Dự án chậm tiến độ
Chất vấn Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Bắc Giang, bà Trần Thị Vượng - Tổ đại biểu HĐND tỉnh khu vực huyện Yên Thế nêu ra tình trạng chậm tiến độ của dự án Khu dân cư mới thị trấn Cầu Gồ. Dự án này đã được quyết định chủ trương đầu tư từ tháng 12/2016, thời hạn hoàn thành theo quyết định đầu tư là tháng 10/2018. Tuy nhiên, đến nay, dự án đã điều chỉnh chủ trương đầu tư 5 lần và chậm tiến độ tới 26 tháng sau khi gia hạn.
Đồng thời, dư luận cũng bức xúc vì dự án còn 88 lô đất người dân đã ký hợp đồng đặt cọc với chủ đầu tư từ những năm trước đây, nhưng đến nay chưa được giao đất. Tương tự, tại TP. Bắc Giang, Dự án Khu đô thị mới Kosy, phường Xương Giang cũng chậm tiến độ đã lâu.
Bà Vượng đề nghị Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư cho biết nguyên nhân, trách nhiệm của ngành trong các dự án trên. Đặc biệt, là giải pháp sớm hoàn thành dự án để giao đất, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 88 hộ dân tại dự án Khu dân cư mới thị trấn Cầu Gồ.
Bà Bùi Thị Thu Thủy, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh cho biết đã nắm thông tin và Sở đã có những đốc thúc xử lý trong vấn đề này. Nguyên nhân chủ yếu là do vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng và chủ đầu tư không tích cực thực hiện các thủ tục trong đầu tư, xây dựng.
Cụ thể, Dự án Khu dân cư mới thị trấn Cầu Gồ, huyện Yên Thế được UBND tỉnh Bắc Giang phê duyệt chủ trương đầu tư theo Quyết định số 698/QĐ-UBND ngày 2/12/2016, với thời hạn hoàn thành vào tháng 10/2018. Tuy nhiên, do gặp nhiều khó khăn trong công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng, dự án đã phải điều chỉnh chủ trương đầu tư 5 lần, kéo dài tiến độ đến tháng 7/2022.
Dù vậy, sau thời hạn này, dự án vẫn chưa hoàn thành. Chủ đầu tư không kịp thời báo cáo hay đề xuất điều chỉnh tiến độ theo quy định, dẫn đến ngày 6/9/2023, Thanh tra Sở Kế hoạch và Đầu tư đã ra Quyết định số 85/QĐ-XPHC xử phạt vi phạm hành chính vì không thực hiện các thủ tục điều chỉnh theo yêu cầu.
Ngày 15/8/2024, Sở Kế hoạch và Đầu tư nhận được hồ sơ xin điều chỉnh chủ trương đầu tư từ nhà đầu tư. Sở đã phối hợp xin ý kiến các cơ quan liên quan, tổ chức thẩm định, đồng thời yêu cầu nhà đầu tư chỉnh sửa và hoàn thiện hồ sơ theo góp ý của các bên. Tuy nhiên, đến ngày 28/11/2024, nhà đầu tư vẫn chưa nộp lại hồ sơ hoàn chỉnh để thẩm định và báo cáo cấp có thẩm quyền phê duyệt điều chỉnh.
Hiện tại, dự án đã cơ bản hoàn thành phần thi công, nhưng chưa được nghiệm thu. Chủ đầu tư đã chuyển nhượng 130/218 lô đất, trong khi 88 lô còn lại chưa đủ điều kiện chuyển nhượng. Theo quy định của Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023, Sở Xây dựng sẽ thông báo các lô đất đủ điều kiện kinh doanh và chuyển nhượng khi nhận được đề nghị từ chủ đầu tư.
Thời gian tới, Sở Kế hoạch và Đầu tư sẽ tiếp tục đôn đốc, hướng dẫn chủ đầu tư hoàn thiện hồ sơ điều chỉnh chủ trương đầu tư (bao gồm cả điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án) để trình UBND tỉnh xem xét và phê duyệt theo quy định.
Đối với Dự án Khu đô thị mới Kosy tại phường Xương Giang, TP. Bắc Giang, công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng đã được UBND TP. Bắc Giang hoàn tất và bàn giao đất cho nhà đầu tư. Hiện tại, các hạng mục hạ tầng kỹ thuật của dự án đã được chủ đầu tư thi công đạt khoảng 95% khối lượng.
Chủ đầu tư đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với 442 trên tổng số 754 lô đất thuộc dự án. Trong số này, Sở Tài nguyên và Môi trường đã thông báo đủ điều kiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất ở cho 351 lô đất, và chủ đầu tư đã ký hợp đồng chuyển nhượng cho toàn bộ các lô đất này.
Tuy nhiên, tiến độ thực hiện dự án hiện đã hết hạn. Chủ đầu tư đã nộp hồ sơ đề nghị điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án. Sở Kế hoạch và Đầu tư đang phối hợp với các cơ quan liên quan để rà soát toàn bộ quá trình triển khai. Sở cũng yêu cầu chủ đầu tư hoàn thành đầy đủ các nghĩa vụ tài chính đối với ngân sách nhà nước. Đồng thời, sẽ xem xét điều chỉnh tiến độ dự án, tham mưu cho UBND tỉnh xử lý.
