"Cú hích" cho nền kinh tế và các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân

Quản lý, phân bổ và kiểm soát gói chính sách tài khoá, tiền hệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội ra sao để đạt hiệu quả cao nhất đang là đề tài được các cấp và giới chuyên gia quan tâm.

NHIỀU LĨNH VỰC SẼ SỚM VƯỢT QUA KHÓ KHĂN

Khi Chính phủ trình Quốc hội gói hỗ trợ khoảng 350.000 tỷ đồng để phục hồi kinh tế - xã hội, hầu hết các Đại biểu Quốc hội và chuyên gia kinh tế đầu ngành đều đồng tình và khẳng định đó là sự cần thiết sau khi cả nước chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch Covid-19. Vào chiều ngày 11/1/2022, Quốc hội đã biểu quyết tán thành thông qua Nghị quyết về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội.

Nghị quyết được thông qua nêu rõ mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể là: Phục hồi, phát triển nhanh hoạt động sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy các động lực tăng trưởng, ưu tiên một số ngành, lĩnh vực quan trọng, phấn đấu đạt mục tiêu của giai đoạn 2021-2025 tăng trưởng bình quân 6,5-7%/năm, các chỉ tiêu nợ công dưới mức cảnh báo Quốc hội cho phép tại Nghị quyết số 23/2021/QH15, tỉ lệ thất nghiệp ở khu vực thành thị dưới 4%; giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm các cân đối lớn trong trung hạn và dài hạn.

Về hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh: Hỗ trợ lãi suất (2%/năm) tối đa 40.000 tỷ đồng thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng, các doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh có khả năng trả nợ, có khả năng phục hồi; cho vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân thuê và thuê mua.

Nghị quyết yêu cầu Chính phủ, các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương đề cao trách nhiệm, nhất là trách nhiệm người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức, triển khai thực hiện các nội dung, chính sách quy định tại Nghị quyết này, bảo đảm đúng quan điểm, mục tiêu, công khai, minh bạch, hiệu quả, khả thi và tiến độ; không để trục lợi chính sách.

Chuyên gia kinh tế Vũ Vinh Phú đã có một bài viết dài khẳng định sự tin tưởng gói hỗ trợ này sẽ lan tỏa mạnh mẽ trong thời gian 2 năm. Khi đó có một số vấn đề nổi lên như doanh nghiệp có thêm nguồn lực phục hồi sản xuất, nhiều thủ tục hành chính tiếp tục được tháo gỡ và loại bỏ, người dân được “tiếp sức”, giảm được số khoản chi về thuế phí xăng, dầu, hàng hóa tiêu dùng. 

Các ngành sẽ phát triển, trong đó có “bệ đỡ” của nền kinh tế là nông nghiệp có cơ hội phát triển mạnh hơn nữa. Đặc biệt là đem lại niềm tin cho người dân và doanh nghiệp về sự lãnh đạo của Đảng đang đi trên con đường đúng đắn. Đó là thích ứng linh hoạt trong chống dịch Covid-19. 

Từ định hướng này sẽ tạo đà cho các ngành kinh tế của đất nước như công nghiệp, nông nghiệp, du lịch, thương mại… có thêm “sức sống” và cùng nhau phát triển; tạo ra sự đồng bộ, năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp sẽ được nâng lên, chi phí doanh nghiệp giảm xuống, những phiền hà, nhũng nhiễu, tiêu cực, cát cứ địa phương sẽ giảm bớt.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Mã Thanh Danh – Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Kido (KDC) kỳ vọng, gói kich thích kinh tế này là cần thiết, trong đó có 3 vấn đề: Thứ nhất là tập trung chính vào đảm bảo về y tế và phòng chống dịch Covid-19. Thứ hai là đảm bảo an sinh xã hội cho những người yếu thế, những người đang bị vấn đề về tài chính. Thứ ba là tạo điều kiện thuận lợi cho tất cả doanh nghiệp phục hồi và phát triển.

Về gói giảm thuế cho doanh nghiệp, một số doanh nghiệp trong 2 năm vừa qua bị kiệt quệ, không có lãi, ông Danh đề xuất cần có những quỹ tái tạo lại doanh nghiệp ở tầm quốc gia, khi đó có thể mua bán lại các khoản nợ của các doanh nghiệp đang khó khăn để tái cấu trúc.

Thứ nhất, gói hỗ trợ này cần phải rút kinh nghiệm từ các gói trước. Đó là phải chọn được đúng đối tượng để hỗ trợ. Vậy đối tượng ở đây là những ai? Trước hết là các doanh nghiệp, kể cả doanh nghiệp lớn và doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Thảo luận tại tổ ở kỳ họp Quốc hội vừa qua, một số ý kiến đề nghị cần phải kiểm soát thật chặt chẽ nguồn vốn cho vay trong gói hỗ trợ, tránh tình trạng doanh nghiệp, người dân vay không dùng vào mục đích phục hồi sản xuất mà lại đem đi đầu tư tài chính, đầu tư vào bất động sản và một số lĩnh vực rủi ro khác thì sẽ rất nguy hiểm. Tuy vậy, bên cạnh việc ngăn chặn những nguy cơ nói trên thì thị trường bất động sản vẫn cần được hỗ trợ ở phân khúc nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, chú trọng tới nhu cầu cần có nhà ở thật của nhóm lao động có thu nhập thấp.

