Đặc khu lớn thứ 4 Việt Nam vươn mình trở thành 'hòn đảo di sản carbon thấp đẳng cấp quốc tế'

Tại TP. HCM vào hôm 7/8 đã đã diễn ra Hội thảo khoa học "Khởi động các chương trình chuyển đổi xanh tại Đặc khu Côn Đảo", do Viện Nghiên cứu phát triển TP. HCM tổ chức.

Đặc khu duy nhất của TP. HCM được các chuyên giá đánh giá nổi bật với nhiều giá trị sinh thái đa dạng. Nơi đây là nơi cư trú của nhiều loài động vật quý hiếm như rùa biển xanh, dugong, cá heo và quần thể rừng nguyên sinh ven biển.

Với diện tích 15.000ha, được bảo vệ dưới dạng vườn quốc gia, đặc khu Côn Đảo đóng vai trò then chốt trong việc bảo tồn đa dạng sinh học tại khu vực Đông Nam Á, đây cũng là khu vực quan trọng nhất tại Việt Nam đối với với các chương trình bảo tồn rùa biển.

Ghi nhận trên báo Thanh Niên cho biết, vài năm trở lại đây, lượng khách du lịch đến với Côn Đảo ngày càng gia tăng. Năm 2019, lượng khách đạt gần 400.000 lượt, vượt xa mức trung bình các năm trước đó.

Việc phát triển và đẩy mạnh về du lịch đã giúp mang đến nguồn thu lớn, tạo ra cơ hội việc làm cho không ít người dân tại địa phương.

Tuy nhiên, mặt trái của vấn đề này chính là việc tạo áp lực lớn lên môi trường sinh thái, hạ tầng đô thị, xử lý nước và rác thải, tiềm ẩn các nguy cơ ảnh hưởng đến rừng ngập mặn, bãi đẻ trứng của rùa biển cũng như nguồn nước ngầm.

Tại hội nghị, Chính phủ đã đặt ra vấn đề cấp bách cần hành động để đối với với những thách thức này, với việc xác định mục tiêu đưa Côn Đảo trở thành đảo sinh thái đặc thù, bảo tồn thiên nhiên và phát triển bền vững.

Nhiệm vụ chiến lược hiện nay chính là tập trung vào việc giữ gìn môi trường tự nhiên tại đặc khu Côn Đảo; song hành với việc phát triển du lịch sinh thái, nâng cao năng lực quản lý môi trường và khuyến khích các nhà đầu tư vào lĩnh vực xanh cũng như ứng dụng công nghệ mới thân thiện với môi trường.

Đưa ra nhận định về định hướng phát triển Côn Đảo trong tình hình mới, nhóm chuyên gia của Trường đại học VinUni cho rằng, trong tương lai, Côn Đảo cùng với Cần Giờ sẽ tạo nên "vành đai xanh kép": Trong đó Cần Giờ được xem là "lá phổi xanh" nhờ hệ sinh thái rừng ngập mặn, còn Côn Đảo được xem là "viên ngọc xanh" giữa đại dương.

Tuy nhiên, những thách thức lớn về việc môi trường và hệ sinh thái dễ bị tác động, vị trí biệt lập đang khiến mọi quyết định liên quan đến đặc khu Côn Đảo cần được cân nhắc kỹ lưỡng.

Chia sẻ trên VOV.vn, PGS.TS Phan Thị Thục Anh - Phó Hiệu trưởng, Giám đốc Trung tâm Đổi mới Sáng tạo, Trường Đại học VinUni cho rằng những thách thức này được cho là cơ hội lớn để Côn Đảo có thể định hình một mô hình phát triển khác biệt, thực chất và bền vững.

Bà Thục Anh khẳng định, nếu như đi đúng hướng và làm quyết liệt, đến năm 2030, đặc khu Côn Đảo hoàn toàn có thể trở thành hình mẫu về chuyển đổi xanh, là hòn đảo di sản carbon thấp...

Trước đó, VTV.vn cho biết, Chủ tịch UBND TP. HCM Nguyễn Văn Được đã chỉ đạo lựa chọn Côn Đảo - Cần Giờ làm 2 địa bàn đầu tiên để triển khai thí điểm phát triển giao thông xanh.

Trên tinh thần chỉ đạo này, các phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch hiện hữu vẫn sẽ được phép hoạt động. Tuy nhiên, trong giai đoạn tiếp theo, chỉ những phương tiện sử dụng điện hoặc nhiên liệu sách mới được phép đăng ký mới.

Theo Bí thư Đảng ủy đặc khu Côn Đảo Lê Thanh Tú, hành trình chuyển đổi xanh tại địa phương đã được khởi động từ năm 2021 qua đề án kinh tế tuần hoàn thí điểm, thời điểm hiện tại đã hoàn thành trong tổng số 15 nhiệm vụ.

Cũng theo tiết lộ của lãnh đạo đặc khu Côn Đảo, một trong những điều thành công nhất cho đến thời điểm hiện tại chính là sự thay đổi trong thói quen cũng như nhận thức của người dân.

Địa phương hiện cũng đưa ra nhiều đề xuất sáng kiến mang tính biểu tượng cho định hướng phát triển xanh, nổi bật như: Dùng xe điện, xe đạp, thậm chí xe ngựa để làm phương tiện giao thông trên tuyến đường đảo hiện hữu.

Việc định hướng phát triển xanh tại đặc khu Côn Đảo không chỉ được xem là giải pháp ứng phó với biến động khí hậu, mà đây còn được xem là cơ hội nhằm tái định vị hình ảnh, từ một "thiên đường nghỉ dưỡng" thành "hòn đảo di sản carbon thấp đẳng cấp quốc tế" - hình mẫu phát triển bền vững mà Việt Nam và khu vực đang hướng đến.