Tăng trưởng du lịch Việt Nam: Thị trường khách sạn được “chắp thêm cánh”
Mặc dù số liệu mà ngành du lịch năm 2016 đạt được khá ấn tượng, nhưng lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam mới bằng một nửa so với lượng khách tham quan những điểm đến nổi tiếng khác trong khu vực ASEAN như Thái Lan và Malaysia. Dù vậy, sự chênh lệch này vẫn thể hiện tiềm năng lớn khi số lượng khách du lịch quốc tế đã tăng gấp 3 lần trong thập niên vừa qua.
Việc tăng trưởng 26% (theo năm) trong năm 2016 đã cho thấy Việt Nam vượt trội hơn so với những điểm đến khác trong khu vực. Với địa hình đa dạng, phong phú cùng các loại khí hậu tiểu vùng, Việt Nam cũng thu hút được nhiều nhóm khách du lịch nhờ lợi thế này.
Ông Troy Griffiths – Phó Tổng Giám Đốc Điều hành Savills Việt Nam nhận định: “Trung Quốc và Nga là hai quốc gia có lượng khách du lịch đến với Việt Nam tăng nhanh nhất. Khách Nga được miễn thị thực du lịch và họ ưa thích việc nghỉ dưỡng tại Việt Nam, vì chi phí thấp hơn so với các điểm đến khác trong khu vực. Ngay cả khi Nga bị trừng phạt kinh tế và đồng Rúp mất giá, khách du lịch Nga đến Việt Nam vẫn tăng đều qua các năm".
Theo ông Troy Griffiths, tầng lớp trung lưu đang tăng ở Trung Quốc tạo nên nguồn cầu lớn cho du lịch quốc tế, đặc biệt là các nước ASEAN, nơi có chi phí du lịch hợp lý. Trong năm 2016, Việt Nam đón 2,7 triệu lượt khách Trung Quốc với mục đích công tác và du lịch, tăng 50% so với năm 2015. Khách du lịch Trung Quốc đến ASEAN được dự báo tăng gấp đôi trong 10 năm tới (Goldman Sachs, 2015).
Tăng trưởng du lịch đang tạo ra nhiều cơ hội cho thị trường khách sạn, đặc biệt là phân khúc tầm trung và cao cấp.
Trong buổi họp báo công bố tình hình thị trường BĐS Hà Nội quý I/2017 mới đây, khi đề cập đến thị trường du lịch và lưu trú tại Việt Nam, Savills nhận định rằng, thu nhập hộ gia đình và cá nhân tăng mạnh trong 5 năm vừa qua đã góp thêm 15% tăng trưởng vào du lịch nội địa của Việt Nam. Hàng không giá rẻ là chất xúc tác cho tăng trưởng, và từ năm 2014 đến 2016, Vietjetair đã tăng đội tàu bay từ 18 lên 45 chiếc.
Ngoài ra, để khuyến khích tăng trưởng du lịch, Chính phủ đã chấp thuận nghị định thí điểm cho công dân Việt Nam tham gia các hoạt động giải trí trong casino với những điều kiện nhất định. Trong khi đánh bạc vẫn được xem là “vấn nạn xã hội”, quyết định mới này thể hiện sự cam kết của Chính phủ cho việc hỗ trợ tăng trưởng du lịch và mở rộng khả năng cạnh tranh khu vực.
Theo Savills, cho đến năm 2016, nguồn cung lưu trú cho du lịch được xếp hạng tại Việt Nam tăng 18% theo năm, đạt 420.000 phòng, phù hợp với sự phát triển của ngành du lịch. Tăng trưởng du lịch đang tạo ra nhiều cơ hội cho thị trường khách sạn, đặc biệt là phân khúc tầm trung và cao cấp. Từ năm 2013 đến 2016, nguồn cung khách sạn 4 - 5 sao tăng trung bình 20% hàng năm để đáp ứng nhu cầu của khách du lịch quốc tế cho các khu nghỉ dưỡng cao cấp.
