Thông tin này được Thanh tra Chính phủ nêu rõ tại Kết luận Thanh tra số 785/KL-TTCP, về việc Thanh tra trách nhiệm việc thực hiện pháp luật trong công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, phòng chống tham nhũng; Công tác quản lý, sử dụng đất đai, quản lý đầu tư xây dựng; Việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất từ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Nhà nước, doanh nghiệp cổ phần hoá sang đất kinh doanh, xây dựng nhà ở; Thanh tra các dự án, công trình có dấu hiệu vi phạm pháp luận về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị và thanh tra việc cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà và tài sản gắn liền với đất tại khu vực đô thị trên địa bàn tỉnh Bình Dương, thời kỳ 2011 – 2019.
Về tình hình phân lô, xây dựng trái quy định, theo kết luận này, trong thời kỳ thanh tra (từ 2011 đến 2019), việc phân lô tự phát, chuyển nhượng, xây dựng hạ tầng và nhà ở trên đất nông nghiệp tại tỉnh Bình Dương diễn ra phức tạp.
Ghi nhận chung về tình hình hình thành các khu phân lô tự phát tại 5/9 đơn vị hành chính cấp huyện trực thuộc tỉnh Bình Dương cho thấy, thành phố Dĩ An có tổng số 362 khu phân lô với tổng diện tích 1.143.764,2 m2, trong đó có 358 khu hình thành trước ngày 10/1/2014 và 4 khu hình thành sau ngày 10/1/2014.
Thị xã Bến Cát có tổng số 59 khu phân lô với tổng diện tích 502.300 m2, trong đó có 57 khu hình thành trước ngày 10/1/2014 và 2 khu hình thành sau ngày 10/1/2014.
Thị xã Tân Uyên có tổng số 99 khu phân lô với tổng diện tích 586.487,5 m2, trong đó có 84 khu hình thành trước thời điểm 10/1/2014 và 15 khu hình thành sau thời điểm 10/1/2014.
Thành phố Thủ Dầu Một có tổng số 2 khu phân lô với tổng diện tích 22.536,7 m2 được hình thành trước thời điểm 10/1/2014.
Thành phố Thuận An có tổng số 187 khu phân lô với tổng diện tích 650.600m2, trong đó 51 khu phân lô được phê duyệt phương án đầu tư hạ tầng kỹ thuật và 136 khu phân lô tự phát không được phê duyệt phương án đầu tư hạ tầng kỹ thuật.
Trước tình hình phân lô tự phát diễn ra phức tạp, UBND tỉnh Bình Dương có Thông báo số 06/TB-UBND ngày 10/1/2014 chỉ đạo đối với những sai phạm, tồn tại về vấn đề phân lô, bán nền không đúng quy hoạch trên địa bàn toàn tỉnh. Thanh tra Chính phủ đánh giá việc này đã kịp thời chấn chỉnh, ngăn chặn tình hình phân lô tự phát trên địa bàn và tập trung xử lý khắc phục những tồn tại. Đơn cử như rà soát những khu phân lô phù hợp quy hoạch sẽ yêu cầu chủ đầu tư xây dựng khắc phục hạ tầng, những khu phân lô không phù hợp quy hoạch yêu cầu chủ đầu tư nghiêm túc khắc phục hậu quả.
Tuy nhiên, công tác chấn chỉnh, khắc phục trên địa bàn cấp huyện còn chậm, chưa triệt để, vẫn để xảy ra phân lô tự phát trên địa bàn sau thời điểm 10/1/2014. Điển hình như Thành phố Dĩ An có 4 khu phân lô sau thời điểm 10/1/2014, gồm phường Tân Bình 2 khu, diện tích 2.531,8m2, phân thành 44 lô; phường Tân Đông Hiệp 2 khu, diện tích 6.452,4 m2, phân thành 88 lô.
Thanh tra Chính phủ nhận thấy, công tác quản lý đất đai, quản lý xây dựng của UBND các cấp tỉnh Bình Dương lỏng lẻo, để xảy ra tình trạng phân lô, tách thửa tự phát, xây dựng trái phép, không phép tại nhiều các huyện, thị, thành phố; sử dụng đất trái quy định vi phạm khoản 3 Điều 23 Luật Đất đai 2013.
“Quy mô, tính chất, phạm vi của vi phạm là hết sức phức tạp, diễn ra trong thời gian dài (kể cả sau ngày 10/1/2014 khi đã có thông báo chấn chỉnh của Chủ tịch UBND tỉnh) nhưng chưa được quan tâm đúng mức, không kịp thời kiểm tra và xử lý, vẫn để tình trạng phân lô, tách thửa, xây dựng trái phép, không phép tự phát tiếp diễn.
Do thời gian thanh tra của Đoàn thanh tra có giới hạn, trong khi vi phạm diễn ra trên nhiều địa bàn khác nhau tại các huyện, thị và thành phố, nên Đoàn thanh tra không đủ điều kiện trực tiếp thanh tra chuyên sâu nội dung này.
Vì vậy, Đoàn thanh tra đề nghị UBND tỉnh Bình Dương khẩn trương có biện pháp chấm dứt ngay việc phân lô, tách thửa tự phát, xây dựng không phép, trái phép, sử dụng đất trái quy định. Tổ chức thanh tra chuyên để để phát hiện sai phạm, kịp thời xử lý theo quy định. Đặc biệt, qua thanh tra phải chỉ ra được những sai phạm về tài chính, kiến nghị nghĩa vụ tải chính phải nộp, có biện pháp truy thu tránh thất thoát ngân sách nhà nước. Trong quá trình thanh tra, nếu có dấu hiệu vi phạm Luật Hình sự thì chuyển ngay hồ sơ cho Cơ quan Cảnh sát Điều tra để xử lý theo quy định của pháp luật”, theo kết luận của Thanh tra Chính phủ./.
