Chiều nay, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị đã đăng đàn trả lời chất vấn tại Quốc hội. Bộ trưởng cho biết, thị trường bất động sản là một trong những thị trường quan trọng của nền kinh tế quốc dân, có vai trò quan trọng trong việc thu hút các nguồn lực, tạo ra các tài sản cố định cho nền kinh tế, thúc đẩy các ngành kinh tế khác cùng phát triển (thị trường về vốn, xây dựng, sản xuất vật liệu xây dựng, nội thất, lao động,…), đáp ứng nhu cầu về chỗ ở của người dân, phát triển đô thị, du lịch.
Thị trường bất động sản nước ta trong thời gian qua đã có sự phát triển mạnh cả về quy mô và trình độ, năng lực của các chủ thể tham gia thị trường;... đóng góp quan trọng vào sự phát triển kinh tế, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội của đất nước.
Cụ thể, đóng góp trung bình của ngành Xây dựng và bất động sản trong GDP các năm gần đây chiếm khoảng 11% tổng thu ngân sách (trong đó ngành BĐS trực tiếp chiếm khoảng 4,5%, đóng góp trung bình khoảng 0,5 điểm phần trăm vào tăng trưởng GDP). Thu hút nguồn vốn FDI lĩnh vực bất động sản năm 2021 khoảng 2,6 tỷ USD (chiếm 8,6% tổng vốn FDI, đứng thứ 3 trong các lĩnh vực FDI). Đến tháng 9/2022, giá trị vốn hóa ngành BĐS ước tính khoảng 1,7 – 1,8 triệu tỷ đồng. Dư nợ tín dụng BĐS tính đến 31/8/2022 đạt 777.235 tỷ (tính đến 30/6/2022 là 784.575 tỷ). Hiện có hơn 1.100 sàn giao dịch bất động sản, hơn 44 cơ sở đào tạo về bất động sản (khoảng 32.900 đã cá nhân được cấp chứng chỉ hành nghề môi giới bất động sản).
Tại phiên chất vấn, ĐBQH Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) đặt vấn đề, thị trường tài chính, bất động sản và tăng trưởng kinh tế là ba chân kiềng có mối quan hệ biện chứng với nhau. Trong dự báo kinh tế thế giới thì có thể sẽ rơi vào nguy cơ khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế.
Đại biểu đề nghị Bộ trưởng cho biết dự báo xu thế phát triển thị trường bất động sản ở Việt Nam những năm tới như thế nào? Đâu là những khó khăn, vướng mắc, tồn tại đang gặp phải tại Việt Nam thời gian qua và Bộ trưởng dự kiến sẽ có những giải pháp nào để khắc phục khó khăn, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản?
Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị khẳng định, thị trường bất động sản Việt Nam hiện nay còn một số tồn tại hạn chế chính:
Thứ nhất là, hệ thống pháp luật liên quan đến đất đai, đầu tư xây dựng, kinh doanh bất động sản và một số văn bản quy phạm pháp luật khác vẫn còn tồn tại, bất cập cần phải sửa đổi để thống nhất.
Thứ hai là, việc triển khai đầu tư xây dựng các dự án bất động sản tại hầu hết các địa phương hiện nay đều gặp khó khăn, dẫn đến nguồn cung bất động sản sụt giảm, khiến số lượng dự án được chấp thuận mới khởi công xây dựng và hoàn thành đúng thời gian còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu nhà ở thương mại có giá phù hợp cho người thu nhập thấp, thu nhập trung bình, đặc biệt là nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân.
Giá bất động sản cao hơn nhiều so với thu nhập của người dân.
Công tác quản lý quản lý quy hoạch, sử dụng đất ở các địa phương còn nhiều bất cập. Việc kiểm soát dòng vốn đầu tư vào thị trường bất động sản còn chưa chặt chẽ, tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Cơ cấu sản phẩm bất động sản thì tiếp tục bất hợp lý, trong đó thiếu trầm trọng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân, nhà ở cho người thu nhập thấp, thu nhập trung bình. Giá bất động sản thì cao hơn nhiều so với thu nhập của người dân, công tác quản lý quy hoạch xây dựng, quản lý, sử dụng đất và thị trường bất động sản tại các địa phương cũng còn bất cập. Việc kiểm soát dòng vốn đầu tư vào lĩnh vực bất động sản cũng còn chưa chặt chẽ, còn tiềm ẩn rủi ro và cơ cấu nguồn vốn trên thị trường bất động sản còn bất hợp lý.
