Đáo bỉ ngạn

Vốn là người luôn muốn tìm hiểu nhiều về đạo Phật, tôi rất hay đi dự những buổi giảng pháp của các Thầy. Và trong một buổi đi nghe giảng pháp ấy, không hiểu sao, tôi đã ấn tượng mãi về dụng ngữ "Đáo bỉ ngạn" của nhà Phật...

Dụng ngữ này, nếu dịch nghĩa đen là: đến bờ bên kia. Hiểu theo nghĩa bóng là: (đã thành tựu viên mãn) đạt tới chỗ hoàn thiện. Để rồi, sau đó, tôi cứ tự nghĩ mãi, nghĩ mãi không thôi về dụng ngữ này và cũng tự nhủ, thật khó để có ai ở trên cõi trần ai này, có thể đạt được những điều dụng ngữ ấy diễn tả.

Thật không thể ngờ, khi gia đình tôi chuyển đến sống tại khu chung cư Ecohome 1, gặp chị Na Lê và được chứng kiến những việc chị làm với những yêu thương thực tâm, vô điều kiện, những sẻ chia chân thành không cầu báo đáp, trong tôi, dụng ngữ "Đáo bỉ ngạn" ấy bỗng như được làm sáng tỏ, sáng tỏ một cách chân thực và sống động hơn cả việc đọc nghìn trang sách. Để rồi càng gần chị, tôi càng thảng thốt nhận ra rằng, có những con người chỉ cần nụ cười của họ thôi cũng đủ sức mang đến những bình yên… vững chãi như những ngọn núi ngàn năm, xanh thẳm, an lành (chẳng cần gì những lời khoa trương, đao to búa lớn).

Chị vốn tên là Lê Thị Na, nhưng cả khu chung cư Ecohome 1 chúng tôi vẫn luôn quen gọi chị bằng tên gọi đầy thân thương: bác Na Lê. Với chúng tôi, chị chính là người đã tạo cảm hứng và cơ hội cho cư dân chúng tôi cùng nhau kết nối, cùng nhau lan tỏa những yêu thương và sẻ chia, không chỉ với những hoàn cảnh khó khăn của cư dân khu chung cư Eohome 1 mà cả với cộng đồng bên ngoài.

Chị chính là người đã giúp chúng tôi hiểu và học cách biết cho đi, cho đi đúng theo cách mà ai đó từng nói: không phải vì chúng tôi đã giàu sang, dư dả mà bởi vì chúng tôi đã biết được ý nghĩa và cảm giác an lành, yêu thương của việc cho đi.

Sở dĩ tôi viết như vậy bởi chị Na Lê của chúng tôi không phải là một người phụ nữ nhiều quyền lực hay một đại gia giàu có, ngược lại chị là một người phụ nữ với cuộc sống vô cùng bình dị, thậm chí có phần lam lũ.

Chị vốn là một người làm kinh doanh tự do. Sáng sáng, mở hàng bán đồ ăn sáng, đồ uống (chị tự làm) cho cư dân khu chung cư, chiều chiều chị lại đi mỗi nhà, gom và trả đồ giặt là theo đơn đặt hàng. Cần mẫn và chăm chỉ mỗi ngày đều như vậy, chị lặng lẽ góp nhặt, đắp đổi cho cuộc sống của chính mình, gia đình mình và hơn thế, phân chia phần thu nhập ấy cho cả bao phận đời, phận người khó khăn hơn mình.

Tính đến nay, đã 5 năm kể từ khi khu chung cư Ecohome 1 đi vào sử dụng (năm 2014), với sự lĩnh xướng của chị, đã có tổng cộng 4 bệnh nhân ung thư; 1 cháu bé bị suy thận rồi chuyển sang suy tim giai đoạn 4; 1 cháu bé bị mắc u xơ ở cổ và bại não thứ phát; 1 chị tổ trưởng phụ nữ tòa E1, bị tai biến phải mổ cấp cứu, gia cảnh khó khăn… được cư dân khu chung cư Ecohome 1 chung tay giúp đỡ.

