Dự án đường sắt 140.000 tỷ đồng bị đình trệ vì khoản bồi thường phi lý

Một ngôi nhà nhỏ nằm giữa công trường tại tỉnh Giang Tô (Trung Quốc) từng khiến dự án đường sắt cao tốc trị giá gần 38 tỷ NDT (tương đương khoảng 140.000 tỷ đồng) bị đình trệ suốt hai năm, trở thành biểu tượng cho những "ngôi nhà đinh" - cụm từ dùng để chỉ các hộ dân kiên quyết không di dời trong các dự án xây dựng quy mô lớn.

Câu chuyện bắt đầu vào năm 2020, khi Trung Quốc khởi công tuyến đường sắt cao tốc Thượng Hải - Tô Châu - Hồ Châu, dài 163,54km với 8 nhà ga, dự kiến hoàn thành và đưa vào vận hành năm 2024. Dự án được xem là một trong những công trình trọng điểm, giúp kết nối ba khu vực phát triển năng động nhất vùng Đông Trung Quốc. Tuy nhiên, khi mọi hạng mục đang được thi công với tốc độ thần tốc, tiến độ bỗng bị ngưng trệ chỉ vì một ngôi nhà duy nhất ở làng Đường Giác, thành phố Lê Lý, huyện Ngô Giang là nơi tuyến đường đi qua.

Chủ nhân ngôi nhà là bà Trương, một phụ nữ trung niên sống một mình. Hai con của bà đều làm việc ở thành phố, riêng bà vẫn gắn bó với làng quê, nơi bà xây dựng căn nhà khang trang để an dưỡng tuổi già. Khi chính quyền thông báo toàn bộ khu vực phải giải tỏa để phục vụ thi công tuyến đường sắt, bà Trương là hộ duy nhất kiên quyết không rời đi.

Theo chính sách bồi thường, ngoài khoản đền bù đất và nhà, các hộ dân được nhận thêm trợ cấp phá dỡ tính theo nhân khẩu. Hầu hết người dân trong làng đã đồng thuận, chỉ riêng bà Trương phản đối vì cho rằng mức đền bù không tương xứng với giá trị căn nhà. Trong quá trình thương lượng, bà liên tục nâng giá yêu cầu, từ 100.000 NDT/m2 lên tới 200.000 NDT/m2, tức khoảng 200 triệu NDT (tương đương hơn 740 tỷ đồng), con số gấp hàng chục lần mức bồi thường quy định.

Phía chính quyền địa phương cho biết ngôi nhà của bà Trương chưa được cấp phép xây dựng hợp pháp, do đó không thể áp dụng mức đền bù như bà yêu cầu. Dù vậy, cơ quan chức năng vẫn nhiều lần tới vận động, thuyết phục trên tinh thần nhân đạo. Trong khi các bên chưa tìm được tiếng nói chung, bà Trương cho dựng rào chắn, thả chó giữ nhà và lắp camera giám sát nhằm ngăn cản công nhân thi công.

Trước sự bế tắc này, đơn vị thi công buộc phải thi công vòng qua hai bên ngôi nhà, khiến công trình dang dở, khói bụi và tiếng máy móc bao quanh suốt ngày đêm. Hình ảnh ngôi nhà nhỏ đứng trơ trọi giữa công trường sắt thép nhanh chóng lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc, thu hút hàng triệu lượt chia sẻ và bình luận trái chiều.

Sau hai năm căng thẳng, bà Trương cuối cùng đã đồng ý ký biên bản di dời và nhận mức bồi thường theo quy định ban đầu là khoảng 5 triệu NDT (gần 700.000 USD), cùng 3 căn nhà tái định cư có diện tích tương đương. Sự việc được giải quyết, dự án đường sắt cao tốc trị giá 38 tỷ NDT đã có thể khôi phục tiến độ sau hai năm gián đoạn.

T.H