"Hiện nay chủ yếu dựa vào nguồn vốn tín dụng ngân hàng, nguồn vốn huy động phát hành trái phiếu, nguồn vốn khác chỉ chiếm 15 tới 30% và chưa có nguồn vốn trung hạn, dài hạn cho thị trường bất động sản. Đặc biệt trong quý III thì các doanh nghiệp bất động sản có khó khăn trong tiếp cận vốn tín dụng cũng như huy động trái phiếu doanh nghiệp", Bộ trưởng cho biết
Bộ trưởng cho biết, chính sách thuế đối với bất động sản chưa phân định được nhà ở hay bất động sản đầu tư mua đi bán lại, do vậy có nhiều hiện tượng đầu tư găm hàng đẩy giá bất động sản tăng cao. Thị trường vẫn đang thiếu sự minh bạch do hệ thống thông tin chưa hoàn thiện.
Đề cập thêm về những khó khăn và dự báo thị trường bất động sản thời gian tới, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cho biết: “Theo kinh nghiệm của các nước và nước ta trong những năm gần đây, thị trường bất động sản biến động khi chịu tác động của nhiều yếu tố: Thứ nhất là ảnh hưởng từ tình hình kinh tế vĩ mô; Thứ hai là các kênh đầu tư khác không ổn định so với đầu tư bất động sản; Thứ ba là nguồn cung bất động sản quá thiếu hoặc quá thừa so với nhu cầu; Thứ tư là chính sách tài chính tín dụng bất động sản bị hạ thấp; Thứ năm là thiếu sự can thiệp kịp thời hợp lý của cơ quan quản lý Nhà nước với thị trường.
Qua những kinh nghiệm như vậy và diễn biến thị trường 9 tháng đầu năm 2022, Bộ Xây dựng có đánh giá và dự báo thị trường bất động sản nước ta thời gian tới tiếp tục gặp khó khăn và nguồn cung tiếp tục bị hạn chế, cơ cấu sản phẩm vẫn còn chưa phù hợp trong khi khu cầu của người dân đối với phân khúc thấp, trung bình còn rất lớn.
Thị trường còn khó khăn nhưng nếu thực hiện đồng bộ quyết liệt các giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đề ra, đó là hoàn thiện hệ thống pháp luật, tháo gỡ khó khăn cho thị trường; kiểm soát cơ cấu lại tín dụng bất động sản, đảm bảo sử dụng đúng mục đích tránh rủi ro, đồng thời tạo điều kiện phát triển cho các doanh nghiệp bất động sản theo đúng quy định pháp luật có tín nhiệm, có dự án tốt đáp ứng các điều kiện thì cần tạo điều kiện để tiếp cận nguồn vốn tín dụng để phát triển dự án bất động sản, góp phần tăng nguồn thu, đặc biệt là ưu tiên cho vay với các dự án xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, nhà ở phù hợp với đối tượng thu nhập thấp, thu nhập trung bình.
Ngoài ra, phải tiếp tục kiểm soát phát hành trái phiếu, đồng thời cũng hướng dẫn thực hiện phát hành trái phiếu, huy động vốn trên thị trường chứng khoán của các doanh nghiệp bất động sản đúng quy định, tạo điều kiện không cản trở huy động vốn của các doanh nghiệp có đủ năng lực hoạt động kinh doanh tốt.
Tháo gỡ khó khăn thủ tục để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoàn thiện dự án, tạo nguồn cung cho thị trường. Khẩn trương rà soát quản lý quy hoạch xây dựng, thị trường bất động sản tại các địa phương, đặc biệt là giải pháp thúc đẩy nhà ở xã hội, nhà ở công nhân mà Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo, thực hiện đề án hoàn thành 1 triệu nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp.
Với các giải pháp đồng bộ được thực hiện quyết liệt cùng với sự phối hợp hiệu quả của các bộ ngành, địa phương, sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp thì thị trường bất động sản của nước ta sẽ dần ổn định, hướng tới mục tiêu phát triển lành mạnh, an toàn, bền vững, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước”.