3 thành phố mới “đe dọa” vị thế du lịch của TP. HCM và Hà Nội
Là những trung tâm kinh tế lớn nên TP. HCM và Hà Nội là 2 thành phố trọng điểm hấp dẫn lượng lớn khách du lịch. Trong đó, khách hội nghị (MICE) và khách đi công tác chiếm hơn 40% khách quốc tế đến Việt Nam.
Theo thống kê của Savills, trong năm 2016, TP. HCM đón khoảng 5 triệu khách và Hà Nội đón khoảng 4 triệu khách. Là những điểm đến duy nhất có đường bay quốc tế trước đây, thế nhưng hiện tại, khách đến TP. HCM và Hà Nội đang giảm vì sự gia tăng số đường bay và công suất của nhiều chuyến bay thẳng đến những thành phố trọng điểm khác.
Bên cạnh đó, Savills cho rằng, việc tăng cường sự thuận tiện cho du lịch đã khiến Việt Nam nhìn chung trở nên hấp dẫn. Các điểm đến du lịch biển mới nổi như Đà Nẵng, Nha Trang và Phú Quốc đang trở nên cạnh tranh hơn, khi phát triển nhiều chuyến bay thẳng quốc tế mới. Hà Nội vẫn là cửa ngõ cho khách du lịch đến các tỉnh phía Bắc, tương tự TP. HCM vẫn là cửa ngõ cho khách du lịch đến các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, trong khi đó các tỉnh miền Trung tự chủ đón khách du lịch.
Là những điểm đến duy nhất có đường bay quốc tế trước đây, thế nhưng hiện tại, khách đến TP. HCM và Hà Nội đang giảm vì sự gia tăng số đường bay và công suất của nhiều chuyến bay thẳng đến những thành phố trọng điểm khác, cụ thể là Đà Nẵng, Nha Trang và Phú Quốc.
“Trong năm 2016, các thành phố nghỉ dưỡng và đảo của Việt Nam đã vượt qua TP. HCM và Hà Nội trong tốc độ tăng trưởng khách du lịch quốc tế. Với vị trí đảo biệt lập khí hậu nhiệt đới đặc trưng, Phú Quốc trở thành điểm đến hấp dẫn và là lựa chọn mới cho khách du lịch quốc tế, với tốc độ tăng trưởng khách đến 40%. Trong khi đó, Đà Nẵng trên 30%, và Nha Trang ở mức 23%, cũng vượt qua tốc độ tăng trưởng của TP. HCM (10%) và Hà Nội (19%)”, ông Troy Griffiths nhận định.
Thống kê của Savills cho thấy, TP. HCM có nguồn cung khách sạn lớn nhất Việt Nam, xấp xỉ khoảng 16.000 phòng khách sạn 3 - 5 sao, hơn 70% so với Hà Nội. Trong năm 2016, cả hai đều có công suất khoảng 70%, nhưng tỷ lệ nguồn cung tương lai sẽ khác nhau.
Dự báo trong 3 năm tới, TP. HCM sẽ cung cấp 3.500 phòng mới, tăng 22%. Áp lực nguồn cung sẽ cao hơn ở Hà Nội, với nguồn cung trong tương lai chiếm đến 50% tổng nguồn cung hiện tại.
Trong khi đó, Nha Trang có lượng nguồn cung khách sạn lớn nhất trong số các thành phố ven biển, với hơn 12.000 phòng khách sạn 3 - 5 sao và có công suất được thuê cao nhất. Trong năm 2016, thành phố này có 1,2 triệu khách du lịch quốc tế, thấp hơn 30% so với Đà Nẵng.
