước khi tuyên bố, Nhà nước đã thực hiện một loạt cải cách thể chế, nổi bật là việc ban hành "bộ tứ trụ cột" gồm: Nghị quyết 57 về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết 66 về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới; Nghị quyết 68 về phát triển kinh tế tư nhân. Bốn Nghị quyết này sẽ là những trụ cột thể chế nền tảng, tạo động lực mạnh mẽ đưa đất nước ta tiến lên trong kỷ nguyên mới, hiện thực hóa tầm nhìn phát triển của Việt Nam.

Đồng thời, chúng ta cũng chuẩn bị một loạt công trình trọng điểm. Những công trình này không chỉ tạo xung lực tăng trưởng ngắn hạn mà còn đặt nền móng cho phát triển dài hạn.

Ba là sự đồng lòng của nhân dân, doanh nghiệp. Tinh thần đồng lòng, đoàn kết của người dân Việt Nam bao giờ cũng có, nhưng tôi nhận thấy ở thời điểm hiện tại, tinh thần này thể hiện rõ hơn bao giờ hết. Tất cả cùng chung mục tiêu phát triển kinh tế, dựng xây đất nước. Đặc biệt, nhiều tập đoàn lớn như Vingroup,  Sun Group, Vinamilk, TH, Thaco, Hoà Phát… sẵn sàng chung tay cùng Nhà nước trong các dự án quan trọng.

Rõ ràng, cũng như Cách mạng Tháng Tám từng có được "thiên thời - địa lợi - nhân hòa", thì hôm nay, Việt Nam đang hội tụ đầy đủ thời cơ chín muồi, sự chuẩn bị kỹ lưỡng và sự đồng hành to lớn từ doanh nghiệp và người dân. Đây chính là nền tảng để chúng ta bước vào một cột mốc lịch sử phát triển mới.

Thể chế Việt Nam đang ở thế "chuyển mình"

PV: Các công trình đồng loạt được khởi công và khánh thành là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, nhưng điều dư luận quan tâm hơn cả là "hậu sự kiện", tức cách triển khai, vận hành để biến cú hích hôm nay có kết quả thực sự và trở thành động lực phát triển lâu dài. Ông nghĩ sao về điều này?

TS. Huỳnh Thanh Điền: Đúng vậy! Đầu tư lớn, ý tưởng hay là chưa đủ, vấn đề then chốt nằm ở việc triển khai và vận hành như thế nào. Bởi nếu làm không tốt, công trình có thể trở thành gánh nặng, thậm chí lãng phí nguồn lực.

Điều cần thiết là phải có cơ chế vận hành minh bạch, trách nhiệm giải trình rõ ràng và cách quản trị chuyên nghiệp. Các dự án hạ tầng lớn thường liên quan nhiều ngành, nhiều địa phương, nên càng đòi hỏi sự phối hợp hiệu quả.

Bên cạnh đó, chúng ta cũng nên mạnh dạn cho phép thử nghiệm những cách làm mới, thậm chí "xé rào"ở một số khâu, miễn sao kết quả mang lại hiệu quả thực chất cho nền kinh tế. Tất nhiên, việc này cần đi kèm cơ chế miễn trừ trách nhiệm hợp lý, để những người dám nghĩ dám làm không bị ràng buộc quá mức, nhưng vẫn trong khuôn khổ pháp luật.

Cú hích từ 250 công trình sẽ chỉ phát huy trọn vẹn ý nghĩa khi được nối dài bằng cải cách thể chế và quản trị hiện đại. Nếu làm tốt, chúng không chỉ tạo ra tăng trưởng ngắn hạn, mà còn mở ra động lực dài hạn cho quá trình phát triển đất nước.

PV: Ông đánh giá như thế nào về thể chế của Việt Nam ở thời điểm hiện tại?

TS. Huỳnh Thanh Điền: Thể chế Việt Nam hiện nay đã có những bước tiến quan trọng, đặc biệt trong việc hoàn thiện khung khổ pháp lý, cải thiện môi trường kinh doanh và hội nhập sâu rộng vào kinh tế quốc tế.

Một tín hiệu tích cực nữa là chúng ta đã sắp xếp, tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính và vận hành chính quyền 2 cấp. Dù giai đoạn đầu sẽ có trục trặc, nhưng về lâu dài sẽ giúp bộ máy gọn nhẹ, giảm bớt tầng nấc trung gian, nhờ đó rút ngắn độ trễ chính sách và nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực thi.

Tuy nhiên, nếu so sánh với yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới, thể chế của chúng ta vẫn còn nhiều điểm nghẽn.

Một mặt, hệ thống pháp luật đã cởi mở, minh bạch hơn, song tính ổn định và khả năng thực thi trên thực tế vẫn chưa đồng đều. Nhiều chính sách ban hành còn thiếu sự đồng bộ giữa các ngành, các cấp, dẫn đến tình trạng chồng chéo hoặc khó áp dụng.

Mặt khác, cải cách thủ tục hành chính tuy đạt được kết quả tích cực, nhưng vẫn còn tình trạng "trên nóng dưới lạnh", khiến người dân, doanh nghiệp mất nhiều thời gian, chi phí để tiếp cận chính sách. Đây là điểm khiến thể chế chưa thực sự trở thành động lực mạnh mẽ thúc đẩy đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh, chưa khuyến khích được cán bộ dám nghĩ dám làm, dám chịu trách nhiệm để tạo ra kết quả tích cực cho nền kinh tế.

Do đó, thể chế Việt Nam hiện nay đang ở thế "chuyển mình", tức là đã có nền tảng tiến bộ, nhưng cần tiếp tục cải cách theo hướng hoàn thiện, minh bạch, ổn định, đặc biệt là cần tạo điều kiện nhiều hơn cho kinh tế tư nhân - khu vực vốn được coi là động lực quan trọng của tăng trưởng.

PV: 80 năm trước, dân tộc Việt Nam chứng minh cho thế giới thấy ý chí giành độc lập. 80 năm sau, thử thách mới là chứng minh năng lực kiến tạo thịnh vượng. Với góc nhìn của mình, ông kỳ vọng thế hệ hiện nay có thể làm gì để không chỉ đạt tăng trưởng cao, mà còn khẳng định vị thế mới của đất nước trên bản đồ kinh tế thế giới?

TS. Huỳnh Thanh Điền: Tôi kỳ vọng thế hệ hiện nay sẽ dám nghĩ lớn và hành động mạnh mẽ hơn nữa, trước hết là phát huy tinh thần đổi mới sáng tạo, làm chủ công nghệ, nâng cao năng suất lao động. Bên cạnh đó, chúng ta cần nuôi dưỡng khát vọng quốc gia, nuôi dưỡng lớp doanh nhân, trí thức, công nhân lành nghề… như những "chiến sĩ" trên mặt trận kinh tế. Nếu 80 năm trước, sức mạnh dân tộc được hun đúc từ lòng yêu nước và ý chí độc lập, thì hôm nay, sức mạnh ấy phải được thể hiện qua năng lực hội nhập, năng lực cạnh tranh và khả năng kiến tạo giá trị mới.

Tôi tin rằng với tầm nhìn chiến lược, với khát vọng không ngừng vươn lên, thế hệ hôm nay hoàn toàn có thể đưa Việt Nam trở thành một điểm đến thịnh vượng, có tiếng nói trọng lượng trên bản đồ kinh tế thế giới.

- Trân trọng cảm ơn chuyên gia!