Nằm ở độ cao trung bình 1.200m so với mực nước biển, xã Măng Đen (tỉnh Quảng Ngãi) có diện tích tự nhiên gần 40.000ha, dân số hơn 9.000 người, trong đó gần 80% là đồng bào dân tộc thiểu số. Với khí hậu ôn đới mát mẻ quanh năm, độ che phủ rừng trên 75% cùng hệ sinh thái phong phú, nơi đây được mệnh danh là “Đà Lạt thứ hai” của Tây Nguyên.
Măng Đen sở hữu nhiều thắng cảnh nổi tiếng như thác Pa Sỹ, hồ Đắk Ke, Toong Đam, Toong Zơ Ri, gắn liền với truyền thuyết Mơ Nâm “Bảy hồ, ba thác”. Bản sắc văn hóa của các dân tộc Ca Dong, Mơ Nâm, Xơ Đăng, Hrê… với tiếng cồng chiêng, lễ hội mùa, ẩm thực và nghệ thuật dân gian đã trở thành “gia vị đặc biệt” níu chân du khách.

Thác tự nhiên Pa Sỹ, Măng Đen, Quảng Ngãi. Ảnh: VGP/Nhật Anh
Theo Bí thư Đảng ủy xã Đặng Quang Hà, Quy hoạch chung xây dựng Khu du lịch Măng Đen đến năm 2045 đã được Thủ tướng phê duyệt với mục tiêu đưa nơi đây trở thành một trong những trọng điểm du lịch của cả nước. Các dự án hạ tầng trọng điểm như cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum, sân bay Măng Đen và nhiều khu đô thị, du lịch quy mô lớn đang và sẽ được triển khai, tạo thế và lực cho Măng Đen bứt phá.
Tỉnh Quảng Ngãi xác định Măng Đen là cực tăng trưởng phía Tây, trong đó du lịch là động lực chủ đạo, kết nối trục “biển - rừng”. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ xã lần thứ I (nhiệm kỳ 2025-2030) cũng đặt mục tiêu xây dựng Măng Đen thành điểm đến du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng quốc gia, đạt tiêu chí Khu du lịch Quốc gia vào năm 2030.
Để đạt mục tiêu, địa phương sẽ tập trung quy hoạch không gian sinh thái gắn với bảo tồn đa dạng sinh học, phát động chương trình “Một triệu cây xanh vì Măng Đen xanh”, đồng thời đẩy nhanh đầu tư hạ tầng, đặc biệt là hạ tầng công cộng xanh - thông minh.
Sản phẩm du lịch sẽ đa dạng nhưng ưu tiên các loại hình ít tác động đến tài nguyên, đạt tiêu chuẩn quốc tế về môi trường và an toàn. Măng Đen cũng hướng tới liên kết với các trung tâm du lịch lớn như Sa Huỳnh, Lý Sơn, Hội An, Đà Nẵng để hình thành chuỗi du lịch “rừng - biển - văn hóa”.
Song song đó, các làng du lịch cộng đồng được chú trọng phát triển, khai thác giá trị văn hóa cồng chiêng, lễ hội và ẩm thực bản địa. Đến năm 2030, phấn đấu công nhận mới 3 làng du lịch cộng đồng (Kon Chênh, Kon Vơng Kia, Kon Tu Ma) và xây dựng làng Vi Rơ Ngheo đạt tiêu chuẩn ASEAN.
"Với quyết tâm chính trị cao, cơ chế chính sách đồng bộ và sự đồng hành của người dân - doanh nghiệp, chúng ta hoàn toàn có thể xây dựng Măng Đen trở thành một mô hình du lịch sinh thái chuẩn mực, đóng góp vào tăng trưởng xanh của tỉnh trong kỷ nguyên mới, gìn giữ vốn tự nhiên quý giá cho các thế hệ mai sau", Bí thư Đảng ủy xã Măng Đen nhấn mạnh.

Kon Bring - một trong những ngôi làng đẹp nhất ở Măng Đen. Ảnh: Internet
Những năm gần đây, du lịch Măng Đen đã ghi nhận bước tiến vượt bậc. Nếu năm 2021 chỉ đón 120.000 lượt khách, thì đến năm 2024 con số này tăng gấp 10 lần, vượt 1,2 triệu lượt, doanh thu hơn 1.345 tỷ đồng. Năm 2025, địa phương đặt mục tiêu 1,5 triệu lượt khách, tốc độ tăng trưởng bình quân giai đoạn 2021-2025 đạt trên 40%/năm.
Hiện Măng Đen có 143 cơ sở lưu trú với hơn 1.200 phòng, phục vụ khoảng 6.000 lượt khách/ngày, công suất khai thác bình quân đạt 70-75%, cao điểm vượt 90%. Nhiều khách sạn, resort đã xây dựng thương hiệu, góp phần lan tỏa hình ảnh Măng Đen trên bản đồ du lịch.
Bên cạnh lợi thế khí hậu, rừng xanh bạt ngàn và bản sắc văn hóa đặc sắc, Măng Đen vẫn đối mặt nhiều thách thức như hạ tầng giao thông hạn chế, dịch vụ chưa đồng bộ, nguy cơ phát triển nóng gây áp lực môi trường, thiếu nguồn lực bảo tồn và nhân lực du lịch chất lượng cao.
Tuy nhiên, với quyết tâm của chính quyền và sự đồng hành của cộng đồng, Măng Đen đang từng bước khẳng định vị thế là trung tâm nghỉ dưỡng thiên nhiên của Việt Nam, một cực tăng trưởng xanh mới của miền Trung - nơi thiên nhiên và văn hóa hòa quyện trong khát vọng phát triển bền vững.