Đặc khu lớn bậc nhất Việt Nam đầu tư lớn, đưa du lịch biển đảo phát triển tầm quốc tế

UBND tỉnh An Giang vừa phê duyệt Đề án quản lý hoạt động vận tải thủy phục vụ phát triển du lịch đặc khu Phú Quốc, do Sở Xây dựng An Giang chủ trì thực hiện. Mục tiêu của đề án là xây dựng hệ thống vận tải thủy đồng bộ, hiện đại, nâng cao chất lượng dịch vụ, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, hướng tới đưa Phú Quốc trở thành đô thị biển đảo và trung tâm du lịch tầm cỡ quốc tế vào năm 2040.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng, tính đến cuối năm 2024, toàn tỉnh có 238 phương tiện thủy nội địa được cấp đăng kiểm phục vụ vận tải khách du lịch, với trọng tải từ 12 đến 70 khách, công suất máy chính dao động từ 35 đến 1.000 mã lực. Trong đó, riêng địa bàn đặc khu Phú Quốc có 203 phương tiện đang hoạt động, bao gồm các tàu mang cấp VR SB, VR SI, VRH HSC SB và VRH HSC SI – cho phép di chuyển ở vùng sông, vùng biển hoặc khu vực ven bờ.

Tuy nhiên, thực tế quản lý còn nhiều bất cập. Theo thống kê của Cảng vụ Đường thủy nội địa, hiện có 97 phương tiện hoạt động sai vùng cho phép, trong đó không ít tàu cá hoán cải, tàu gắn máy ngoài hoặc tàu dân sinh vẫn tham gia vận tải khách du lịch. Nhiều tàu không đảm bảo tiêu chuẩn an toàn, thiếu trang thiết bị cứu sinh và chưa được cấp phép hoạt động, gây tiềm ẩn rủi ro cho hành khách. Bên cạnh đó, tình trạng chồng chéo trong quản lý giữa các cơ quan như Cảng vụ, Biên phòng, Du lịch và Thủy sản khiến công tác kiểm tra, xử lý vi phạm gặp khó khăn; thiếu bến bãi, cầu cảng hợp chuẩn khiến nhiều tàu phải đón khách tại các vị trí tạm, không phép, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn cao.

Theo thống kê, hiện An Giang có 25 tuyến vận tải thủy từ bờ ra đảo, tuyến nối đảo và tuyến ven biển, trong đó 7 tuyến do Bộ Xây dựng công bố và giao Cục Hàng hải và Đường thủy Việt Nam tổ chức quản lý. Thực tế, mới có 4 tuyến đang khai thác, gồm: Rạch Giá - Phú Quốc, Hà Tiên - Phú Quốc, Rạch Giá - Nam Du và Phú Quốc - Thổ Châu. Ngoài ra, địa phương còn quản lý 18 tuyến nội địa với tổng chiều dài hơn 310 km, trong đó có 12 tuyến đang hoạt động, phục vụ nhu cầu đi lại và phát triển du lịch.

Trên địa bàn đặc khu Phú Quốc hiện có 8 cảng thủy nội địa (4 cảng phục vụ du lịch gồm Dương Đông, Hòa Bình - Hàm Ninh, Quốc Chánh, Thạch Thới; cùng 3 cảng biển phục vụ khách quốc tế là An Thới, Dương Đông và Bãi Vòng). Tuy nhiên, đa số bến cảng quy mô nhỏ, hạ tầng kỹ thuật thiếu đồng bộ, chưa đáp ứng yêu cầu phục vụ lượng khách du lịch ngày càng tăng.

Trước thực trạng trên, Chủ tịch UBND tỉnh An Giang Hồ Văn Mừng yêu cầu các Sở, ngành phối hợp chặt chẽ trong quản lý hoạt động vận tải thủy du lịch, bảo đảm an toàn, trật tự và an ninh cho du khách. Ông nhấn mạnh, cần huy động nguồn lực xã hội đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống bến cảng, tàu thuyền và hạ tầng kỹ thuật du lịch; đồng thời ban hành cơ chế, chính sách ưu đãi, hỗ trợ doanh nghiệp nhằm thu hút đầu tư vào lĩnh vực vận tải thủy du lịch.

Bên cạnh đó, tỉnh giao các đơn vị chuyên môn nghiên cứu, đề xuất đưa một số tuyến du lịch ven bờ và quanh đảo vào khai thác, tạo mạng lưới kết nối giữa các điểm đến. Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, kiểm soát phương tiện, bảo đảm hoạt động đúng quy định, không gây ô nhiễm môi trường và hạn chế tranh chấp trong lĩnh vực vận tải thủy.

Theo Quyết định 150/QĐ-TTg ngày 6/2/2024 của Thủ tướng Chính phủ, quy hoạch chung thành phố Phú Quốc (nay là đặc khu Phú Quốc, tỉnh An Giang) đặt mục tiêu phát triển nơi đây thành trung tâm du lịch, thương mại và dịch vụ biển đảo hiện đại, có bản sắc riêng, có sức hấp dẫn đối với du khách trong nước và quốc tế. Phú Quốc được định hướng trở thành đầu mối giao thông quan trọng về đường biển, đường hàng không, đồng thời là trung tâm nghỉ dưỡng, chăm sóc sức khỏe, điều dưỡng ứng dụng công nghệ cao tầm khu vực và quốc tế.

Sở Xây dựng An Giang cho biết, việc triển khai đề án quản lý vận tải thủy du lịch lần này không chỉ nhằm siết chặt quản lý, bảo đảm an toàn cho du khách, mà còn hướng đến nâng tầm vị thế của Phú Quốc như một điểm đến du lịch hàng đầu Đông Nam Á, nơi phát triển hài hòa giữa kinh tế biển, bảo tồn sinh thái và văn hóa bản địa.

Việt Nam hiện có 13 đặc khu trực thuộc các tỉnh, thành. Trong số 13 đặc khu mới được thành lập thì đặc khu Phú Quốc (tỉnh An Giang) và đặc khu Vân Đồn (tỉnh Quảng Ninh) là 2 đặc khu rộng lớn nhất cả nước với diện tích lần lượt là 575,29km2 và gần 584km2.