Thông tin này được Thanh tra tỉnh Bạc Liêu nêu rõ tại kết luận 31/KL-TTT, thanh tra đột xuất toàn bộ "Dự án Khu tái định cư tập trung và nhà ở xã hội phía Đông đường Cao Văn Lầu, Khóm 3 và 4, Phường 5, thành phố Bạc Liêu".
Nhiều sở, ngành dính sai phạm
Tại kết luận này, Thanh tra tỉnh Bạc Liêu chỉ rõ các Sở, Ngành đơn vị có liên quan để xảy ra nhiều sai sót, hạn chế, vi phạm các quy định.
UBND TP Bạc Liêu, giao Công ty Thiên Long làm chủ đầu tư dự án sai thẩm quyền, lựa chọn nhà đầu tư không có hồ sơ năng lực, không đảm bảo năng lực tài chính sai với điểm b khoản 1 Điều 11 Nghị định số 02/2006/NĐ-CP.
Cụ thể, đối với UBND thành phố Bạc Liêu, Thanh tra nêu rõ, cơ quan này ban hành Quyết định số 162/QĐ-UBND ban hành kèm theo Bản vẽ quy hoạch tổng thể có quỹ nhà công ty kinh doanh là không phù hợp với tính chất khu quy hoạch, nội dung Tờ trình số 156/TTr-UBND và chủ trương của UBND tỉnh.
UBND TP Bạc Liêu giao Công ty Thiên Long làm chủ đầu tư dự án sai thẩm quyền, lựa chọn nhà đầu tư không có hồ sơ năng lực, không đảm bảo năng lực tài chính sai với điểm b khoản 1 Điều 11 Nghị định số 02/2006/NĐ-CP.
Về công tác thu hồi, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, UBND TP Bạc Liêu ban hành quyết định thu hồi đất giai đoạn 1-2 không thông báo thu hồi đất, không lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sai về trình tự, thủ tục quy định tại Điều 29, 30 và 31 Nghị định số 69/2009/NĐ-CP.
UBND TP Bạc Liêu thiếu kiểm tra các cơ quan chuyên môn thực hiện trình tự thủ tục thu hồi đất, để xảy ra một số trường hợp không thu hồi hoặc đã thu hồi nhưng không bàn giao GCN QSDĐ. Do đó, một số hộ có đất bị thu hồi còn giữ GCN QSDĐ hoặc đã thế chấp. Mặt khác, có 01 trường hợp thu hồi sai đối tượng (hộ ông Phan Văn Sỹ).
UBND TP Bạc Liêu chưa làm tốt vai trò tham mưu cho UBND tỉnh trong việc xác định ranh hàng rào dự án theo quy hoạch được duyệt, đề xuất sử dụng ngân sách hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật một phần tuyến đường số 09 và chi phí giải phóng mặt bằng (1 hộ dân) theo điểm e khoản 2 Điều 5 Quyết định số 67/2009/QĐ-TTg sai với khoản 2 Điều 15 của Nghị định số 99/2015/NĐ-CP.
Cơ quan này cũng thiếu kiểm tra trong công tác thực hiện quy hoạch, không phát hiện các sai phạm của chủ đầu tư như: xây dựng thêm 2 căn nhà đường số 11 không phù hợp với quy hoạch; nhiều trường hợp xây dựng nhà dọc tuyến đường số 09 và số 25 (ngoài phạm vi dự án nhà ở thu nhập thấp giai đoạn 1-2) khi chưa đảm bảo các thủ tục về đất theo quy định; chưa điều chỉnh quy hoạch chức năng khu nhà ở giai đoạn 2; tình hình kinh doanh mua bán nhà, đất, góp vốn sai quy định.
Ngoài ra, Phòng Tài nguyên và Môi trường chưa làm tốt vai trò tham mưu cho UBND thành phố trong việc thực hiện trình tự, thủ tục thu hồi đất. Mặt khác, UBND phường 5 xác nhận hồ sơ kỹ thuật thửa đất đối với 02 trường hợp không đúng chủ sử dụng đất.
