Phát biểu tại Tọa đàm, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, Chủ tịch GP.Invest cho biết, Nghị quyết 66 và 68 của Bộ Chính trị thực sự là chìa khóa vàng mở cửa cho các doanh nghiệp vượt qua những rào cản lâu nay trong môi trường kinh doanh vốn dĩ đã rất khắc nghiệt. Đó là một cuộc cách mạng nhận thức đối với vai trò của các doanh nghiệp tư nhân trong sự nghiệp xây dựng, phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, từ nhận thức đến hành động cụ thể là một quá trình đòi hỏi tất cả hệ thống chính quyền các cấp cùng vào cuộc.
Với đặc điểm là một doanh nghiệp đầu tư bất động sản, đồng thời đại diện cho Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, ông Hiệp đã kiến nghị với Thủ tướng một số vấn đề.
Ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)
Trước hết, về cơ chế thanh kiểm tra, trong Nghị quyết 68 đã nêu rõ mỗi năm chỉ thanh tra mỗi doanh nghiệp một lần nếu cần. Tuy nhiên, theo ông Hiệp, nếu không cụ thể hoá và chỉ rõ đâu là cơ quan điều phối công tác thanh tra, kiểm tra thì vẫn xảy ra tình trạng kiểm tra chồng chéo doanh nghiệp.
"Chẳng hạn như cơ quan thuế, cơ quan quản lý đất đai, cơ quan quản lý xây dựng, quy hoạch, cơ quan quản lý phòng cháy, chữa cháy,… đều có thể vào kiểm tra các doanh nghiệp bất động sản. Vậy thì cơ quan nào sẽ điều phối công tác thanh kiểm tra để mỗi năm doanh nghiệp chỉ phải kiểm tra, thanh tra một lần? Ở đây các bộ, ngành đều độc lập với nhau, chưa kể các cơ quan chính quyền địa phương cũng có thể yêu cầu kiểm tra doanh nghiệp. Vì vậy, đây là vấn đề chúng tôi rất mong được quan tâm, chỉ đạo để gỡ, giúp doanh nghiệp không bị vướng vì một lần kiểm tra mất rất nhiều thời gian", ông Hiệp nói.
Về vấn đề thể chế và hệ thống pháp luật, ông Hiệp cũng nhận định đây là vấn đề các doanh nghiệp nói chung và các doanh nghiệp bất động sản nói riêng thấy còn rất nhiều vướng mắc, ách tắc, mặc dù gần đây Quốc hội đã thông qua Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 và nhiều luật khác để tháo gỡ khó khăn cho thị trường.
Trong quá trình áp dụng các luật mới, Chính phủ đều ra các nghị định, thông tư hướng dẫn cụ thể, nhưng có một số văn bản có những quy định chưa thực sự hợp lý, chính xác khi áp dụng vào các trường hợp cụ thể. Ví dụ Nghị định 103 về hướng dẫn thu nộp tiền sử dụng đất với doanh nghiệp, khi định giá đất, doanh nghiệp không được tham gia nhưng khi định giá đất chậm, doanh nghiệp phải nộp bổ sung. Đây là khoản tiền ông cho rằng hết sức bất cập và rất mong Thủ tướng Chính phủ tháo gỡ vấn đề này. Ngoài ra còn các nghị định khác, ví dụ như việc đấu thầu, dự án có quyền sử dụng đất còn một số điểm chúng tôi cho rằng chưa hợp lý, nên các doanh nghiệp khi áp dụng hết sức khó khăn.
Do đó, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam kiến nghị, các văn bản pháp quy trước khi ban hành cần có sự đóng góp ý kiến của các chuyên gia, đối tượng trực tiếp bị chi phối một cách cụ thể; chất lượng các văn bản cần được kiểm tra chặt chẽ vì việc sửa một văn bản gây ra rất nhiều lãng phí cho các doanh nghiệp cả về thời gian và tiền bạc.
Cũng theo ông Hiệp, về quan điểm, Nghị quyết 68 yêu cầu doanh nghiệp là đối tượng phục vụ thay vì đối tượng quản lý. Đây là vấn đề doanh nghiệp đều rất tâm đắc. Tuy nhiên thay đổi 4 chữ đó trong văn bản thực hiện như thế nào là một cuộc cách mạng về tư duy, nhận thức đối với công chức của chúng ta hiện nay.
"Thực tế chúng tôi đã gặp ở một địa phương, khi đấu thầu dự án có quyền sử dụng đất, do các nghị định hướng dẫn không rõ ràng nên cơ quan chuyên môn tại địa phương đó yêu cầu doanh nghiệp phải hỏi cấp Bộ, trực tiếp là Cục Đấu thầu và Vụ Pháp chế, mất 5 tháng để trả lời nhưng cũng không trả lời được rõ ràng vì văn bản không đi thẳng vào vấn đề, chỉ viện dẫn điều luật và yêu cầu địa phương áp dụng. Sau 5 tháng đó, chúng tôi có hỏi Bộ Nông nghiệp và Môi trường thì mới xử lý xong. Như vậy, mất 7 tháng và doanh nghiệp phải chờ đợi thủ tục, giấy tờ không rõ ràng. Nếu là quan điểm phục vụ, chắc là chúng tôi sẽ được trả lời sớm hơn.
