Dĩ nhiên ngã tư ở mọi thành phố là rất nhiều. Đó là giao cắt đường phố phổ biến bởi còn có những ngã ba, ngã năm, ngã bảy. Và ở những ngã tư cũng hay có hệ thống đèn tín hiệu. Trong đó đèn đỏ so với đèn xanh, đèn vàng lúc nào cũng là quan trọng và đáng nói hơn cả. Bởi vậy để cho đỡ phức tạp diễn giải, tôi gắn luôn đèn đỏ với ngã tư cho thuận mạch viết.
Đèn đỏ là cả một câu chuyện dài. Nó không chỉ đơn thuần là màu sắc của một loại tín hiệu mệnh lệnh buộc mọi phương tiện phải dừng lại. Đó còn thuộc phạm trù ý thức đôi khi là cả đạo đức và kéo theo muôn vàn hệ lụy.
Tôi đồ rằng với đèn đỏ ngã tư hẳn cũng như tôi, tất cả các bậc cha mẹ khi đèo con đi bằng mọi phương tiện đều đã có lần trẻ nhỏ hỏi và ta buộc phải giải thích kỹ càng cho chúng hiểu. Đó gần như là những bài học đầu tiên cho con trẻ về đèn đỏ với những ứng xử bắt buộc của người tham gia giao thông. Bài học này là cực kỳ quan trọng và cần thiết. Nói không quá nó không chỉ gây dựng ý thức chấp hành luật mà còn tạo nền tảng ban đầu của nhân cách.
Vẫn còn có nhiều người cố vượt lên khi đèn đỏ!
Có một lần khi tôi chở con gái chừng 4 tuổi trên xe máy. Lúc đó cháu đã biết thế nào là đèn đỏ. Đến một ngã tư gặp một thanh niên thấy đèn đỏ vẫn phóng ào qua. Con tôi hỏi sao anh kia lại đi đèn đỏ? Tôi trả lời phứa, đấy là người vô giáo dục con ạ. Chẳng ngờ sau đó ít lâu vào một buổi tối, về đến ngã tư gần nhà. Trời mưa, đường vắng không có bất cứ một phương tiện nào dừng đậu, tôi chặc lưỡi đi qua. Con gái sửng sốt vì hành vi này và nó bảo rất hồn nhiên. Bố là đồ vô giáo dục. Gậy ông đập lưng ông. Bài học quá đắt cho tôi về nhiều phương diện. Từ đấy cho dù sử dụng bất cứ phương tiện nào kể cả xe đạp tôi vẫn luôn nhớ đến câu nói của con gái đã tạc vào tâm can tôi như một lệnh dừng tuyệt đối trước đèn đỏ.
Có bao nhiêu người đã may mắn nhận được bài học từ chính con mình tương tự như tôi? Có lẽ không ít nhưng mỗi ngày đi trên đường nhìn những cảnh ông bố, bà mẹ thản nhiên đèo con trẻ vượt đèn đỏ lòng tôi lại nhói lên dự cảm không lành về tương lai những đứa trẻ. Chúng từ nhỏ đã không nhận được bài học đời từ những bậc sinh thành. Đèn đỏ chỉ là rất nhỏ trong vô vàn điều khác làm nên cuộc sống này. Có nên quan trọng hóa như vậy không? Tôi không muốn một chút nào gắn lồng đạo đức vào đây, nhưng cứ thử tưởng tượng, một người dám vượt đèn đỏ ngã tư thì còn bao nhiêu “đèn đỏ” khác mà cuộc đời bắt buộc phải dừng, họ vẫn sẽ thản nhiên vượt qua. Đáng sợ biết bao!
Vượt đèn đỏ đã thành phổ biến ở mỗi ngã tư, nhất là người Hà Nội. Có lẽ Hà Nội là thành phố kém văn minh nhất, bất chấp luật nhất ở phương diện vượt đèn đỏ so với tất cả các thành phố trong cả nước. Một Sài Gòn chật chội tắc nghẽn nhưng ý thức chấp hành luật giao thông của họ thật đáng nể. Họ nhẫn nại dừng trước đèn đỏ như một cái nếp văn hóa đã được mặc định. Cũng không ngạc nhiên việc chấp hành đèn đỏ ngã tư ở những thành phố, thị xã nhỏ cho dù đấy là miền núi hẻo lánh của người dân. Sự tự tôn người Hà Nội sẽ tổn thương nhường nào trước hiện thực ấy.
Đã có thống kê nào cho biết có bao nhiêu tai nạn mỗi năm xảy ra bởi cái sự vượt đèn đỏ tưởng nhỏ bé kia? Nhiều đấy. Có nhiều nguyên nhân nhưng tựu trung vẫn là ý thức của người tham gia giao thông. Luật cũng đã có những chế tài rõ ràng với những hành vi vượt đèn đỏ với mức xử phạt cao. Nhưng tại sao lại vẫn cứ tràn lan tình trạng rối loạn giao thông ở những ngã tư đèn đỏ? Còn nữa, vượt đèn đỏ còn gây tắc nghẽn nghiêm trọng khi câu chuyện “dê đen dê trắng” tái hiện ở ngã tư. Có không ít dở khóc dở cười ở sự không chịu nhường nhịn nhau này, thậm chí án mạng đã xảy ra vì xung đột có khi chỉ bằng một câu nói thiếu hòa nhã.
Làm cách nào để mọi người dừng lại trước đèn đỏ? Mỗi khi trước ngã tư nhìn cảnh ào ào tranh cướp dù chỉ là mấy giây đồng hồ của không ít người, tôi lại tự hỏi như thế. Bạn đã từng chấp hành dừng đèn đỏ bị xe sau bóp còi, nặng hơn là nhục mạ chưa?
Bao nhiêu điều ngổn ngang chỉ ở mỗi cái sự nhỏ nhoi dừng đèn đỏ ngã tư này có lẽ còn phải không biết đến bao giờ mới có được câu trả lời. Buồn thay! Đèn đỏ ngã tư!
