Lời dẫn: Nhiều năm qua, những sai phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng đã trở thành vấn đề nhức nhối tại Hà Nội. Trước tình trạng này, mới đây chính quyền thành phố đã có những động thái mạnh mẽ, yêu cầu các cơ quan, đơn vị thực hiện quyết liệt, có hiệu quả các giải pháp, biện pháp xử lý, khắc phục các vi phạm đất đai.
Với mong muốn đồng hành cùng chính quyền Thủ đô trong công cuộc chống sai phạm liên quan đến đất đai và trật tự xây dựng, chúng tôi sẽ phản ánh đến độc giả những thông tin trung thực, chính xác nhất về công tác xử lý, khắc phục các vi phạm trên tại địa bàn Hà Nội. Tin rằng, với những hành động quyết liệt từ bộ máy chính quyền thành phố, các sai phạm này sẽ được xử lý triệt để trong thời gian tới.
Sai phạm cũ chưa xử lý, sai phạm mới đã "mọc lên"
Phường Thụy Khuê (Quận Tây Hồ, Hà Nội) được coi là "điểm nóng" về sai phạm trật tự xây dựng (TTXD). Chỉ tính riêng trên địa bàn phường đã có hàng chục công trình có dấu hiệu vi phạm. Sai phạm cũ chưa xử lý xong, sai phạm mới đã mọc lên tại khu vực này đã khiến quy hoạch chung của Thủ đô bị ảnh hưởng nặng nề.
Theo ghi nhận của PV, tại địa chỉ số 95 Thụy Khuê mới xuất hiện một công trình 7 tầng "đồ sộ", có dấu hiệu xây dựng lấn chỉ giới đường đỏ, quá mật độ cho phép.
Công trình 7 tầng đồ sộ trên phố Thụy Khuê (phường Thụy Khuê)
Trong khi đó, quy định tại khoản 1, 2, Điều 10 Luật Xây dựng 2003: "Xây dựng công trình sai quy hoạch, vi phạm chỉ giới, cốt xây dựng; không có giấy phép xây dựng đối với công trình theo quy định phải có giấy phép hoặc xây dựng công trình không đúng với giấy phép được cấp..." là một trong những hành vi bị nghiêm cấm trong hoạt động xây dựng.
Chỉ giới đường đỏ là đường ranh giới được xác định trên bản đồ quy hoạch và thực địa để phân định ranh giới giữa phần đất được xây dựng công trình và phần đất được dành cho đường giao thông hoặc công trình hạ tầng kỹ thuật, không gian công cộng khác.
Tại Khoản 7, Điều 15 – Nghị định 139/2017/NĐ-CP:
7. Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây;
b) Xây dựng công trình vi phạm chỉ giới xây dựng
Tương tự, công trình tại số 20, ngõ 69 phố Thụy Khuê, người dân phản ánh cũng có dấu hiệu vi phạm TTXD. Được biết, đối với trường hợp này, Phó Chủ tịch Thường trực phụ trách UBND TP, Ban tiếp công dân TP Hà Nội đã chuyển đơn phản ánh của người dân đến Chủ tịch UBND quận Tây Hồ để xem xét, giải quyết theo quy định của pháp luật.
Công trình số 39 Nguyễn Đình Thi (phường Thụy Khuê) bị "tố" xây dựng không phép, không móng trên đất lấn chiếm cống thoát nước ngầm của cả khu dân cư. Tuy nhiên, theo người dân địa phương, mặc dù đã báo Thanh tra xây dựng phường, lãnh đạo phường Thụy Khuê nhưng vẫn chưa bất cứ động thái xử phạt nào từ phía phường, công trình vẫn tiếp tục được xây dựng và hoàn thiện.
Trước đó, tại công trình số 293 phố Thụy Khuê (phường Thụy Khuê, quận Tây Hồ, TP Hà Nội) cũng có dấu hiệu xây dựng vượt tầng so với quy định pháp luật.
Tại dự án "Cải thiện môi trường vệ sinh khu dân cư xung quanh mương thoát nước Thụy Khuê" do UBND quận Tây Hồ khởi công xây dựng năm 2011 cũng có nhiều vấn đề bất cập.
Đây là dự án cống hóa với quy mô mặt cắt ngang rộng từ 9 đến 11m, hai làn xe cơ giới, hệ thống chiếu sáng, thoát nước được thiết kế đồng bộ. Thế nhưng, sau 9 năm bắt tay vào thực hiện, do vướng mắc trong khâu giải phóng mặt bằng nên đến nay, dự án đang gây ô nhiễm môi trường, ô nhiễm tiếng ồn, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân sống xung quanh.
Hơn nữa, lợi dụng việc dự án cống hoá mương thoát nước Thuỵ Khuê chưa hoàn thành theo tiến độ, nhiều hộ dân hai bên khu kênh mương đã xây dựng những công trình nhà ở đồ sộ, vượt quá quy định theo quy hoạch phân khu đô thị A6 của quận Tây Hồ. Điều đáng nói, các công trình có dấu hiệu xây dựng trái phép, sai phép, vượt tầng “mọc lên nhan nhản" nhưng UBND phường không hề có động thái xử lý triệt để.
