Con số thống kê do Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) dẫn ra cho thấy, dân số TP.HCM hiện có khoảng gần 9 triệu người thường trú (kể cả người có đăng ký tạm trú trên 6 tháng). So với dân số năm 2009 thì đã tăng 1.830.218 người trong 10 năm, trung bình tăng hơn 180 nghìn người/ 1 năm.
Ngoài ra, lượng người nước ngoài thường trú tại Việt Nam cũng đã tăng lên đáng kể.
Do đó, theo tính toán của HoREA, TP.HCM sẽ cần có cơ chế, chính sách thực hiện các mô hình phát triển nhà ở đáp ứng tình trạng gia tăng dân số khoảng 1 triệu người trong mỗi 5 năm.
Cụ thể, HoREA kiến nghị Thành phố sớm xây dựng hệ thống chính sách "tạo điều kiện" về quy hoạch, quỹ đất, giao thông, tín dụng, thuế để khuyến khích các doanh nghiệp, nhà đầu tư bỏ vốn làm ăn, phát triển các dự án nhà ở. Đặc biệt là chính sách "tạo điều kiện" về tín dụng cho người có thu nhập thấp đô thị để mua trả góp (thuê mua) nhà ở trong thời hạn tối thiểu 20 năm.
Đối với chính sách hỗ trợ suất vay mua nhà ở 900 triệu đồng với lãi suất ưu đãi 4,7%/năm trong thời hạn 15 năm cho cán bộ, công chức, viên chức nhà nước thành phố, HoREA đề nghị có giải pháp bổ sung nguồn vốn và mở rộng đối tượng được vay, hoặc lựa chọn đối tượng được vay theo thứ tự ưu tiên để đảm bảo công bằng.
Tiếp đó là đề nghị về quy hoạch phát triển các "khu đô thị bình dân", "khu nhà ở vừa túi tiền" trở thành đô thị vệ tinh có đầy đủ tiện ích, dịch vụ, tạo việc làm tại chỗ và kết nối giao thông thuận tiện. Sử dụng hiệu quả nguồn lực từ quỹ đất công (thông qua đấu giá đất) và quỹ đất 20% từ các dự án nhà ở thương mại để phát triển các dự án nhà ở xã hội, tăng nguồn cung nhà ở xã hội đang rất thiếu hụt hiện nay. Đồng thời HoREA cũng đề nghị đơn giản hóa tối đa thủ tục hành chính đối với dự án nhà ở xã hội.
Đối với các quận nội thành, HoREA cho rằng không nên tiếp tục cho phép "khoét lõm" xây dựng chung cư mini. Thay vào đó: Xây dựng lại chung cư cũ cần kết hợp với chỉnh trang khu vực lân cận; Chỉnh trang, di dời, tái định cư nhà trên và ven kênh rạch; Chỉnh trang, tái phát triển đô thị, phát triển dự án theo khu phố, khối phố, ô phố.
Đối với các quận ven và huyện thành, theo HoREA nên hạn chế việc phát triển các dự án nhỏ, trừ một số khu vực đặc thù. Chính quyền nên có chính sác quản lý chặt chẽ hoạt động tách thửa và xử lý nghiêm hoạt động phân lô bán nền trái phép dẫn đến nguy cơ phá vỡ quy hoạch đô thị, đầu cơ tạo các cơn sốt ảo giá đất, khó thu hút các nhà đầu tư lớn.
HoREA cũng đề xuất phương thức đấu giá đất công khai, hoặc đấu thầu rộng rãi dự án có sử dụng đất để lựa chọn nhà đầu tư phát triển đô thị - nhà ở và thực hiện đấu thầu rộng rãi, để lựa chọn nhà đầu tư các dự án theo hình thức hợp đồng xây dựng - chuyển giao (BT) thanh toán bằng quỹ đất khác, để phát triển đô thị - nhà ở.
Ngoài ra, HoREA cho rằng thực trạng nhà ở dưới 30m2/căn chiếm quá nhiều với 42%, thậm chí lượng nhà ở dưới 20m2/căn cũng chiếm 22,4%. Do đó, HoREA đề xuất quy định mức diện tích tối thiểu được tách thửa thấp hơn (diện tích tối thiểu hiện nay là 30m2, 50m2, 80m2) để giải quyết bài toán nhà ở và việc cấp "sổ đỏ" nhà ở của người có thu nhập thấp, người nghèo, giải quyết có lý có tình trạng nhà "3 chung".
HoREA cũng chỉ ra 5 huyện vùng ven sẽ là “miền đất hứa” khi có quỹ đất đủ sức đáp ứng được nhu cầu nhà ở ngày càng cao tại TP.HCM bao gồm huyện Củ Chi, Hóc Môn, Nhà Bè, Bình Chánh và Cần Giờ, cần chú trọng hoàn thiện cơ sở hạ tầng xã hội.