Qua kết quả trên cho thấy, UBND TP Bạc Liêu thực hiện sai thẩm quyền trong việc chọn nhà đầu tư, chọn Công ty Thiên Long làm chủ đầu tư không đảm bảo năng lực tài chính; thực hiện sai trình tự thủ tục trong công tác thu hồi đất. Hậu quả chủ đầu tư không đảm bảo vốn để hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật, chưa hoàn thành việc thỏa thuận bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, dẫn đến phát sinh tranh chấp, khiếu kiện.
Đối với Sở Xây dựng, Thanh tra phát hiện cơ quan này cấp Giấy phép xây dựng số 20/GPXD ngày 05/6/2013 cho Công ty Thiên Long xây dựng 702 căn nhà ở thu nhập thấp giai đoạn 2 khi thành phần hồ sơ không đầy đủ là chưa đúng quy định tại Điều 5 Thông tư số 10/2012/TT-BXD. Theo báo cáo giải trình của Sở Xây dựng nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn vay ưu đãi nên cho công ty nợ thủ tục bổ sung sau nhưng đến nay chủ đầu tư vẫn chưa hoàn chỉnh thủ tục. Mặt khác, chưa đối chiếu chặt chẽ hồ sơ cấp phép xây dựng dẫn đến chênh lệch thừa 68 căn so với quyết định giao đất, sai với Điều 3 Thông tư số 10/2012/TT-BXD.
Sở Xây dựng thanh toán, nghiệm thu hợp đồng mua 43 căn nhà lưu cư khi Công ty Thiên Long chưa hoàn thành nghĩa vụ theo hợp đồng; chưa chủ động, phối hợp với các Sở, Ngành, đơn vị có liên quan trong việc bố trí vốn và hoàn ứng ngân sách theo quy định.
Sở Xây dựng chưa làm tốt vai trò quản lý nhà nước trong hoạt động kinh doanh mua bán nhà ở để có biện pháp chấn chỉnh, xử lý kịp thời. Đặc biệt, hạ tầng kỹ thuật chưa đầu tư hoàn chỉnh, giá bán nhà ở chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt, vi phạm các hoạt động trong lĩnh vực xây dựng.
Tại khoản 1.4 mục IV Kết luận số 190 KL-SXD kiến nghị: "Để giải quyết yêu cầu, bức xúc của một số hộ dân tại dự án, đối với các khu vực cơ bản đảm bảo hạ tầng kỹ thuật và đủ điều kiện chuyển nhượng, sang tên" khi cơ sở hạ tầng chưa hoàn chỉnh là sai với khoản 6 Điều 20 Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2006 và Điều 13 Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2014, dẫn đến sau khi kết luận có 4 trường hợp biên bản kiểm tra xác nhận đủ điều kiện và được cấp GCN QSDĐ và QSHNO và tài sản gắm liền với đất cho người mua sai quy định.
Sở TN-MT cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho công ty Thiên Long thiếu kiểm tra, không phát hiện UBND thành phố chưa thu hồi GCN QSDĐ của một số hộ có đất bị thu hồi.
Trong khi đó, Sở Tài nguyên và Môi trường giao đất cho Công ty Thiên Long nhưng hồ sơ không có phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sai với Điều 28 Thông tư số 14/2009/TT-BTNMT. Quá trình tham mưu và thực hiện cấp giấy chứng nhận QSDĐ cho công ty Thiên Long thiếu kiểm tra, không phát hiện UBND thành phố chưa thu hồi GCN QSDĐ của một số hộ có đất bị thu hồi.
Sở Tài nguyên và Môi trường xác định đối tượng miễn giảm tiền sử dụng đất dự án Nhà ở thu nhập thấp giai đoạn 1-2 không thuộc nhiệm vụ của Sở. Chưa đôn đốc kịp thời cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đề án bảo vệ môi trường, do đó chủ đầu phải lập lại báo cáo tác động môi trường theo quy định hiện hành.