Theo quy hoạch phân khu đô thị A6, tỷ lệ 1/5.000, đặc điểm cơ bản kiến trúc ở Hồ Tây theo kiểu nhà ở liền kề tạo thành dãy phố kết hợp cửa hàng, dịch vụ, mật độ xây dựng tương đối cao, chất lượng khá, tầng cao trung bình chỉ được phép xây dựng là khoảng 3- 5 tầng trên các đường phố lớn, 3- 4 tầng trên các đường nhỏ, đường nhánh.
Chính quyền im lặng chờ "chìm xuồng"?
Trước những sai phạm phức tạp, kéo dài về tình hình TTXD trên địa bàn TP Hà Nội, các cơ quan chức năng TP Hà Nội đã có rất nhiều chỉ đạo tích cực, quyết liệt để “siết” công tác quản lý TTXD. Cụ thể, UBND TP liên tục gửi các văn bản chỉ đạo để yêu cầu các quận, huyện thường xuyên kiểm tra, giám sát hoạt động xây dựng trên địa bàn từ khi khởi công đến khi công trình hoàn thành, đưa vào sử dụng, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm đối với các vi phạm TTXD ngay từ khi mới phát sinh.
Ngày 26/02/2020, Bí thư Thành ủy Hà Nội Vương Đình Huệ cùng lãnh đạo thành phố làm việc với Ủy ban MTTQ TP Hà Nội đã có chỉ đạo kiên quyết xử lý và xử lý triệt để các vi phạm về đất đai, xây dựng trái phép, thu hồi các dự án có sử dụng đất nhiều năm không triển khai;...
Thế nhưng, dường như những chỉ đạo trên chưa có "hiệu lực" tại phường Thụy Khuê khi chính quyền địa phương chủ yếu chọn giải pháp im lặng, "mặc" cho các sai phạm về TTXD vẫn tiếp nối sai phạm.
Bày tỏ quan điểm về vấn đề này, lãnh đạo UBND TP Hà Nội xác định, nguyên nhân chính dẫn đến vi phạm TTXD kéo dài do việc phát hiện vi phạm không kịp thời, thậm chí có biểu hiện bao che làm ngơ của không ít cán bộ cơ sở, trách nhiệm này thuộc về chính quyền các cấp của TP. Ðã có khoảng 100 cán bộ là chủ tịch, phó chủ tịch UBND xã, phường bị kỷ luật và cách chức, nhiều cán bộ thanh tra xây dựng bị xử lý vì để xảy ra vi phạm. Do vậy, cần nhìn nhận lại một cách thấu đáo để giải quyết vấn đề được tốt hơn.
Theo TS.KTS. Đào Ngọc Nghiêm (Nguyên Giám đốc Sở Quy hoạch Kiến trúc Hà Nội), thực trạng vi phạm TTXD đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP HCM là vấn đề tồn tại từ lâu. Trong các cách giải quyết đã có nhiều đổi mới, tuy nhiên tình trạng mọc lên những công trình xây dựng không phép, sai giấy phép xây dựng vẫn hết sức nhức nhối.
“Tuy nhiên việc thiếu năng lực, quyết liệt trong xử lý vi phạm của các cơ quan quản lý nhà nước, xuất hiện tình trạng “nể nang” đã khiến những công trình vi phạm trật tự xây dựng không bị xử lý kịp thời...” TS.KTS. Đào Ngọc Nghiêm chia sẻ.
Tại nghị định 139/2017/NĐ-CP của Thủ tướng Chính phủ về xử phạt hành chính trong hoạt động đầu tư xây dựng đã nêu rất rõ các mức xử phạt với các công trình vi phạm trật tự xây dựng:
Đối với nhà ở riêng lẻ tại đô thị xây dựng sai phép sẽ bị xử phạt từ 3 - 5 triệu đồng. Đặc biệt các trường hợp đã có quyết định xử phạt hành chính nhưng không thực hiện, quá thời hạn quy định sẽ bị xử phạt lên tới 1 tỷ đồng.
Pháp luật đã quy định rõ, cùng với đó là sự chỉ đạo sát sao từ UBND TP Hà Nội nhưng thực trạng vi phạm TTXD tại phường Thụy Khuê vẫn diễn ra ồ ạt và công khai, gây nên nhiều hệ luỵ cho sự phát triển của Thủ đô Hà Nội, khiến người dân trên địa bàn thành phố vô cùng bức xúc. Nhưng không biết vì lý do gì chính quyền địa phương liệu vẫn tiếp tục im lặng "làm ngơ" cho sai phạm?!
Đề nghị UBND quận Tây Hồ, UBND TP Hà Nội vào cuộc xác minh, làm rõ việc chấp hành pháp luật trong công tác quản lý TTXD trên địa bàn, nếu phát hiện sai phạm cần xử lý nghiêm tổ chức, cá nhân có liên quan.