Nhiều dự án đầu tư sử dụng vốn ngoài ngân sách gia hạn nhiều lần vẫn chưa hoàn thành
Chất vấn Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Bắc Giang, ông Ngô Quang Tuấn (Tổ đại biểu HĐND tỉnh khu vực huyện Hiệp Hòa) cũng nêu lên tình trạng nhiều dự án đầu tư sử dụng vốn ngoài ngân sách, nằm ngoài khu công nghiệp (KCN) và cụm công nghiệp (CCN) đang chậm tiến độ. Dù đã được gia hạn nhiều lần, nhưng các dự án này vẫn chưa hoàn thành.
Có những dự án đã hết thời hạn thực hiện nhưng chủ đầu tư không làm thủ tục gia hạn. Một số dự án thậm chí đầu tư sai mục tiêu đăng ký ban đầu; trong khi đó các cơ quan chức năng chưa kịp thời kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm. Ông Tuấn đề nghị Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm của các bên liên quan và đưa ra giải pháp khắc phục tình trạng này.
Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Bùi Thị Thu Thủy thừa nhận những khó khăn trong quản lý các dự án này. Đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến tiến độ của nhiều dự án. Ngoài ra, hầu hết các dự án ngoài KCN và CCN phải tự thỏa thuận chuyển nhượng quyền sử dụng đất với các hộ dân. Quá trình này thường gặp nhiều vướng mắc: người dân không đồng thuận, đòi giá cao, hoặc phải làm lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Bên cạnh đó, UBND cấp huyện chưa tích cực hỗ trợ các nhà đầu tư hoàn thiện các thủ tục như xác định nguồn gốc đất hay cấp lại giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Việc theo dõi, đôn đốc, kiểm tra và xử lý vi phạm cũng chưa được thực hiện kịp thời.
Về phía chủ đầu tư, một số đơn vị chưa thực sự nghiêm túc trong triển khai dự án. Có trường hợp hiểu biết pháp luật hạn chế hoặc cố tình vi phạm.
Bà Thủy khẳng định, trách nhiệm đầu tiên thuộc về Sở Kế hoạch và Đầu tư với vai trò cơ quan quản lý đầu mối. Đồng thời, UBND cấp huyện cũng cần nâng cao trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát và kiến nghị xử lý vi phạm.
Để xử lý, Sở sẽ hướng dẫn các nhà đầu tư hoàn thiện thủ tục điều chỉnh tiến độ thực hiện dự án. Đồng thời, yêu cầu các nhà đầu tư thực hiện nghiêm chế độ báo cáo tình hình thực hiện dự án, báo cáo giám sát và đánh giá đầu tư theo Luật Đầu tư. Qua đó, kịp thời phát hiện và xử lý các dự án có dấu hiệu chậm tiến độ.
Sở cũng sẽ phối hợp với UBND các huyện, thị xã, thành phố và các cơ quan liên quan để kiểm tra và xử lý nghiêm các trường hợp đầu tư sai mục tiêu hoặc vi phạm tiến độ.
Thủ tục đầu tư chậm trễ
Liên quan đến việc thực hiện thủ tục đầu tư vẫn còn chậm trễ, ông Nguyễn Thế Toản (Tổ đại biểu HĐND tỉnh khu vực Tân Yên) phản ánh: 56 dự án đã được HĐND tỉnh quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác. Các chủ dự án đã hoàn thành nghĩa vụ nộp tiền trồng rừng thay thế. Tuy nhiên, nhiều dự án khai thác khoáng sản lấy đất san lấp, vốn được tổ chức đấu giá quyền khai thác từ năm 2020 và 2021, nhưng đến nay vẫn chưa hoàn tất thủ tục để triển khai.
Nguyên nhân chính được xác định là sự thiếu đồng bộ trong quy hoạch liên quan và kế hoạch sử dụng đất của cấp xã, huyện. Việc hoàn thiện thủ tục đầu tư vẫn còn chậm trễ.
Ông Toản đặt câu hỏi với Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư: Liệu Sở có nắm rõ tình trạng này? Ai chịu trách nhiệm và đâu là giải pháp để tháo gỡ vướng mắc, sớm hoàn thành các thủ tục?
Trả lời chất vấn, bà Bùi Thị Thu Thủy cho biết từ năm 2020 đến nay, tỉnh đã phê duyệt kết quả đấu giá quyền khai thác khoáng sản cho 57 dự án. Trong số này, 22 dự án đã được HĐND tỉnh chấp thuận chuyển đổi mục đích sử dụng rừng và các chủ dự án đã hoàn thành nộp tiền trồng rừng thay thế.
Tuy nhiên, mặc dù các dự án đã được phê duyệt và hoàn thành nghĩa vụ tài chính, phần lớn vẫn chưa phù hợp với quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch vùng huyện và quy hoạch chung xã. Đặc biệt, các dự án đấu giá giai đoạn 2020 - 2022 còn gặp nhiều sai lệch trong phạm vi khoanh vùng hoặc màu sắc trên bản đồ quy hoạch sử dụng đất cấp huyện.
Trước tình trạng này, Sở Kế hoạch và Đầu tư đã rà soát và báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh. Chủ tịch tỉnh đã chỉ đạo các huyện, thành phố và thị xã thực hiện rà soát, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030.
Đối với 22 dự án đã được chấp thuận chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, 11 dự án đã được thẩm định và báo cáo UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư. Còn lại 11 dự án chưa chấp thuận đầu tư, trong đó có 5 dự án chưa nộp hồ sơ đề nghị thực hiện dự án; 6 dự án đã nộp hồ sơ và Sở đang tổ chức thẩm định để trình UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư theo quy định, bà Thủy thông tin./.