Không chỉ có sự thay đổi về nguồn cung, trong tương lai, thời gian lưu trú trung bình cũng sẽ thay đổi theo điểm đến phổ biến. Cụ thể, trong năm 2016, thời gian lưu trú trung bình của khách quốc tế đến Nha Trang là 3,5 ngày, 2,8 ngày ở Đà Nẵng và 2,6 ngày ở Phú Quốc. Đà Nẵng hấp dẫn cả khách du lịch quốc tế và nội địa, với sân bay quốc tế và vị trí dọc “Lộ trình di sản Quốc Gia” bao gồm phố cổ Hội An, thánh địa Mỹ Sơn, cố đô Huế và động Phong Nha. Tuy nhiên, việc đi lại dễ dàng trên lộ trình này cũng làm giảm thời gian lưu trú trung bình của khách du lịch đến Đà Nẵng.
Theo nhận định của Savills, Phú Quốc là điểm đến lý tưởng cho du lịch cao cấp, trong quý IV/2016, phân khúc 5 sao chiếm 71% với 2.500 phòng từ 3 - 5 sao. Tuy nhiên, với việc là thị trường mới nổi, một lượng lớn nguồn cung trong tương lai có thể sẽ thách thức khả năng hoạt động của các chủ đầu tư.
Nâng cấp hạ tầng sân bay: Yếu tố then chốt đánh giá khả năng phát triển du lịch
Ngành công nghiệp du lịch phát triển nhanh chóng là một thách thức cho hạ tầng sân bay.
Việc gia tăng lượng khách du lịch quốc tế đến Việt Nam đang mở ra nhiều cơ hội phát triển ngành du lịch cũng như thị trường BĐS du lịch nghỉ dưỡng tại Việt Nam. Tuy nhiên, song song đó vẫn là nỗi lo thường trực đối với hạ tầng sân bay khi lượng khách du lịch đổ về các thành phố trọng điểm ngày một lớn.
Phát biểu tại buổi họp báo tiêu điểm thị trường Hà Nội quý I/2017 mới đây, ông Troy Griffiths cho rằng, ngành công nghiệp du lịch phát triển nhanh chóng là một thách thức cho hạ tầng sân bay. Trong năm 2016, tổng lượng khách du lịch quốc tế di chuyển bằng đường hàng không đạt 8,2 triệu, chiếm hơn 80% lượng khách du lịch. TP. HCM bị quá tải 130% và con số này ở Nha Trang là 320%. Sân bay Đà Nẵng hoạt động quá tải 113% mặc dù đã được nâng cấp vào năm 2011 từ phục vụ 4,5 đến 6 triệu hành khách mỗi năm.
Chính quyền đã có nhiều biện pháp nỗ lực để giải quyết công suất hạn chế ở sân bay. Cụ thể, trong hơn hai năm tới, Tân Sơn Nhất (TP. HCM) sẽ tăng công suất từ 25 đến 38 triệu hành khách mỗi năm. Sân bay nội địa Đà Nẵng hiện công suất 9 triệu hành khách/năm sẽ được mở rộng để đón thêm 4 - 6 triệu hành khách mỗi năm.
Hiện Nha Trang đang bị chậm tiến độ, với dự án mở rộng sân bay Cam Ranh giai đoạn một bị trì hoãn từ đầu năm 2016 đến quý I/2018. Dự kiến với việc đón 4,8 triệu lượt khách trong năm 2016, công suất nâng cấp dự kiến 2,5 triệu hành khách mỗi năm sẽ không đủ đáp ứng ngay cả trong giai đoạn hiện tại.
Theo kế hoạch tổng thể của Chính phủ, khoảng 5,6 tỷ USD sẽ được đầu tư để nâng cấp hạ tầng sân bay cho đến năm 2020. Nâng cấp hạ tầng là yếu tố then chốt để đánh giá khả năng phát triển du lịch, đặc biệt với sự phát triển của nguồn cung mới tăng 30% hàng năm trong 3 năm trở lại đây tại Đà Nẵng, Nha Trang và TP. HCM.