Tôi vẫn nhớ như in, tháng 4/2016, chị đau đáu kêu gọi khu chung cư sẻ chia với gia đình có em bé bị ung thư gan khi mới 5 tuổi. Rồi sau đó đến cả 1 năm, chị vẫn thổn thức khôn nguôi (khi em đã không thể vượt được qua bệnh tật và mãi mãi ra đi), vẫn chân thành sẻ chia cùng người mẹ trẻ.

Tháng 8/2017, lại là chị đứng ra tổ chức gian bán hàng đồ ăn, uống tự làm; cùng các chị em phụ nữ của chung cư để gây quỹ giúp cháu bé bị suy thận và bác tổ trưởng bị tai biến cần mổ cấp cứu.

Tháng 11/2017, lại là một cháu bé bị u xơ và bại não thứ phát khi mới 7 tháng tuổi của tòa E1 khiến chị khi biết chuyện đã bật khóc và không ngủ đến hai hôm, rồi lại tất tả cùng mọi người đóng góp, giúp cháu và gia đình vượt qua khó khăn.

Còn với cộng đồng bên ngoài, mới đây nhất, ngày 26/5/2019, chị đã "quyến rũ" được cả không chỉ người lớn chúng tôi mà còn khá nhiều các cháu nhỏ trong khu chung cư cùng đến tặng quà 1/6 cho các con tại làng trẻ mồ côi Birla Hà Nội. Để rồi buổi phát quà của chúng tôi hôm ấy, điều đọng lại sau cùng không phải chỉ là những món quà cho các bé mồ côi, mà là vô vàn những vòng tay yêu thương, những tiếng cười trong trẻo, đầy ắp niềm vui từ chính con trẻ dành cho con trẻ.

Nhờ có bọn trẻ mà buổi trao quà trở nên vô cùng thân thiện, trong vắt và hoàn toàn không phân biệt tặng - trao, giàu - nghèo, thiếu - đủ... Và chị nhẹ cười, khẽ bảo với cả đoàn: "Yêu thương cho đi là để nhận lại những nụ cười trẻ thơ, trong sáng hồn nhiên. Chúng mình thật... lãi quá".

Ngày 21/4/2019, chúng tôi lại được cùng chị có một buổi trải nghiệm đầy ý nghĩa, khi được san sẻ, động viên tặng quà những bệnh nhân có hoàn cảnh khó khăn tại Viện Huyết học Truyền máu Trung ương. Trên đường về, chị giản dị sẻ chia: "Cuộc sống không ai nói trước được điều gì, nay khỏe mai ốm... vô chừng. Chẳng biết làm gì hơn, ngoài việc góp chút sức mình, san sẻ bớt khó khăn, động viên họ cũng là mang đến những ấm áp, các em nhỉ".

Và thực tế thì việc chia sẻ với những người già, trẻ nhỏ chẳng may mắc bệnh hiểm nghèo có hoàn cảnh khó khăn tại Bệnh viện Huyết học Truyền máu Trung ương vốn đã trở thành một hoạt động rất thường xuyên tại khu chung cư Ecohome 1 của chúng tôi. Tháng 11, tháng 12/2018, chúng tôi đều có mặt ở Bệnh viện Huyết học bởi càng đi, mới càng hiểu và thêm đau đáu với những hoàn cảnh khó khăn lại chồng thêm khó khăn khi tật bệnh, mới càng hiểu, sống trên đời, cần biết yêu thương, sẻ chia hơn.

Lại nhớ, ngày 25/11/2017, gác lại những ngày cuối năm nhiều bận rộn, chị cùng một số đại diện khu chung cư Eochome 1, lên đường đi Vị Xuyên, Hà Giang, đến với điểm trường Tiểu học bán trú Bạch Ngọc (một địa danh xa xôi và còn nhiều khó khăn) để tặng các em quần áo kèm một số tiền. Một chuyến đi nhiều vất vả, đường xấu, trời mưa, xe không đi được đến trường, cả đoàn phải đi bộ 3km. Nhưng cuối cùng, chẳng ai thấy mệt mỏi hay chán nản, chỉ chung một cảm xúc thương các em đến thắt lòng.

