Đề xuất tăng mức lợi nhuận xây nhà ở xã hội lên 13%: Động lực thúc đẩy doanh nghiệp "mặn mà" đầu tư

Tại Dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội đang được Bộ Xây dựng lấy ý kiến trước khi trình Quốc hội thông qua, cơ quan này đề xuất nâng mức lợi nhuận cho các chủ đầu tư xây dựng nhà ở xã hội từ 10% lên mức tối đa 13% trên tổng chi phí xây dựng.

Việc điều chỉnh này sẽ là cơ sở để xác định giá bán, giá thuê mua và giá thuê nhà ở xã hội, áp dụng đồng bộ cho tất cả các dự án, bao gồm cả dự án trên đất công, quỹ đất 20% từ dự án nhà ở thương mại và những dự án đã hoàn thành nhưng chưa được phê duyệt giá.

Theo quy định hiện hành, mức lợi nhuận đối với chủ đầu tư xây dự án nhà ở xã hội khống chế tối đa 10%. Con số này theo đánh giá của nhiều doanh nghiệp và chuyên gia là chưa đủ hấp dẫn để thúc đẩy doanh nghiệp tham gia đầu tư. So với nhà ở thương mại, việc phát triển nhà ở xã hội gặp nhiều khó khăn hơn do doanh nghiệp phải tự huy động vốn, thủ tục hành chính phức tạp, trong khi biên độ lợi nhuận lại bị giới hạn.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) chia sẻ: "Tôi rất đồng thuận với đề xuất này của Bộ Xây dựng. Bởi hiện nay, một trong những rào cản lớn nhất của nhà ở xã hội là lợi nhuận thấp khiến doanh nghiệp không mặn mà đầu tư. Khi mức lợi nhuận được nâng lên 13%, nhiều doanh nghiệp sẽ có động lực tham gia hơn, giúp gia tăng nguồn cung, giảm tình trạng khan hiếm nhà ở dành cho người thu nhập thấp".

Chủ tịch HoREA cho biết thêm, việc tăng mức lợi nhuận này giúp chủ đầu tư có thêm nguồn lực tài chính để tái đầu tư, đẩy nhanh tiến độ thi công, hạn chế tình trạng trì hoãn và giúp người dân sớm tiếp cận nhà ở.

Bên cạnh việc mở rộng nguồn cung, lợi nhuận cao hơn cho chủ đầu tư còn góp phần nâng cao chất lượng nhà ở xã hội. Khi có thêm tài chính, doanh nghiệp có thể đầu tư vào thiết kế, tiện ích và vật liệu tốt hơn, giúp cải thiện môi trường sống và thay đổi quan niệm rằng nhà ở xã hội chỉ là những căn hộ giá rẻ, chất lượng thấp.

Đồng thời, việc phát triển tốt nhà ở xã hội cũng sẽ thúc đẩy các lĩnh vực khác của nền kinh tế, tạo việc làm cho công nhân, kỹ sư, nhà cung cấp vật liệu và các ngành liên quan. Khi doanh nghiệp có lợi nhuận tốt hơn, họ sẽ sẵn sàng đầu tư dài hạn thay vì chỉ xem đây là nghĩa vụ, từ đó góp phần ổn định thị trường và đảm bảo nguồn cung bền vững trong tương lai.

Đồng tình với quan điểm trên, ông Lê Hữu Nghĩa, Giám đốc Công ty TNHH Xây dựng Thương mại Lê Thành bày tỏ, nếu đề xuất này được thông qua, sẽ tạo động lực lớn cho các doanh nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội, góp phần gia tăng nguồn cung trên thị trường.

Ông Nghĩa cho biết, với mức lợi nhuận quy định hiện tại chỉ 10%, sau khi trừ các chi phí trong suốt 5 năm triển khai một dự án, con số thực tế doanh nghiệp thu về chỉ khoảng 2%, không đủ hấp dẫn để tái đầu tư. Việc nâng định mức lên 13% sẽ giúp cải thiện biên lợi nhuận, khuyến khích các doanh nghiệp mạnh dạn tham gia đầu tư dự án nhà ở xã hội hơn.

Ngoài ra, ông Lê Hữu Nghĩa cũng đề xuất đối với nhà ở xã hội cho thuê, nên nâng mức lợi nhuận lên 18% nhằm thúc đẩy loại hình này phát triển mạnh mẽ hơn.

Tuy nhiên, một vấn đề đặt ra là việc tăng lợi nhuận có thể kéo theo lo ngại về giá bán nhà ở xã hội tăng, ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận của người thu nhập thấp. Để hạn chế tác động này, Giám đốc Công ty Lê Thành đề xuất một số giải pháp như: Triển khai các gói hỗ trợ lãi suất vay cho người mua nhà; rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục hành chính dự án nhà ở xã hội từ 5 năm xuống còn 1 năm để giảm chi phí cho doanh nghiệp và tìm cách tối ưu chi phí xây dựng, cắt giảm các hạng mục không cần thiết...

"Yếu tố cốt lõi để phát triển thị trường nhà ở xã hội là phải đảm bảo nguồn cung. Nếu người mua có nhu cầu nhưng không có sản phẩm để mua thì thị trường cũng không thể vận hành hiệu quả. Để giải quyết vấn đề này, cần có chính sách hấp dẫn nhằm thu hút doanh nghiệp tham gia đầu tư, đồng thời đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian triển khai dự án. Khi đó, giá thành sẽ được tối ưu, mang lại lợi ích thiết thực cho cả doanh nghiệp lẫn người dân", ông Nghĩa nói.

Ông Trịnh Tùng Bách - Founder GBS Vietnam cho rằng hiện nay, việc phát triển nhà ở xã hội tại Việt Nam đang gặp phải 3 rào cản lớn. Thứ nhất, mức lợi nhuận tối đa bị giới hạn ở 10%, thường thấp hơn so với nhà ở thương mại, khiến các chủ đầu tư ít mặn mà với phân khúc này. Thứ hai, thủ tục mua bán nhà ở xã hội phức tạp hơn nhiều so với nhà ở thương mại, đòi hỏi chủ đầu tư phải có bộ máy vận hành chuyên biệt và giàu kinh nghiệm để đảm bảo tuân thủ đúng quy trình. Thứ ba, thị trường bất động sản luôn biến động, dẫn đến rủi ro về thanh khoản và khả năng tiêu thụ sản phẩm, không phải dự án nào cũng đạt được kết quả như mong muốn. 

Trước thực tế này, đề xuất tăng lợi nhuận tối đa từ 10% lên 13% là một bước đi tích cực, có thể khuyến khích các doanh nghiệp tham gia mạnh mẽ hơn vào lĩnh vực nhà ở xã hội. 

"Việc tăng thêm 3% lợi nhuận không chỉ giúp giảm bớt rủi ro mà còn tạo động lực thu hút nhiều chủ đầu tư tham gia phát triển nhà ở xã hội hơn. Tuy nhiên, để đảm bảo sự phát triển bền vững của nhà ở xã hội, cần có những giải pháp đồng bộ, bao gồm cả việc tháo gỡ các rào cản về thủ tục và cơ chế nhằm tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp trong quá trình triển khai dự án", ông Bách nhận định./.