Để thực hiện được quan điểm này, chúng tôi kiến nghị cho phép cứ 6 tháng một lần, các địa phương cần có các cuộc gặp mặt với doanh nghiệp đầu tư, sản xuất, kinh doanh trên địa bàn theo từng lĩnh vực để góp ý cho bộ máy công quyền các thủ tục hành chính cần rút kinh nghiệm và cần thay đổi trong công tác quản lý điều hành", Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam đề xuất.
Ngoài ra, về đơn giản thủ tục hành chính, hiện nay chúng ta đều đang phấn đấu để tiết giảm 30% thủ tục hành chính. Ông Hiệp cho rằng, để đơn giản thủ tục hành chính, cần giảm bớt các thủ tục pháp lý trong các bước đầu tư kinh doanh, ví dụ cắt giảm trong các khâu cấp phép đầu tư, điều chỉnh quy hoạch cấp phép xây dựng mà vừa rồi, ngày 29/5, Thủ tướng có ký Công điện 78 gửi các bộ ngành. Đối với các thủ tục không bỏ được, cần cụ thể cách điều hành, số hoá cách thực hiện và cần có thời gian cụ thể và địa chỉ chịu trách nhiệm. Riêng với lĩnh vực đầu tư bất động sản, cần có cơ quan thống nhất quy định thủ tục bắt buộc, tối giản với quy trình đầu tư để hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện.
Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)
Giải đáp những kiến nghị của ông Hiệp về một số khó khăn, vướng mắc trong việc thực hiện Nghị định 71 (về định giá đất) và Nghị định 103 (về xác định nghĩa vụ tài chính đất đai đối với doanh nghiệp), Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy cho rằng, đây là những nội dung bộ đã nhận diện được từ thực tiễn và đang tích cực xử lý.
"Hiện nay, Bộ đang xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số Nghị định trong lĩnh vực đất đai theo trình tự, thủ tục rút gọn, dự kiến trình Chính phủ ban hành và có hiệu lực từ ngày 1/7 tới. Riêng các nội dung nêu trên, tôi đã thống nhất với Bộ trưởng Bộ Tài chính về việc nghiên cứu, tiếp thu để đưa vào bản dự thảo sửa đổi lần này.
Về lâu dài, để giải quyết căn cơ các vấn đề vướng mắc hiện nay, chúng tôi đang xây dựng dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật liên quan đến lĩnh vực nông nghiệp và môi trường, với phạm vi điều chỉnh lên tới 17 luật chuyên ngành. Dự kiến, dự thảo sẽ được trình Quốc hội tại kỳ họp tháng 10 sắp tới. Khi được thông qua, luật này sẽ góp phần tháo gỡ toàn diện các khó khăn, bất cập đang đặt ra", Bộ trưởng Đỗ Đức Duy lý giải.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh. (Ảnh: VGP/Nhật Bắc)
Liên quan đến kiến nghị đơn giản thủ tục hành chính, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cũng đồng tình cần cắt giảm các thủ tục hành chính, cắt giảm các điều kiện đầu tư kinh doanh không cần thiết trên tất cả các lĩnh vực về xây dựng, hàng không, đường sắt, đường thủy, các luật tham gia cùng các bộ ngành khác như Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư... Chẳng hạn như báo cáo nghiên cứu khả thi, thiết kế xây dựng, triển khai thiết kế cơ sở, giảm số lượng chứng chỉ năng lực, đơn giản hóa các ngành nghề xây dựng…
"Tại báo cáo số 2933 ngày 4/5/2025 gửi về Văn phòng Chính phủ, chúng tôi báo cáo đã cắt giảm 134/417 điều kiện kinh doanh, giảm 128/361 thủ tục hành chính, đạt 31%. Hiện nay, theo kế hoạch, đang hoàn thiện bước 2, chúng tôi tiếp tục cố gắng đạt mục tiêu cắt giảm được 50% thủ tục hành chính", Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết.
Đối với kiến nghị về việc 6 tháng các địa phương cần gặp doanh nghiệp để nghe góp ý, theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, không chỉ địa phương, mà các bộ cũng phải tham gia để nghe góp ý của các doanh nghiệp.
"Về quy trình đầu tư bất động sản, cần tối giản các thủ tục. Đối với ý kiến đối về lĩnh vực xây dựng là nên hướng theo đơn giá tổng hợp thay vì độc lập thì cần phải tùy từng nội dung. Bởi có những hạng mục phải theo đơn giá độc lập chứ không thể theo đơn giá tổng hợp. Đối với đấu thầu thì chúng ta cần phải nghiên cứu, tổng hợp và phân tích thêm", Bộ trưởng Trần Hồng Minh nêu rõ./.
