Theo thông tin từ Báo Xây dựng, ngày 30/6, Phó Thủ tướng Mai Văn Chính đã ký quyết định phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch bảo quản, tu bổ và phục hồi Di tích quốc gia đặc biệt Khu đền tháp Mỹ Sơn (tỉnh Quảng Nam trước sáp nhập, nay là TP. Đà Nẵng) đến năm 2035, tầm nhìn đến năm 2050.
Theo quyết định, phạm vi nghiên cứu lập quy hoạch bao phủ diện tích khoảng 30.875ha.
Phạm vi này bao gồm toàn bộ khu vực khoanh vùng bảo vệ Di tích quốc gia đặc biệt Khu đền tháp Mỹ Sơn cùng các khu vực di tích liên quan như Trà Kiệu, Bằng An, lưu vực sông Thu Bồn, cùng nhiều di chỉ khảo cổ học và phế tích Champa khác.
Khu đền tháp Mỹ Sơn. Nguồn ảnh: Internet
Quy mô quy hoạch tập trung vào toàn bộ 1.158ha thuộc khoanh vùng bảo vệ I và II của Khu đền tháp Mỹ Sơn, theo Quyết định số 1272/QĐ-TTg ngày 12/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ.
Đối tượng nghiên cứu lập quy hoạch bao gồm hệ thống đền tháp, phế tích, dấu tích kiến trúc - khảo cổ học, cảnh quan tự nhiên như núi rừng, khe suối, cùng các yếu tố văn hóa phi vật thể gắn liền với di tích như lễ hội, phong tục tập quán, truyền thuyết dân gian... Tất cả tạo nên giá trị tổng thể và đặc trưng của quần thể di sản Mỹ Sơn.
Mục tiêu của quy hoạch là bảo tồn, tu bổ và phục hồi các giá trị văn hóa - lịch sử của Di tích quốc gia đặc biệt Khu đền tháp Mỹ Sơn; đồng thời bảo vệ tài nguyên rừng, đa dạng sinh học và di sản văn hóa cộng đồng trong khu vực nghiên cứu.
Quy hoạch mới này sẽ kế thừa, phát triển trên cơ sở các mục tiêu đã được xác lập trong Quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị Khu di tích Mỹ Sơn giai đoạn 2008-2020.
Ngoài ra, quy hoạch cũng hướng đến việc phát huy giá trị di tích Mỹ Sơn, đưa nơi đây trở thành điểm đến du lịch văn hóa hấp dẫn, gắn kết với các di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh lân cận, từng bước hình thành chuỗi sản phẩm du lịch kết hợp với bảo vệ môi trường, phòng hộ rừng và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Quyết định của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ, trong quá trình lập quy hoạch, cần thực hiện đầy đủ các yêu cầu về khảo sát, đánh giá hiện trạng di tích; nghiên cứu, phân tích các yếu tố kinh tế - xã hội và môi trường tự nhiên có liên quan; xác định rõ đặc trưng, giá trị tiêu biểu của di tích làm cơ sở cho các định hướng bảo tồn và phát triển.
Thời gian thực hiện lập quy hoạch không quá 24 tháng kể từ ngày nhiệm vụ lập quy hoạch được phê duyệt, không bao gồm thời gian thẩm định, phê duyệt dự toán, đấu thầu lựa chọn đơn vị tư vấn và các thủ tục thẩm định, phê duyệt quy hoạch.
Thủ tướng Chính phủ giao UBND TP. Đà Nẵng chủ trì tổ chức thực hiện nhiệm vụ lập quy hoạch, bao gồm việc bố trí nguồn vốn, phê duyệt dự toán chi phí và các khoản chi phí liên quan.
UBND tỉnh Quảng Nam cũng có trách nhiệm lựa chọn đơn vị tư vấn, phân công cơ quan chủ đầu tư theo đúng quy định.
Bên cạnh đó, UBND TP. Đà Nẵng sẽ phối hợp với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cùng các bộ, ngành liên quan để tổ chức lập, thẩm định và trình phê duyệt đồ án quy hoạch theo đúng quy định của Luật Di sản văn hóa và các văn bản pháp luật hiện hành.
Đồng thời, tỉnh chịu trách nhiệm toàn diện trước Thủ tướng Chính phủ và các cơ quan chức năng về phạm vi, ranh giới và nội dung quy hoạch đề xuất.
Mỹ Sơn không chỉ là đỉnh cao nghệ thuật kiến trúc và tín ngưỡng của vương quốc Chăm Pa cổ, mà còn là một trong những trung tâm tôn giáo lớn của khu vực Đông Nam Á thời bấy giờ. Đặc biệt, đây là di sản văn hóa duy nhất tại Việt Nam thuộc loại hình đền tháp Ấn Độ giáo.
Khởi dựng từ thế kỷ IV và liên tục được mở rộng, phát triển qua nhiều triều đại cho đến thế kỷ XIV, các công trình tại Mỹ Sơn phản ánh rõ nét tiến trình lịch sử và sự phát triển không ngừng của nền văn minh Chăm Pa. Mỗi nhóm tháp tại đây đều mang phong cách kiến trúc riêng, thể hiện sự giao thoa, kế thừa và sáng tạo vượt thời gian của các nghệ nhân Chăm xưa.
Với những giá trị nổi bật về kiến trúc, lịch sử và văn hóa, Mỹ Sơn đã được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới vào năm 1999, trở thành niềm tự hào của di sản văn hóa Việt Nam trên trường quốc tế.
