Đà Nẵng được chốt chính sách đặc thù lập khu thương mại tự do gắn cảng biển, sân bay và khu kinh tế

Sáng nay ngày 11/12, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 136/2024/QH15 về thí điểm cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP. Đà Nẵng, nguồn tin trên báo Chính Phủ.

Theo đó, trong tổng số 443 đại biểu tham gia biểu quyết, 442 đại biểu tán thành, thể hiện sự đồng thuận rất cao đối với nội dung sửa đổi.

Trình bày báo cáo giải trình và chỉnh lý dự thảo, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh rằng việc hoàn thiện các cơ chế vượt trội từ phát triển khu thương mại tự do, thu hút nhà đầu tư chiến lược đến triển khai đường sắt đô thị và quy hoạch đô thị lấn biển được xem là yêu cầu cấp thiết, phù hợp với định hướng chiến lược phát triển dài hạn của Đà Nẵng.

Theo Bộ trưởng, các chính sách mới được kỳ vọng tạo dựng một hệ sinh thái phát triển toàn diện, kết nối giữa hạ tầng hiện đại, dịch vụ tài chính - thương mại chất lượng cao và mô hình đô thị mới. Điều này sẽ góp phần tăng sức hấp dẫn đối với dòng vốn quốc tế và củng cố vị thế của Đà Nẵng trong mạng lưới các trung tâm tài chính - thương mại của khu vực.

Liên quan phát triển đô thị theo mô hình TOD (định hướng giao thông công cộng), cơ quan soạn thảo cho biết việc cho phép tích hợp công trình nhà ở, bến tàu, nhà ga trong cùng không gian quy hoạch sẽ nâng cao hiệu quả sử dụng đất, hạn chế lãng phí nguồn lực.

Tuy vậy, dự thảo được hiệu chỉnh theo hướng siết chặt yêu cầu về hành lang an toàn công trình, bảo đảm trật tự giao thông và tăng cường trách nhiệm kiểm tra, giám sát.

Cùng với đó, toàn bộ cơ chế tài chính và quản lý đất đai trong phát triển TOD phải được công khai, minh bạch, dưới sự giám sát của Hội đồng nhân dân để tránh nguy cơ lạm dụng hoặc thất thoát nguồn lực.

Về thu hút nhà đầu tư chiến lược, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho rằng việc bổ sung cơ chế linh hoạt cho phép thành phố lựa chọn các nhà đầu tư có năng lực vốn và công nghệ là cần thiết để phát triển những ngành mũi nhọn.

Bản dự thảo sau chỉnh lý đã làm rõ các ưu đãi, đồng thời mở rộng điều kiện tiếp cận với các tập đoàn đa quốc gia, từ đó thu hút dòng vốn chất lượng cao và thúc đẩy các ngành dịch vụ giá trị gia tăng lớn, đây được xem là yếu tố quan trọng giúp Đà Nẵng nâng cao khả năng cạnh tranh.

Trong vấn đề thu hồi đất phục vụ dự án trọng điểm, Nghị quyết tiếp tục khẳng định đây là yêu cầu bắt buộc để bảo đảm tiến độ hạ tầng chiến lược và quy hoạch đô thị. Với trường hợp thu hồi đất nhằm khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường, Chính phủ cho rằng cơ chế này là cần thiết để tháo gỡ khó khăn trong cấp phép khai thác và duy trì nguồn cung vật liệu cho các dự án lớn của thành phố.

Nội dung liên quan đã được điều chỉnh phù hợp với pháp luật đất đai và thực tiễn địa phương.

Đối với chính sách áp dụng cho khu thương mại tự do, dự thảo mới được hoàn thiện theo hướng bảo đảm sự đồng bộ về cơ chế giữa Đà Nẵng với hai địa phương đang thí điểm mô hình này là TP. HCM và Hải Phòng.

Việc thống nhất định hướng và khung chính sách được đánh giá sẽ tạo ra mạng lưới liên kết giữa các trung tâm thương mại tự do, thúc đẩy tăng trưởng lan tỏa và đóng góp tích cực cho mục tiêu phát triển kinh tế quốc gia.

Các cơ chế áp dụng cho Đà Nẵng sẽ bảo đảm tính đột phá nhưng vẫn tương thích với hệ thống pháp luật hiện hành.

Trước đó, theo báo Lao Động, chiều ngày 3/12, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn đã trình Quốc hội tờ trình về dự thảo Nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 136/2024/QH15 liên quan tổ chức chính quyền đô thị và thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP Đà Nẵng.

Một trong những điểm nhấn của dự thảo là đề xuất bổ sung chính sách phát triển đô thị theo mô hình TOD (định hướng giao thông công cộng).

Mục tiêu là tối ưu hóa giá trị kinh tế của quỹ đất công và hạ tầng hiện hữu, đồng thời tăng khả năng liên kết giữa các khu vực đô thị.

Mô hình này cũng mở ra hướng phát triển không gian mới, tương tự xu thế các tuyến đường sắt đô thị trên thế giới, giúp hoàn thiện mạng lưới giao thông công cộng hiện đại và tạo động lực phát triển khu vực phía Nam thành phố (thuộc Quảng Nam cũ).

Dự thảo cũng đưa vào quy định nhóm 12 dự án ưu tiên nhằm thu hút nhà đầu tư chiến lược, hướng đến những lĩnh vực then chốt của kinh tế - xã hội và môi trường như đường sắt đô thị, cảng biển, cảng hàng không... Qua đó, Đà Nẵng có thêm công cụ để gọi vốn ngoài, tăng sức cạnh tranh và tạo lợi thế phát triển dài hạn.

Ở lĩnh vực quy hoạch, đô thị và quản lý tài nguyên, dự thảo bổ sung một số trường hợp thu hồi đất để hình thành mặt bằng sạch phục vụ các dự án quan trọng, trong đó có các dự án logistics phục vụ cảng biển, cảng hàng không, cảng thủy nội địa - tương tự mô hình đang triển khai tại Khu thương mại tự do Hải Phòng.

Một cơ chế khác cũng được đề xuất liên quan hoạt động khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường.

Chính sách mới cho phép rút ngắn quá trình chuẩn bị mặt bằng, giảm nguy cơ mỏ không được đưa vào khai thác do vướng mắc về thỏa thuận đất đai; đồng thời bảo đảm tính đồng bộ với thủ tục đấu giá và cấp phép khoáng sản.

Điều này giúp tăng tính chắc chắn trong thu ngân sách và sớm đưa nguồn vật liệu vào phục vụ các dự án lớn của thành phố.

Về thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng, dự thảo nêu rõ phạm vi của khu này không chỉ gắn với cảng biển, sân bay và trung tâm tài chính quốc tế, mà còn định hướng mở rộng về khu vực phía Nam - kết nối với Khu kinh tế mở Chu Lai, Cảng hàng không Chu Lai và Cửa khẩu quốc tế Nam Giang.

Cách tiếp cận này được kỳ vọng tạo sự cân bằng trong phát triển không gian đô thị, thu hẹp chênh lệch giữa các khu vực và hỗ trợ Đà Nẵng vươn lên mạnh mẽ hơn trong tương lai.