Đề xuất bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, cấp xã

Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP. HCM vừa có văn bản kiến nghị đến Thường trực Ban Bí thư, Thủ tướng Chính phủ về việc xem xét bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và cấp xã, chỉ duy trì quy hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, đồng thời thiết lập nguồn thu phí nhà đất khi sửa đổi Luật Đất đai 2024.

Theo văn bản, Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP. HCM cho biết, việc bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và cấp xã là cuộc cải cách hành chính lớn và sâu rộng nhưng không làm mất vai trò quản lý nhà nước về xây dựng và đầu tư, vì đã có kế hoạch sử dụng đất từ Trung ương đến địa phương.

Theo phân tích của Viện, thực tế nhiều năm qua, có đến 90% quy hoạch sử dụng đất không được thực hiện hoặc phải điều chỉnh mới có thể triển khai. Điều này tạo ra rào cản rất lớn trong việc đầu tư xây dựng.

Viện lấy ví dụ, việc phủ kín quy hoạch 1/500 hay 1/2.000 ở đô thị cũng không được giải quyết vì vấn nạn vi phạm xây dựng, vì nhu cầu của người dân lớn hơn nhiều với quy hoạch sử dụng đất hay khi phân chia đất lại vướng quy hoạch xây dựng mới không thể chia, từ đó bế tắc trong thực thi quy hoạch.

TS. Phạm Viết Thuận - Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP. HCM cho rằng, kế hoạch sử dụng đất cấp quốc gia, cấp tỉnh, cấp xã là đủ để quản lý Nhà nước về đất đai, mà không bị ảnh hưởng bởi việc bỏ quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh và cấp xã.

Ngoài ra, Viện kiến nghị nên xây dựng lại nguồn thu từ thuế thổ trạch hiện nay thành phí đất ở và phí công trình kiến trúc đô thị. Người dân sẽ nộp phí đất ở (như hiện nay) và phí nhà trên cơ sở kế hoạch sử dụng đất cùng kế hoạch quản lý kiến trúc đô thị, đồng thời tự đăng ký xây dựng thông qua UBND phường, xã.

Theo Viện, hai nguồn thu này sẽ bổ sung ngân sách ổn định, bền vững hơn so với việc tăng bảng giá đất như trong Luật Đất đai 2024, vốn đang tạo gánh nặng cho nhà đầu tư do thuê đất giá cao. Trong khi đó, thuế chuyển mục đích đất ở bằng 100% so với bảng giá đất lại gây khó khăn cho người dân.