VÌ SAO THỊ TRƯỜNG BẤT ĐỘNG SẢN CẦN ĐƯỢC HỖ TRỢ?

Ông Trần Thanh Long – Giám đốc phân tích Công ty chứng khoán Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BSC) đánh giá nhóm bị ảnh hưởng nhiều bởi Covid-19 trong năm nay hoặc năm sau có thể được đưa vào nhóm hỗ trợ về lãi suất như: Hàng không, du lịch, công nghệ thông tin, các doanh nghiệp liên quan đến cơ sở hạ tầng, xây dựng, nguyên vật liệu…

Tuy nhiên, số lượng doanh nghiệp có hoạt động kinh doanh bất động sản trên thị trường chứng khoán rất lớn và không phải doanh nghiệp nào cũng có kết quả kinh doanh tốt, quỹ đất dự trữ tốt nên cần phải phân tích kỹ để đưa ra lựa chọn phù hợp.

Theo chuyên gia kinh tế - TS. Lê Xuân Nghĩa, gói phát triển cơ sở hạ tầng nhận được nhiều sự đồng tình do có thể giải quyết nhanh những ách tắc hiện nay ở lĩnh vực này, nhất là với những vùng kinh tế trọng điểm như dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam phía Đông, sân bay Long Thành hay một số cảng logistics lớn để giảm chi phí vận chuyển của Việt Nam hiện đang rất cao so với nhiều quốc gia trong khu vực.

TS. Lê Xuân Nghĩa nhấn mạnh: “Với trục cao tốc xương sống được hình thành sẽ nâng số km đường cao tốc trên diện tích và dân số của Việt Nam. Đây một trong những nền tảng để phát triển dài hạn”.

TS. Nguyễn Văn Đính - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam đánh giá, thị trường bất động sản năm qua bị ảnh hưởng nặng nề bởi Covid-19, nhất là quý III/2021. Nguồn cung đã sụt giảm từ những năm trước, tiếp tục bị sụt giảm bởi dịch bệnh và chính sách chưa được tháo gỡ triệt để. Giao dịch trên thị trường thường xuyên đối mặt với tình trạng đứt gãy, gián đoạn. Đồng thời, thị trường cũng xuất hiện lực cầu F0.

Trạng thái của thị trường thay đổi nhiều và mạnh, có giai đoạn sốt cao, có giai đoạn trầm lắng. Tình trạng mất cân đối cung - cầu rất nghiêm trọng, diễn ra ở nhiều đô thị lớn, đặc biệt là Hà Nội và TP.HCM. Điều này khiến giá bất động sản đã leo thang ở mức cao.

Theo ông Đính, trong bối cảnh thị trường bị tác động mạnh bởi dịch bệnh và các yếu tố vĩ mô của nền kinh tế, các doanh nghiệp bất động sản cũng phải trải qua một thời kỳ rất khó khăn khi phải vượt qua nhiều thách thức cả khách quan lẫn chủ quan từ thị trường.

“Bằng chứng là hàng loạt doanh nghiệp kinh doanh bất động sản đã phải dừng hoạt động, thậm chí phá sản, giải thể. Các doanh nghiệp đang bám trụ được thì gặp khó khăn trong thực hiện thủ tục đầu tư do thời gian phê duyệt, cấp phép xây dựng bị kéo dài, đồng thời các vướng mắc trong quy định pháp luật chưa được tháo gỡ khiến quá trình phê duyệt hồ sơ đầu tư dự án bị đình trệ.

Hậu quả là nguồn cung trên thị trường bất động sản trong năm qua khó cải thiện, các chủ đầu tư khó khăn trong thu hồi vốn đầu tư nhưng vẫn phải gồng lỗ để duy trì các hoạt động xây dựng, đầu tư, kinh doanh”, ông Đính cho hay.

Trong khi đó, hiện nay mảng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân còn chưa đạt yêu cầu. Theo đánh giá của Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), việc dành quỹ đất làm nhà ở cho công nhân KCN cơ bản đạt mục tiêu đề ra, tuy nhiên mới chỉ có khoảng 41% diện tích đất được đầu tư xây dựng đưa vào sử dụng.

PGS.TS Lưu Đức Cường - Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia (Bộ Xây dựng) cho biết, quy hoạch xây dựng các khu công nghiệp (KCN) có vai trò, vị trí quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội quốc gia nhằm định hướng quy hoạch xây dựng các KCN phát triển đồng bộ với hệ thống đô thị, nông thôn quốc gia, bảo đảm phát triển bền vững.

Ông Cường nhấn mạnh, để giải quyết bài toán về nhà ở cho công nhân, cần đưa ra một hệ thống giải pháp tổng hợp, đa ngành, cụ thể là, đưa danh mục phát triển nhà ở xã hội, trong đó có nhà ở công nhân KCN vào danh mục đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025. 

Đồng thời, cần bổ sung gói tín dụng cho các chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội cho công nhân, góp phần bảo đảm “mục tiêu kép”; bảo đảm an sinh xã hội, nhà ở cho các đối tượng yếu thế (người thu nhập thấp, công nhân); thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế bền vững, tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp gắn với hỗ trợ phát triển thị trường nhà ở và bất động sản.