Ngày 15/10, Ủy ban Nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã có công văn yêu cầu dừng dự án Thủy cung Hòn Ngưu ở Bãi Trước, thành phố Vũng Tàu.
Trong khi chờ ý kiến của Ủy ban Nhân dân tỉnh, nhìn lại quá trình triển khai của dự án này mới thấy sự lo ngại, phản đối của người dân đối với chủ đầu tư dự án thủy cung Hòn Ngưu là hoàn toàn có cơ sở.
Năm 1999, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã phê duyệt Cụm du lịch Núi Lớn - Núi Nhỏ và Cáp treo Vũng Tàu (thường gọi là dự án Cáp treo Vũng Tàu), xác định đây là một dự án trọng điểm về du lịch của tỉnh.
Thế nhưng, sau khi được chuyển cho chủ đầu tư mới - Công ty Cổ phần Du lịch Cáp treo Vũng Tàu (năm 2003), dự án đã trở thành "trọng điểm" về sai phạm một cách hệ thống, biến nơi đây thành một mớ hỗn độn về xây dựng.
Dự án Cáp treo Vũng Tàu gồm 10 dự án thành phần gồm: Khu cáp treo Núi Lớn - Núi Nhỏ; Khu thể thao leo núi và dịch vụ Núi Lớn; Khu thủy cung Hòn Ngưu trước Bạch Dinh; Cải tạo hạ tầng và tôn tạo cảnh quan công trình kiến trúc di tích Núi Lớn - Núi Nhỏ...
Dự án có tổng mức đầu tư 1.400 tỷ đồng với tổng diện tích dự kiến sử dụng hơn 960.000m2.
Ngày 20/10/2003, Sở Xây dựng tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cấp phép xây dựng số 27/GPXD cho Công ty Cổ phần Du lịch Cáp treo Vũng Tàu (VCCT) tiến hành xây dựng hạ tầng kỹ thuật tại công trình Nhà ga số 1 phía biển tại đường Trần Phú (sát hòn Ngưu) với các hạng mục: xây dựng đê chắn sóng, kè lấn biển, bến du thuyền, san nền Nhà ga số 1.
Ngay khi có giấy phép này, VCCT nhanh chóng tiến hành xây kè, san lấp và “tiện tay” san lấp vượt ra ngoài phạm vi ranh giới hơn 1.800m2.
Đầu xuôi, VCCT thuận đà xây dựng liền mạch nhà ga số 1, nhà ga số 2 và một số công trình khác sau đó mà không hề lập thủ tục và xin phép xây dựng, không cần quyết định giao đất hoặc cho thuê đất.
Năm 2010, VCCT còn cố xây bằng được tượng phật Di Lặc cao 15m dù Thanh tra Sở Xây dựng đã phát hiện, lập biên bản vi phạm yêu cầu dừng thi công vì chưa có giấy phép xây dựng, không phù hợp về tính chất quy hoạch.
Sau đó, mặc dù các sở, ngành liên quan như Sở Xây dựng, Sở Nội vụ (Ban Tôn giáo), Ủy ban Nhân dân thành phố Vũng Tàu liên tục có những động thái quyết liệt yêu cầu VCCT tháo dỡ công trình sai phạm, đến mức Sở Nội vụ còn có văn bản đề nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đình chỉ hoạt động VCCT, Ủy ban Nhân dân tỉnh ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính nhưng cuối cùng, công trình tượng phật Di Lặc vẫn hoàn thành. VCCT đồng thời khánh thành thêm công trình “Nguyện đường” với các tượng Đức mẹ Maria, Thánh Giuse, chúa hài đồng, ông già Noel... trong Nguyện đường này.
Tiếp sau đó, VCCT còn tiếp tục tiến hành xây thêm tượng 18 vị La hán (mỗi tượng cao 3m, rộng 1,5m) tại khu vực gần tượng phật Di Lặc.
Những sai phạm liên tiếp, cố ý của VCCT khiến ngày 25/10/2011, Ủy ban Nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã phải ban hành quyết định giao Thanh tra tỉnh tiến hành thanh tra việc chấp hành pháp luật về đất đai, pháp luật về xây dựng thuộc Cụm du lịch Núi Lớn - Núi Nhỏ và Cáp treo Vũng Tàu."