Chị kể: “Quả thực mỗi chuyến đi là một câu chuyện. Có đi, mới thấu hiểu những vất vả, thiếu thốn của các em học sinh và các thầy cô giáo vùng cao, mới thấy mình cần phải cố gắng thêm nhiều, nhiều nữa”. Trong chuyến đi ấy, chị đã khóc nhiều, thậm chí cả khi trao quà chị cũng không kìm được lòng mà bật khóc. Có lẽ bởi chị quá thương cảm trước những đôi chân trần, lấm lem trên nền đất lạnh, những làn môi tím lạnh trong chiều mưa, những thân hình nhỏ bé, co ro trong làn áo mỏng.

Ngược lại quá khứ xa hơn, ngay từ ngày 25/11/2016, chị đã dẫn đầu đoàn từ thiện khu chung cư Ecohome 1, miệt mài tham gia chương trình hỗ trợ miền trung tại 2 tỉnh Hà Tĩnh và Quảng Bình. Chuyến đi xa, nhiều mệt mỏi nhưng trên gương mặt chị lúc nào cũng là nụ cười tươi rói.  

Trong chuyến đi nhiều vất vả ấy, dáng người nhỏ bé mà thoăn thoắt khắp nơi của chị đã khiến tôi luôn tự hỏi mình: “Từ bao giờ nhỉ, cuộc sống nhiều lo âu, mệt mỏi, tranh đua đã biến mỗi chúng ta thành những người khô cằn và khép kín, khiến chúng ta trở nên lạnh lùng hơn, ích kỷ hơn; khiến chúng ta ngại kết nối, ngại trao đi? Phải chăng, chúng ta cần lắm những người “gieo” yêu thương như chị để biết, hiểu và thay đổi chính mình?”

Để rồi, lại chợt nhớ về một chiều cuối năm, trong những giờ phút linh thiêng mà cũng nhiều hối hả, gấp gáp, khi ai ai cũng muốn ở bên gia đình, chị vẫn lặng lẽ bên thềm chùa Vẽ gần khu chung cư, khẽ khàng khấn nguyện những bình yên và yêu thương không chỉ cho riêng mình mà cho tất cả mọi người.

Chiều đó, trời rất lạnh mà sao tôi thấy lòng mình ấm lạ lùng, gió sân chùa khi đó cũng cứ lao xao, lao xao những vòng xoay da diết. Tà áo lam chị mặc, cứ khẽ bay, khẽ bay theo chiều gió thổi, nhẹ nhàng, thanh khiết như chính tâm hồn và nụ cười hiền hậu, đầy yêu thương của chị.

Và rồi chợt đâu đó trong không gian chiều cuối năm, bỗng vang lên những câu kinh Bát Nhã, như muốn ngân rung mỗi trái tim:

Gate gate paragate parasamgate bodhi svaha
Gate gate paragate parasamgate bodhi svaha
Gate gate paragate parasamgate bodhi svaha
(Qua rồi... qua rồi... qua bờ rồi.... qua bờ hết rồi... giác ngộ rồi)

Để rồi, tôi chợt tự hỏi lòng, phải chăng cuộc sống này trăm năm nay, ngàn năm nay vẫn luôn như vậy, luôn là một dòng chảy đầy đẹp đẽ, luôn ẩn chứa những nhiệm màu vô biên, bất tận. Bởi sẽ luôn tồn tại những trái tim như chị, những trái tim chỉ biết chứa đựng những yêu thương và sẻ chia, chỉ biết cho đi mà chẳng cầu nhận lại.

Những trái tim bồ tát nhiệm màu...