Sở Tài nguyên và Môi trường kiểm tra và xác nhận đủ điều kiện chuyển nhượng QSDĐ và QSHNO và tài sản gắn liền với đất khi cơ sở hạ tầng chưa hoàn chỉnh sai với khoản 6 Điều 20 Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2006, Điều 72 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP và Điều 13 Luật Kinh doanh Bất động sản năm 2014. Đây là một trong những nguyên nhân thời gian qua chủ đầu tư không cần đẩy nhanh tiến độ thi công hoàn chỉnh hạ tầng kỹ thuật nhưng vẫn được mua bán.
Đối với Cục thế tỉnh Bạc Liêu, Thanh tra nêu rõ cơ quan này miễn tiền sử dụng đất dự án Nhà ở thu nhập thấp giai đoạn 1-2 cho Công ty Thiên Long khi thành phần hồ sơ không có giấy chứng nhận đầu tư hoặc giấy xác nhận ưu đãi đầu tư sai với khoản 1 Điều 5 Quyết định 67/2009/QĐ-TTg; mục IV Phần C Thông tư số 117/2004/TT-BTC (giai đoạn 1), khoản 2 mục I Thông tư liên tịch số 30/2005/TTLT-BTC-BTNMT, khoản 5 Điều 39 Thông tư số 28/TT-BTC (giai đoạn 2) và cuộc họp các ngành ngày 26/01/2010. Tuy nhiên, theo quy định đối với dự án nhà ở thu nhập thấp thì được miễn tiền sử dụng đất. Mặt khác, đơn vị không ban hành quyết định miễn giảm là sai với khoản 8 Điều 39 Thông tư số 28/TT-BTC (giai đoạn 2). Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến chủ đầu tư không lập đầy đủ các thủ tục pháp lý liên quan đến dự án.
Kiến nghị kiểm điểm lãnh đạo
Từ những sai phạm trên, Thanh tra kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo các Sở, Ngành đơn vị có liên quan khắc phục những hạn chế, thiếu sót như kết luận đã nêu; thu hồi các khoản tạm ứng, nợ thuế; khẩn trương hướng dẫn, theo dõi, đôn đốc Công ty Thiên Long hoàn thiện các hồ sơ, thủ tục của dự án theo quy định.
Ngoài ra, Thanh tra kiến nghị kiểm điểm và có hình thức xử lý đối với lãnh đạo UBND TP Bạc Liêu, trọng tâm Chủ tịch, Phó Chủ tịch phụ trách (theo từng giai đoạn đảm nhiệm).
Kiểm điểm có hình thức xử lý đối với Ban Giám đốc Sở Xây dựng, trọng tâm là Giám đốc và cấp Phó phụ trách (theo từng giai đoạn đảm nhiệm) không áp dụng đúng trình tự, thủ tục trong việc cấp giấy phép xây dựng cho Công ty Thiên Long.
Kiểm điểm có hình thức xử lý đối với Ban Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường trọng tâm là Giám đốc và cấp Phó phụ trách (theo từng giai đoạn đảm nhiệm) trong việc giao đất không đảm bảo thủ tục, thiếu kiểm tra; xác định đối tượng miễn tiền sử dụng đất không thuộc nhiệm vụ; xác nhận điều kiện chuyển nhượng khi kết cấu hạ tầng chưa hoàn chỉnh; chưa kịp thời đôn đốc cơ quan có thẩm quyền phê duyệt đề án bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, Thanh tra kiến nghị Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm các Sở, Ngành, đơn vị có liên quan trong việc tham mưu, đề xuất với UBND tỉnh khái toán giá trị tạm ứng cho Công ty Thiên Long chi phí giải phóng mặt bằng và đầu tư cơ sở hạ tầng 03 công trình (theo Biên bản ngày 20/10/2017 do Sở Tài nguyên chủ trì) có những sai sót.
Đồng thời, Ban lãnh đạo Cục Thuế nghiêm túc rút kinh nghiệm trong việc miễn tiền sử dụng đất cho Công ty Thiên Long khi thành phần hồ sơ chưa đầy đủ theo quy định (tại thời điểm thực hiện)./.