Kết quả thanh tra khiến bất cứ ai cũng phải ngỡ ngàng. Ngoài nhà ga số 1, số 2 nêu trên, chủ đầu tư không hề lập thủ tục xin phép xây dựng đối với các hạng mục: Nhà hàng Hồ Mây, Nhà hàng Trung tâm, Khu vệ sinh, Nhà ga xe trượt, dãy nhà cấp 4 thuộc khu Thủy cung, Cụm công trình Nhà nghỉ Đồi Mây, Động Phật Tích, Câu lạc bộ Du thuyền, Hệ thống hạ tầng kỹ thuật.
Đồng thời, các công trình Tượng phật Di Lặc, động Phật Tích, Nhà ga xe trượt và đường ray trượt, cụm Nhà nghỉ Đồi Mây, hạ tầng phần phía Bắc của đường Vi Ba đều xây dựng trên đất chưa có quyết định giao đất.
Thậm chí, chủ đầu tư đã xây dựng các công trình Tượng phật Di Lặc, động Phật Tích, Nhà ga xe trượt và đường ray trượt, khu nuôi thú, hang Belem, cà phê Lô cốt không hề có trong nội dung đồ án quy hoạch Khu biệt thự cao cấp Đồi Mây.
Cuối năm 2016, qua kiểm tra, lực lượng chức năng lại phát hiện VCCT tiếp tục xây dựng các công trình tín ngưỡng tôn giáo khác không có trong quy hoạch được duyệt, chưa được cấp có thẩm quyền cho phép xây dựng và đề nghị tỉnh thành lập đoàn kiểm tra liên ngành tiến hành kiểm tra dự án.
Kết quả, tại Báo cáo 103/BC-ĐKTr ngày 23/5/2017 của Đoàn kiểm tra liên ngành do Sở Xây dựng chủ trì nêu có tới 6 hạng mục công trình phát sinh mới đều không phù hợp với quy hoạch chi tiết 1/500 và không có giấy phép xây dựng gồm: Chánh điện Hồ Mây; đền thờ 14 vị anh hùng dân tộc; núi cảnh quan; sân khấu nhạc nước; hồ nước; đường nội bộ.
Tại thời điểm kiểm tra, hầu hết các công trình đã hoàn thành, một số đã đưa vào hoạt động (duy chỉ có hạng mục Sân khấu nhạc nước rộng khoảng 5.000m2 đang dọn mặt bằng, chuẩn bị thi công). Tuy nhiên, đến đầu năm nay, hạng mục Sân khấu nhạc nước này cũng đã chính thức khai trương, đi vào hoạt động./.
Ngày 15/10, Ủy ban Nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã phát hành văn bản do quyền Chủ tịch Ủy ban Nhân dân tỉnh Nguyễn Thành Long ký yêu cầu tạm dừng thi công dự án “Thủy cung Hòn Ngưu” ở khu vực Bãi Trước, thành phố Vũng Tàu.
Ủy ban Nhân dân tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu giao cho Sở Xây dựng tỉnh trước mắt yêu cầu chủ đầu tư tạm ngưng thi công ở phía biển, dừng ngay hạng mục đê kè chắn sóng và san lấp mặt bằng cho đến khi có ý kiến khác của Ủy ban Nhân dân tỉnh.
Trước đó, đầu tháng 10/2019, sau nhiều năm bị “treo,” chủ đầu tư là VCCT lại rầm rộ san lấp biển, khởi động lại dự án thủy cung (dự án thành phần trong dự án Cáp treo Vũng Tàu) với tên gọi mới “Cụm dịch vụ ga cáp treo và thủy cung Hòn Ngưu” để xây dựng thủy cung Hòn Ngưu và khối khách sạn 22 tầng.
Dự án này có tổng diện tích hơn 6,9ha và hoàn toàn lấn biển ngay tại Hòn Ngưu (ở trước mặt Di tích lịch sử Quốc gia Bạch Dinh và sát bên bãi tắm Bãi Trước, Vũng Tàu).
Ngay khi chủ đầu tư treo biển về dự án và tiến hành san lấp, dư luận ở Bà Rịa - Vũng Tàu đã “dậy sóng” vì lo sợ dự án này sẽ phá vỡ cảnh quan khu vực, tác động xấu đến môi trường biển mà trực tiếp là bãi tắm Bãi Trước ngay sát đó và ảnh hưởng tới Di tích lịch sử Quốc gia Bạch Dinh.